Trong thế kỷ 12, người dân ở miền trung và miền tây nước Pháp đã dựng lên những ngọn tháp nhỏ có cửa sổ ở trên đỉnh trong làng của họ. Bên trong được đặt những ngọn đèn giống như trong ngọn hải đăng, mặc dù những tòa tháp này không hề gần biển. Cấu trúc này được gọi là "lồng đèn của người chết" và được cho là giúp chỉ ra vị trí của một nghĩa trang. Nhưng nhiều người phản đối giả thuyết trên, vì một số tòa tháp lại không nằm gần nghĩa trang.

Những 'lồng đèn của người chết' ở Pháp. Ảnh: Amusing Planet

Các tòa tháp có đủ hình dạng và kích cỡ, nhưng thông thường, chúng có dạng cột hoặc tháp nhỏ có nắp hình nón và một cây thánh giá được gắn ở trên đỉnh. Một lối vào nhỏ ở phần dưới cho phép tiếp cận bên trong tháp, để đèn có thể được nâng lên bằng ròng rọc đến độ cao cần thiết vào lúc hoàng hôn.

Một trong những ví dụ tiêu biểu nhất về "lồng đèn của người chết" nằm ở Cellefrouin, nơi tòa tháp có một loạt tám trục hình bán nguyệt gắn liền, được nâng lên trên một bệ và có mái che hình nón được trang trí bằng nón linh sam. Cửa sổ mà đèn chiếu qua đó quay mặt ra đường chính.

Nguồn gốc và mục đích chính xác của những tòa tháp này hiện vẫn đang được tranh luận giữa các học giả. Một số người tin rằng ban đầu chúng được gọi là “Lanterns of the Moors” chứ không phải “Lanterns of the Dead”, nhưng bởi trong tiếng Pháp các từ “moors” (maures) và "dead" (morts) nghe rất giống nhau, nên qua thời gian cách phát âm bị lẫn lộn.

Giả thuyết này chắc chắn có cơ sở vì việc lập bản đồ cẩn thận về vị trí ban đầu của những "lồng đèn" này cho thấy chúng nằm gần những con đường cổ xưa, đặc biệt là những con đường liên quan đến các cuộc hành hương. Vì vậy, “lồng đèn của người chết” có thể chỉ đơn giản là đèn dẫn đường cho những người du mục thời cổ đại.

Các học giả cũng đã tìm thấy bằng chứng kết nối việc xây dựng những tòa tháp này với cuộc Thập tự chinh. Ví dụ, nguồn gốc của lồng đèn ở Sarlat-la-Canéda, miền Nam nước Pháp, có liên hệ với trụ trì Bernard của Clairvaux, người đóng vai trò quan trọng trong cuộc Thập tự chinh thứ hai. Nó được cho là đã được xây dựng sau chuyến viếng thăm tu viện trưởng thành phố của hiệp sĩ Templar vào năm 1147.

Nhiều "lồng đèn của người chết" nằm rải rác khắp vùng nông thôn đều ẩn chứa những bí mật riêng. Ví dụ như những chiếc "lồng đèn" ở Vergèze, miền nam nước Pháp, trông giống như ống khói của cung điện Bakhchisaray, cung điện của người Tatar Crimean ở Crimea, nằm cách đó hơn 3.000 km. “Saracen” là một từ cổ có nghĩa là người Hồi giáo hoặc người Ả Rập, và cung điện Bakhchisaray cũng là một cung điện của người Hồi giáo.

Đỗ An (Theo Amusing Planet)