Bán 1 xe Rolls-Royce, lãi 12 xe Camry, bí mật sau ma trận giá ôtô tại Việt Nam

Những con số thực khi khai giá hải quan không chỉ vén bức màn bí ẩn bấy lâu nay của thị trường ôtô mà còn lý giải vì sao một thị trường nhỏ như Việt Nam lại là bánh ngon của các thương hiệu xe lớn.

Siêu lợi nhuận trên mỗi đầu xe sang nhập chính hãng

Doanh số thấp, thuế cao so với khu vực, thị trường ôtô Việt Nam bấy lâu nay bị phàn nàn là khó đoán, khó làm bởi chính sách bất ổn. Tuy nhiên, hầu hết các thương hiệu xe lớn đều có đại diện chính hãng tại đây và đáng chú ý phần lớn các nhãn siêu sang như Lamborghini, Rolls-Royce, Bentley đều gia nhập thị trường sau năm 2011. Trên thực tế, mỗi lần chính sách thuế phí thay đổi, thị trường nháo nhào lại là dịp làm ăn siêu lợi nhuận của các nhà phân phối và sau năm 2011 miếng bánh thị trường càng ngon bởi chỉ còn sự phân chia giữa các đại gia chính hãng.

Từ một nguồn tin bí mật, báo có trong tay những tờ khai hải quan của một số nhà nhập khẩu xe trong đó đáng chú ý nhất là Công ty Cổ phần Ôtô Regal - nhà phân phối chính hãng của Rolls-Royce tại Việt Nam. Và những con số này ít nhiều đã hé mở lối vào ma trận giá xe vốn rất ít người có thể biết.

Tờ khai giá thấp của nhà phân phối Rolls-Royce khiến hải quan nghi vấn.

Trong tờ khai mở ngày 13.6.2016, công ty này kê khai giá 2 chiếc Rolls-Royce Phantom EWB (cùng màu đỏ, dung tích 6.749cc, nhập từ Anh, hoàn toàn mới, sản xuất năm 2016) với hai mức khác nhau (484.077 USD và 599.929 USD) và cả hai mức này đều thấp hơn nhiều so với giá tham khảo nội bộ của hải quan (630.700 USD). Do đó, chỉ có chiếc kê khai giá cao hơn được thông quan, chiếc còn lại bị đưa vào diện nghi vấn.

Với mức giá đã được chấp nhận, giá thành xe (tính theo công thức: Giá CIF (giá của bên bán hàng đã bao gồm giá thành của sản phẩm, cước phí vận chuyển và phí bảo hiểm) + thuế nhập khẩu (giá CIF x 61%) + thuế tiêu thụ đặc biệt (giá bán buôn x 60%) + 10% thuế giá trị gia tăng (VAT = (giá CIF + thuế nhập khẩu + thuế tiêu thụ đặc biệt) x 10%)) tính trước ngày 1.7.2016 là 1.826.092 USD. Trong đó, giá tính thuế TTĐB được tính theo giá bán lẻ do chính Rolls-Royce công bố áp dụng trước ngày 1.7.2016 là 53,651 tỉ đồng - tương đương 2.405.874 USD (với tỉ giá 22.300 đồng/USD). Và khi dùng giá bán lẻ công bố trừ đi giá thành tạm tính, chiếc Rolls-Royce này sẽ có lợi nhuận trước thuế lên tới 12,929 tỉ đồng. Ngay cả khi trừ các chi phí mềm, mức lợi nhuận trên một đầu xe của nhà phân phối này cũng là siêu khủng và một chiếc xe nếu nhập trước ngày 1.7, bán sau ngày này (thời điểm thuế TTĐB cho dòng xe dung tích trên 6.000 cc tăng từ 60% lên mức 150%) với giá 83,8 tỉ đồng - cao hơn trước 30 tỉ đồng sẽ mang lại lợi nhuận trước thuế hơn 43 tỉ đồng.

Cầu cao, lãi lớn, thị trường ôtô có nhiều méo mó

Trên thực tế, tình trạng khai giá thấp để gian lận thuế và bán giá cao có từ nhiều năm nay và cũng là một yếu tố khiến Việt Nam là một điểm đến hấp dẫn với các nhà phân phối xe. Trước năm 2011, hiện tượng này rất phổ biến với các nhà nhập khẩu thương mại bởi chính sách thuế có nhiều khe hở. Tuy nhiên, khi hải quan "chốt" biểu giá xe nhập, hiện tượng này đã giảm đáng kể. Dù vậy, cả các nhà nhập khẩu chính hãng hay thương mại vẫn còn nhiều chiêu để lách luật, né thuế.

Sau khi cánh cửa thị trường ôtô nhập ngoài đóng lại năm 2011 với thông tư 20/2011-TT BTC về quy định bổ sung thủ tục nhập khẩu xe ôtô chở người loại từ 9 chỗ ngồi trở xuống, các nhà nhập khẩu thương mại hết cửa đưa xe mới về nước, tưởng chừng tình trạng gian lận thuế sẽ biến mất. Tuy nhiên, trên thực tế trong lúc các nhà nhập khẩu thương mại phải dùng đủ chiêu từ biến xe mới thành cũ, đưa xe về nước qua đường biếu tặng, các nhà phân phối chính hãng "một mình một chợ" không gian lận thuế thì cũng định giá cao và ăn lãi khủng. Dù mua nhập ngoài (đi đường vòng) hay chính hãng (đi đường thẳng), người tiêu dùng đều phải mua giá cao hơn giá trị thực của sản phẩm họ nhận được.

Trao đổi với báo Lao Động, một chuyên gia giấu tên cho rằng thị trường xe đang có quá nhiều sự méo mó, việc mở tung thị trường như trước năm 2011 mà không có sự quản lý là không ổn nhưng đóng chặt để tạo thế độc quyền cũng không mang lại lợi ích cho người tiêu dùng và khiến thị trường lệch lạc. "Nhiều liên doanh chỉ muốn nhập khẩu thay vì đầu tư lắp ráp đơn giản vì nhập xe quá lãi mà không tốn sức cũng chẳng rủi ro. Khi được phép định giá và thị trường vẫn chấp nhận do chẳng có nhiều lựa chọn thì chẳng tội gì họ giảm giá, bớt lợi nhuận đặc biệt là khi một phần không nhỏ lợi nhuận đã và đang chảy ra ngoài Việt Nam."

Còn theo một người trong cuộc, nhân viên cấp cao của một nhà phân phối xe chính hãng, việc khai giá tính thuế thấp hơn giá CIF thực tế là "chuyện bình thường và có từ rất lâu rồi vì ai dại gì nhập bao nhiêu đóng thuế bấy nhiêu". Người này cho rằng cách tính của báo Lao Động chưa thật chính xác và lợi nhuận trên đầu xe thực tế thấp hơn vì giá nhập thường cao hơn giá khai hải quan và nhà phân phối còn mất các chi phí mềm khác. Tuy nhiên, người này thừa nhận lợi nhuận trên đầu xe, đặc biệt là xe sang và siêu sang là rất lớn. Với các dòng bình dân, nhà phân phối ăn lãi chủ yếu nhờ số lượng bán ra.

(Theo Lao Động)