Ca mổ được Tiến sĩ Nguyễn Lý Thịnh Trường, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Nhi, Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) và Giáo sư Yasuhiro Kotani, Phó Trưởng khoa Phẫu thuật tim mạch, Bệnh viện Đại học Okayama (Nhật Bản) thực hiện ngày 7/8, sau 6 giờ đồng hồ. Giáo sư Kotani cũng là người chuyển giao kỹ thuật này cho Việt Nam vào 5 năm trước.

Các bác sĩ phẫu thuật tim ít xâm lấn qua đường nách phải cho bệnh nhi 10 tháng tuổi, sáng 7/8. Ảnh: Thành Đạt 

Bệnh nhi mắc tim bẩm sinh với tên gọi tứ chứng Fallot, bao gồm 4 đặc điểm là thông liên thất lớn, tắc nghẽn đường ra thất phải, hẹp van xung động, phì đại thất phải và động mạch chủ đè lên. Triệu chứng gồm tím, khó thở khi ăn, tăng trưởng kém, đặc biệt cơn tím xảy ra đột ngột, có thể gây tử vong bất cứ lúc nào.

Sau 5 năm chuyển giao, thành quả mà các bác sĩ ở Việt Nam đạt được trong kỹ thuật mổ tim ít xâm lấn qua đường nách khiến vị giáo sư Nhật Bản "bất ngờ, ngưỡng mộ và tự hào": 700 ca, tỷ lệ 100% thành công, không có trẻ biến chứng nặng và tử vong.

Đến nay, bệnh nhân nhỏ tuổi nhất được phẫu thuật bằng phương pháp này chỉ mới 1,5 tháng tuổi, trẻ nhẹ cân nhất chỉ nặng 3,8 kg. 

Trước năm 2018, chỉ có một đường mổ duy nhất với bệnh nhi tim bẩm sinh là đường rạch giữa ngực, cưa xương ức, để lại vết sẹo thành ngực lớn và thời gian hậu phẫu dài, trẻ phải chịu đau đớn sau mổ.

Sau khi được chuyển giao kỹ thuật phẫu thuật ít xâm lấn qua đường nách phải bởi các chuyên gia Nhật Bản năm 2018, bác sĩ Trường cho hay đường mổ mới và kỹ thuật mổ đặc biệt khiến các bác sĩ Trung tâm Tim mạch "vô cùng thích thú" và một cách nhìn hoàn toàn khác so với đường mổ giữa.

Song, nếu không thể sửa chữa tất cả tổn thương của bệnh nhi như đường mổ giữa, việc mổ qua đường nách sẽ thất bại. Vì vậy, không phải trường hợp nào các bác sĩ cũng chỉ định phẫu thuật bằng phương pháp này. 

Theo Tiến sĩ Nguyễn Lý Thịnh Trường, để giảm thiểu tối đa tổn thương cho bệnh nhi, các bác sĩ có những thay đổi  kỹ thuật. Trước đây đường mổ ở nách dài khoảng 6cm, nay rút xuống còn khoảng 4cm. Thời gian hồi sức, thở máy cũng được rút ngắn, giúp bệnh nhi giảm đau sau mổ tốt hơn.

Đối với các bệnh nhân, đặc biệt ở độ tuổi thiếu niên, phẫu thuật ít xâm lấn qua đường dọc giữa nách bên phải mang lại tính thẩm mỹ cao, giúp các em rút ngắn thời gian hồi phục sau phẫu thuật và nhanh chóng trở lại cuộc sống bình thường, không có cảm giác tự ti do vết sẹo mổ ngắn và được che khuất hoàn toàn dưới nách bên phải. 

Đến nay, phương pháp ít xâm lấn chủ yếu áp dụng cho nhóm bệnh tổn thương tương đối đơn giản, bác sĩ phải cân nhắc kỹ từng trường hợp. Các bệnh được chỉ định sử dụng phương pháp này hiện có: Thông liên thất, thông liên nhĩ, thông sàn nhĩ thất bán phần, bất thường trở về tĩnh mạch phổi bán phần bên phải, hẹp van động mạch phổi hoặc hẹp trên van động mạch phổi, và một số các bất thường khác như u nhầy nhĩ trái, màng ngăn nhĩ trái…