Từng có thời gian học tập và làm việc tại Australia, Tạ Quý Tôn nhận thấy rất nhiều khách sạn lớn ở đây sử dụng các sản phẩm từ xơ mướp để làm bông tắm, đai chà lưng và những sản phẩm gia dụng ở nhà bếp. Tuy nhiên, những sản phẩm này nguồn hàng không ổn định, trong khi đó ở Việt Nam trồng rất nhiều mướp, xơ mướp chủ yếu dùng để rửa chén, bát hoặc không dùng. Vì thế, anh Tôn đã nảy sinh ý tưởng làm những sản phẩm từ xơ mướp để xuất khẩu.

W-xo-muop-xuat-khau-1-1.jpg
Năm 2019, Tạ Quý Tôn xin nghỉ công việc ổn định tại Hà Nội với mức lương hàng chục triệu đồng/tháng để về quê khởi nghiệp với cây mướp.
W-xo-muop-xuat-khau-2-1.jpg
Trở về là một nông dân thực thụ, anh Tôn thuê lại 2 ha đất dùng để trồng mướp lấy xơ. Giai đoạn đầu, anh gặp khá nhiều khó khăn, do chưa hiểu đặc tính của mướp nên nghĩ đơn giản là trồng loại mướp ăn bình thường có thể lấy xơ được, tuy nhiên những loại mướp này cho ra trái nhỏ, xơ không mướt, không mềm nên chất lượng xơ rất kém. Không nản chí, anh tiếp tục tìm hiểu và tìm được 2 loại giống phù hợp. Đến nay anh trồng được 4 loại giống mướp cho trái to, dài, xơ dày trắng và mịn chủ yếu là giống Mỹ, Nam Mỹ và Việt Nam.
W-xo-muop-xuat-khau-3-1.jpg
Muốn tạo ra những sản phẩm có mẫu mã đẹp, phải chọn loại mướp già, khô, sau đó loại bỏ lớp vỏ, tách hạt và chỉ giữ lại xơ mướp rồi đem phơi khô.
W-xo-muop-xuat-khau-4-1.jpg
Để đáp ứng nhu cầu của đối tác, ngoài diện tích 100 ha, dự kiến, năm 2023-2024, anh Tôn còn mở rộng vùng trồng nguyên liệu tại Tây nguyên, Nghệ An… tổng diện tích 300 ha. Mỗi tháng xuất khẩu khoảng 100 đến 200 nghìn sản phẩm.
W-xo-muop-xuat-khau-5-1.jpg
Với tiêu chí đặt ra là sản phẩm thân thiện môi trường nên khi sản xuất không dùng chất tẩy trắng hoặc ngâm hóa chất bảo quản.
W-xo-muop-xuat-khau-6-1.jpg
Xơ mướp dày, mịn là những xơ mướp đạt chất lượng. 
W-xo-muop-xuat-khau-7-1.jpg
Để tạo ra các sản phẩm như bông tắm, đai chà lưng, lót giày và những sản phẩm gia dụng… từ xơ mướp, anh Tôn đã xây dựng thêm khu gia công sản phẩm với nhiều loại máy móc như máy may, máy ép, máy cắt. Sản phẩm từ xơ mướp đều được anh Tôn làm theo phương pháp thủ công, do đó mỗi sản phẩm đều có tính độc đáo riêng.
W-xo-muop-xuat-khau-8-1.jpg

Hiện tại Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Ánh Dương Kinh Bắc, thôn Kim Tháp, xã Nguyệt Đức, huyện Thuận Thành đã tạo việc làm cho 20 lao động với mức lương 200.000- 350.000đ/ngày, bao tiêu đầu ra cho khoảng 160 hộ dân tại địa phương và các tỉnh liên kết trồng mướp.

W-xo-muop-xuat-khau-9-1.jpg
Hiện nay, doanh nghiệp của anh Tôn đã  xuất khẩu sản phẩm làm từ xơ mướp cho các khách hàng thị trường Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước ở châu Âu. 15 dòng sản phẩm xuất khẩu chủ yếu là bộ sản phẩm cho nhà bếp, nhà tắm và đồ dùng cá nhân như lót giày, giày dép đi trong nhà, giá bán trung bình từ 4-9 USD/sản phẩm.
W-xo-muop-xuat-khau-10-1.jpg
Muốn tạo ra những sản phẩm có mẫu mã đẹp, độ kết dính, anh Tôn sử dụng phương pháp may bằng chỉ, sợi đay và vải thay vì sử dụng keo dán nên vẫn bảo đảm vẻ đẹp thẩm mỹ và sự mộc mạc.
W-xo-muop-xuat-khau-11-2.jpg
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có nhiều diện tích đất nông nghiệp bỏ hoang hoặc canh tác kém hiệu quả. Do vậy, mô hình trồng mướp lấy xơ rất phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp bền vững của tỉnh Bắc Ninh.
W-xo-muop-xuat-khau-12-1.jpg
Theo anh Tôn, thực tế ở nước ta hiện nay cũng đã có nhiều tổ chức, cá nhân xây dựng mô hình sản xuất các sản phẩm từ xơ mướp. Tuy nhiên, quy mô còn mang tính chất nhỏ lẻ chưa đáp ứng nhu cầu của thị trường. Do đó, anh luôn hướng tới xây dựng một quy trình hoàn chỉnh từ việc xây dựng vùng nguyên liệu, sơ chế đến tìm đầu ra cho sản phẩm.