'50 sắc thái: Đen': Khi ngôn tình nấp bóng ‘bạo dâm’

 - Nếu 50 sắc thái – Xám vẫn lấp lửng, ngả nghiêng ở ý tưởng mà nó định khai thác thì 50 sắc thái – Đen hoàn toàn bộc lộ bản nguyên là một câu chuyện ngôn tình chính hiệu.

Trước series 50 sắc thái, “bạo dâm” hay những thuật ngữ tương tự từng xuất hiện loáng thoáng trong một vài lần trong tiểu thuyết, phim ảnh song cũng không mang lại ý nghĩa gì. Vì tác giả không khai thác, người xem không hiểu. Song đến khi series 50 sắc thái xuất hiện, tác phẩm lần đầu tạo được hiệu ứng cộng đồng từ việc sử dụng và khai thác sở thích gối chăn khác thường làm chủ đề.  Thực tế cho thấy 50 sắc thái chỉ mượn danh vấn đề xã hội để câu khách còn bản chất là tiểu thuyết ngôn tình.

Tỉ phú Christian Grey – nam thần trong ngôn tình Tây phương.

50 sắc thái – Xám được khơi mào bằng việc cô sinh viên tốt nghiệp cao đẳng Anastasia Steele lọt vào mắt xanh của Christian Grey – một hình mẫu nam thần, hội đủ yếu tố lý tưởng: điển trai, tài giỏi, tinh tế lại là tỉ phú. Đây là motif kinh điển trong thể loại tiểu thuyết ngôn tình, manga thiếu nữ rất được ưa chuộng. Các nam thần thường lạnh lùng, dữ tợn, thậm chí tàn bạo nhưng rất ấm áp với cô gái anh ta yêu.

Song về nhân vật Anastasia, cô tỏ ra thật khác biệt: cương trực và thông minh, thay vì hình mẫu nữ chính yếu đuối, kém cỏi. Lời thoại của Anastasia thậm chí sắc sảo hơn cả Grey. Đối diện Grey, cô luôn tỏ ra đầy cương quyết, sẵn sàng ra đi khi thấy không hợp nhau dù tình yêu cô dành cho anh rất lớn. Anastasia yêu thích được làm việc, có thể tự thân thăng tiến trong công việc nhờ năng lực của mình.

50 sắc thái – Xám là một tác phẩm độc lập về nội dung lẫn hình thức. Dù chưa khai thác đến mức sâu sắc nhưng câu chuyện của tỉ phú Grey được biện bày vừa đủ với cái kết Anastasia bỏ đi. Lúc này, hành vi tình dục bất thường của Grey đóng vai trò rào cản khiến bản thân anh lạc lối còn Anastasia cũng chìm vào đau khổ sau một thời gian cố chịu đựng để duy trì mối quan hệ với anh. Tính ra, cách triển khai như vậy khá nhân văn.

Tuy nhiên khi đặt cạnh 50 sắc thái – Đen, phần một chỉ là diễn biến ngắn ngủi, đóng vai trò nền tảng trong mối quan hệ của Grey và Anastasia. Sang phần hai, chuyện tình yêu của họ khá nhạt nhẽo. Nếu không phải cãi vã, giận hờn thì họ sẽ gặp rắc rối bởi những tuyến nhân vật đóng vai kẻ gièm pha, người thứ ba. Xen lẫn giữa phân đoạn yêu đương, ghen tuông hay hờn dỗi là những cảnh nóng. Mọi thứ diễn ra bình yên, phẳng lặng cho đến khi cả hai nhận ra cần có một đám cưới chính thức để câu chuyện được kết thúc có hậu.

Một cảnh trong bộ phim.

Khi chuyển thể từ truyện sang phim, đạo diễn đã nỗ lực lược bớt tình tiết song cũng vì thế mà bộ phim mất đi những phân đoạn tinh tế nhất từ nguyên tác. Đơn cử như chi tiết Anastasia trao cho Grey món quà sinh nhật trước khi vào gặp bác sĩ tâm lý riêng của anh khẳng định việc cô đồng ý trở thành bạn đời là hoàn toàn tự nguyện.

Tình tiết cao trào của 50 sắc thái – Đen cũng rất đáng lưu ý. Grey mất tích trong một tai nạn máy bay đồng nghĩa với khả năng anh tử vong là rất cao. Theo nguyên tác, chính tên sếp cũ của Anastasia đã làm điều này nhưng may mắn vì Ros muốn ngắm cảnh nên đã đề nghị Grey hạ thấp độ cao để cô nhìn rõ hơn, nhờ đó mà hai người đều thoát chết. Sự trở về hoàn toàn đột ngột của Grey khi nữ phóng viên vẫn đang nói ra rả về tai nạn của anh trên TV sẽ đẩy cảm xúc người đọc lên tột đỉnh; thay vì cuộc trùng phùng xảy ra đúng lúc cả gia đình nhận được thông tin anh đang trên đường trở về như khi lên phim.

Thậm chí, nếu đây là phân đoạn ‘ăn tiền’ nhất phim thì đạo diễn cũng đã không thành công. Một số câu thoại thiếu đi khoảng lặng cần có của một đoạn hội thoại tự nhiên. Anastasia trên màn ảnh rộng dường như vì quá hạnh phúc mà “quên” hỏi chồng sắp cưới trở về bằng cách nào. Mạch phim chạy vội vã đến nỗi khán giả chưa kịp nhận ra cảm xúc của mình là gì thì khoảnh khắc đẹp đẽ khi Anastasia gặp lại Grey đã đi qua.

Liền ngay sau đó cả hai kết hôn, một cái kết “tạm thời” có hậu. Trong phim Anastasia hai lần gặp Elena – nhân vật thuộc tuyến gièm pha gây kích động. Ở lần thứ nhất cô chưa đủ hiểu Grey nên tâm tư bị xao động. Song ở lần gặp thứ hai, Anastasia tiếp tục thất bại trong việc bảo vệ tình yêu của mình, ít nhất là trên phương diện ngôn ngữ dù cô vốn thông minh, đối đáp sắc sảo. Anastasia đã cùng Grey trải qua không ít sóng gió, được chạm vào thế giới bí mật trên ngực anh, nơi chôn vùi nỗi ám ảnh tuổi thơ bị bạo hành sâu kín. Nhưng sau tất cả cô vẫn chẳng thể biện hộ nổi một câu ra hồn, đồng thời minh chứng cho sự bất lực bằng cách hất rượu vào mặt Elena.

Trailer của 50 sắc thái - Đen: 

Play

Nói để thấy ngay cả với tư cách là ngôn tình chuyển thể, 50 sắc thái – Đen cũng chỉ dừng ở mức ‘cưỡi ngựa xem hoa’ chứ chưa kể đến bộ phim chỉ mượn danh vấn đề xã hội để câu khách. Trước hết, Grey và Anastasia có biểu hiện tính dục rất phức tạp. Grey mời gọi Anastasia vào một ‘abusive relationship’ (quan hệ lạm dụng/quan hệ ngược đãi tiềm tàng) nhưng cô không chấp nhận nên ra đi ở cuối phần đầu. Vì Anastasia không hề mang chứng khổ dâm (masochism). Sang phần hai, Grey thậm chí đã quỳ dưới chân bạn gái để chứng tỏ cô quan trọng hơn nhu cầu tình dục bất thường của mình.

Nhưng Grey thực sự mâu thuẫn khi vẫn đồng thời phát triển và thể nghiệm sở thích đặc biệt của mình. Hai lần anh đề nghị bạn gái thực hiện hành vi phô dâm (exhibitionism) ở nơi công cộng và Anastasia tỏ ra rất hào hứng thưởng thức. Khi cả hai quan hệ, Anastasia cũng chủ động yêu cầu Grey thô bạo, đánh đòn mình. Dường như cô không hiểu gì về mối quan hệ mà cô đang bị lôi kéo vào.

Grey quỳ dưới chân Anastasia.

Được gắn nhãn 18+ song 50 sắc thái – Xám từng được khán giả khen là trong sáng hơn cả… Doraemon vì hầu như mọi cảnh quay da thịt đều bị cắt sạch. Ở 50 sắc thái – Đen, có ít nhất bốn phân cảnh nóng mắt bị cắt mất và yếu tố “dành cho người trên 18 tuổi” không có gì ngoài cảnh nữ diễn viên Dakota Johnson phơi ngực trần trên màn ảnh rộng.

Dĩ nhiên, dù cắt hay không thì 50 sắc thái cũng không có những cảnh táo bạo đáng xem. Bịt mắt, dây trói, roi da… chỉ được trưng bày ước lệ. 50 sắc thái thực sự không truyền tải được gì ngoài việc mượn yếu tố bạo dâm để khoa trương. Bù lại, nếu khán giả muốn thưởng thức một bộ phim ngôn tình lãng mạn theo gout Tây, vẫn có thể đến rạp xem 50 sắc thái – Đen.

Gia Bảo