Trả lời tại họp báo Chính phủ chiều tối 2/3 về giải pháp đột phá để thu hút vốn FDI vào các dự án lớn của Việt Nam, nhất là về công nghệ, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương nhắc lại thời điểm 6 tháng cuối năm 2023, chúng ta đã phục hồi mạnh mẽ và đạt được mức tăng trưởng thu hút đầu tư nước ngoài.
Việt Nam là điểm đến hết sức hấp dẫn
Theo ông Phương, có rất nhiều nguyên nhân quan trọng mang lại kết quả này. Đầu tiên là sự ổn định chính trị, an ninh và kinh tế vĩ mô ở Việt Nam.
Thứ hai là kết quả các chuyến ngoại giao cấp cao của lãnh đạo nước ta và của đoàn ngoại giao cấp cao các nước tới Việt Nam, mang lại hiệu quả hết sức cụ thể để thu hút đầu tư nước ngoài.
Thứ ba, các nhà đầu tư nước ngoài nhìn thấy, đánh giá được tiềm năng và triển vọng của kinh tế Việt Nam trong những năm tới. Họ cho rằng Việt Nam là điểm đến hết sức hấp dẫn. Đấy là những điều có thể thấy được trong nửa cuối năm 2023.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, 2 tháng đầu năm 2024 là đà tiếp nối những gì đạt được trong những tháng cuối năm 2023. Kết quả cho thấy hai tháng đầu năm hết sức tích cực về thu hút đầu tư FDI. Cụ thể, vốn đầu tư đăng ký đạt 4,29 tỷ USD, tăng 38,6% - con số rất cao so với cùng kỳ.
“Thông thường khi báo cáo, mấy phần trăm đã là khủng khiếp lắm rồi, nhưng tăng 38,6% là sự đáng mừng thể hiện các nhà đầu tư nước ngoài hết sức quan tâm. Giải ngân cũng hết sức tích cực, tăng đến 9,8% - tương đương với 2,8 tỷ USD, cho thấy các cam kết của nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam là cụ thể”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương phân tích.
Một điểm đáng chú ý về vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam theo ông Phương là chúng ta có tỉ lệ về vốn mới và dự án mới rất cao. Đây là một tín hiệu hết sức tốt và kỳ vọng lượng vốn mới này sẽ tác động đến tăng trưởng trong năm 2024 cũng như 2025.
Liên quan đến các giải pháp đột phá để thu hút đầu tư, Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư cho hay, sáng nay Thủ tướng đã chỉ đạo và giao nhiệm vụ cho các bộ ngành, trong đó Bộ Kế hoạch và Đầu tư ý thức được trách nhiệm trong lĩnh vực thu hút đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn, dự án lớn trong các lĩnh vực Việt Nam quan tâm, nhất là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Trong đó, ông đặc biệt nhấn mạnh đề việc thu hút đầu tư trong lĩnh vực chíp - bán dẫn cũng như các ngành công nghiệp mới.
Đào tạo 50.000 kỹ sư cho lĩnh vực chip - bán dẫn
Về sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài đến Việt Nam, theo Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư có 3 lĩnh vực được quan tâm. Đầu tiên là hạ tầng và đất đai. Bởi đối với các dự án lớn, nhu cầu về đất đai rất lớn. Nhà đầu tư đặt những yêu cầu về hạ tầng rất cao.
Do vậy giải pháp đối với lĩnh vực đất đai và hạ tầng là tập trung tiếp tục hoàn thiện, đẩy nhanh tiến độ các dự án kết cấu hạ tầng quy mô lớn như đã đặt ra trong triển khai xây dựng và đặc biệt là triển khai ngay những văn bản hướng dẫn để thực hiện sớm trong những ngày đầu Luật Đất đai có hiệu lực.
“Đây là điều không chỉ người dân Việt Nam mà cả các nhà đầu tư và các nhà đầu tư nước ngoài mong chờ và quan tâm. Bởi vì trong Luật Đất đai có nhiều điểm mới, tháo gỡ cho việc thúc đẩy khu vực đầu tư”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.
Nhắc đến lĩnh vực thứ hai được các nhà đầu tư quan tâm và rất cần tập trung các giải pháp đột phá là nguồn nhân lực, ông Phương cho hay, Thủ tướng đã chỉ đạo xây dựng đề án phấn đấu đào tạo khoảng 100.000 công nhân, người lao động cũng như kỹ sư trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và chip bán dẫn, trong đó có 50.000 kỹ sư riêng cho lĩnh vực chip - bán dẫn.
Hiện hai Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Giáo dục và Đào tạo đang gấp rút khẩn trương hoàn thiện đề án để trình Thủ tướng, đào tạo sớm nguồn nhân lực chất lượng cao này.
Ông Phương phân tích thêm, các nhà đầu tư nước ngoài quy mô lớn đòi hỏi rất cao về nguồn nhân lực. Chúng ta có lợi thế nguồn nhân lực hết sức dồi dào, vẫn còn trong thời kỳ dân số vàng.
Tuy nhiên Thứ trưởng cũng lưu ý, chúng ta cần tập trung nhiều hơn là trình độ, kỹ năng của người lao động. Đây cũng là điều Chính phủ, Thủ tướng hết sức quan tâm, các bộ ngành đều phải chung tay để có thể nhanh chóng cải thiện được trình độ của người lao động Việt Nam. Thông qua đó tăng chất lượng về tăng trưởng trong năng suất lao động.
Lĩnh vực thứ ba mà các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm và chúng ta tiếp tục tập trung thực hiện các đột phá là lĩnh vực thể chế.
Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh, thời gian vừa qua, Chính phủ đã trình và được Quốc hội thông qua rất nhiều chính sách đột phá mới và có tác động tích cực đến tăng trưởng, thu hút đầu tư như là Luật Đất đai, Luật Đấu thầu và các luật khác.
“Hay đơn giản hơn là quy định về xuất nhập cảnh hay các thủ tục, nội quy visa cũng tác động rất tốt đến tâm lý của nhà đầu tư khi đến Việt Nam. Không chỉ khách du lịch mà cả nhà đầu tư cũng rất hoan nghênh chính sách đổi mới như vậy”, ông Phương nói.
Tuy nhiên Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư cũng lưu ý, điều quan trọng hơn nữa mà chúng ta cần nghiên cứu tập trung sâu hơn là những chính sách mang tính khích lệ, động viên cũng như tạo điều kiện tối đa cho nhà đầu tư có quy mô lớn.
“Tựu chung lại có ba nhóm chính sách đột phá lớn cần tập trung thực hiện trong thời gian tới. Trong đó có một mảng cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đặc biệt là cải cách về thủ tục hành chính. Việc này Chính phủ đã có Nghị quyết 02 và sẽ tiếp tục thực hiện một cách mạnh mẽ hơn.