Năm 2005, nhà đồng sáng lập Yahoo, Jerry Yang, đã đưa ra một quyết định có thể coi là sự đầu tư chiến lược vĩ đại nhất trong lịch sử ngành công nghệ: ông sắp xếp cho Yahoo chi 1 tỷ USD để mua lại 40% cổ phần của một trang thương mại điện tử Trung Quốc, Alibaba.

Thương vụ mua cổ phần Alibaba bị coi là đắt đỏ và mạo hiểm vào thời điểm lúc bấy giờ nhưng đó là vụ đánh cược béo bở nhất tại Thung lũng Silicon. Ngay nay, số cổ phiếu Yahoo đã mua có giá trị tương đương với 80 tỷ USD. Theo lẽ thông thường, thành công này sẽ giúp công ty duy trì hoạt động trong vòng nhiều năm, thế nhưng thứ 2 vừa rồi (25/7), Yahoo đã tuyên bố sẽ bán mình cho Verizon với cái giá chưa tới 5 tỷ USD. Thương vụ không bao gồm Alibaba và các khoản đầu tư khác.

Trớ trêu thay, việc bán Yahoo trở thành một điều tất yếu bất chấp quyết định đầu tư tuyệt vời của Yang. Đương nhiên, những mảng kinh doanh cốt lõi của Yahoo bao gồm tin tức, email, và công nghệ quảng cáo đã liên tục suy giảm trong nhiều năm khi công ty đã bỏ lỡ những cơ hội phát triển trong mảng tìm kiếm, mạng xã hội, và sóng điện thoại di động. Nhưng sẽ Yahoo sẽ không có động lực để bán mình, từ bỏ sự độc lập vốn có của công ty nếu không vì những cổ phần của Alibaba.

Mọi chuyện bắt đầu sau khi Alibaba có đợt chào bán cổ phiếu công khai đầu tiên và kỷ lục hồi tháng 9/2014. Bỗng nhiên các nhà đầu tư của Yahoo nhận thấy rõ ràng số tiền cổ phần mà Yahoo nắm giữ của Alibaba có giá trị hơn rất nhiều so với những website đang “vật vờ sống dở chết dở” của công ty. Tuy nhiên, những khoản thuế cũng là một điều cực kỳ đau đầu. Nếu Yahoo bán cổ phần tại Alibaba ra thị trường để tìm kiếm những vận may bất ngờ thì những cổ phần này sẽ phải chịu mức thuế 38% tức là tương đương 10 tỷ USD.

Điều này đã dẫn đến một sự thật phũ phàng: tiền thuế phải bỏ ra khi thoái vốn số cổ phần còn giá trị hơn cả số tiền Yahoo có được khi bán mảng kinh doanh chính. Khi các nhà phân tích tính toán tài sản của Yahoo theo từng phần, mảng kinh doanh cốt lõi của công ty chỉ có giá trị chưa tới con số không. Nhưng điều đáng xấu hổ hơn là toàn bộ giá trị của Yahoo nếu có bán đi thì cũng chẳng đủ tiền để trả thuế khi bán cổ phần Alibaba. Chính xác hơn, tiền thuế trả để thoái vốn số cổ phần Alibaba thậm chí còn gấp 2,5 lần so với giá trị của toàn bộ công việc kinh doanh của Yahoo. Nếu có cách nào đó Yahoo bán được cổ phần của Alibaba mà không phải trả số tiền thuế khổng lồ thì chưa chắc Yahoo đã phải tự bán mình.

Trong suốt một năm qua, Yahoo vẫn tiếp tục trượt dài và tỏ ra ngày càng lạc lõng với Thung lũng Silicon. Công ty đã nỗ lực trong tuyệt vọng để kiếm cách bán cổ phần Alibaba mà không phải trả thuế. Cổ phiếu công ty thì liên tục đi xuống, CEO Marissa Mayer cũng tìm đủ cách để xoay sở với những kế hoạch kinh doanh mới từ ứng dụng di động sang quảng cáo video rồi cả mạng xã hội nhưng chẳng ăn thua.

Vào thời điểm đó, Yahoo đã sống nhờ tiền đi vay. Khi các nhà đầu tư liên tục đòi hỏi một cách giải quyết thỏa đáng, Yahoo cuối cùng đưa ra quyết định chỉ bán các thương hiệu mang tính biểu tượng và các trang web, để lại cổ phần tại Alibaba. Sau nhiều vòng đấu thầu, Yahoo đã về tay Verizon, theo một công bố đưa ra vào sáng thứ hai vừa rồi.

Sau 22 năm, công ty của Yang bắt đầu với cái tên "Jerry’s Guide to the World Wide Web "sẽ sớm chấm dứt sự tồn tại như một công ty độc lập. Thế nhưng dù đã may mắn thắng lớn trong ván cược vào Alibaba, Yahoo vẫn rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan và buộc phải bán mình.