Bệnh nhân là một phụ nữ 75 tuổi, sống ở An Dương, Hải Phòng với công việc làm vườn tại nhà. Ngày thứ 5 sau khi xuất hiện sốt cao, kèm theo tức ngực, khó thở, người này đến Bệnh viện Việt Tiệp - Hải Phòng.

Tại đây, người bệnh được chẩn đoán suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, điều trị tại Bệnh viện Việt Tiệp 2 ngày không đỡ nên đã chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai. Vào Trung tâm Cấp cứu A9, sau khi thăm khám lâm sàng ban đầu, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân viêm phổi, suy hô hấp, nhiễm khuẩn huyết và được chuyển đến Trung tâm Hô hấp. 

Vế thương của bệnh nhân do mò cắn

Tại đây, sau khi thăm khám kỹ, các bác sĩ phát hiện có một vết loét ở da vùng bẹn bên trái là tổn thương khá đặc hiệu do mò – một loại côn trùng cắn. Qua hội chẩn liên khoa, các bác sĩ Trung tâm Bệnh nhiệt đới bước đầu nhận định đây là bệnh sốt mò và kết quả xét nghiệm đã đúng với chẩn đoán ban đầu. 

Theo PGS. Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, đây là ca bệnh khá điển hình của bệnh sốt mò do mò cắn và truyền vi khuẩn Rickettsiae tsutsugamushi vào cơ thể người với các hội chứng lâm sàng như đã mô tả và kèm theo vết loét tại nơi mò cắn. 

Đặc điểm của con mò thường hay cắn ở vùng kín, vùng da mỏng và có nếp gấp như bẹn, nách, bìu, sau tai, quanh hậu môn... Đầu tiên, người bệnh thường xuất hiện tổn thương như nốt phỏng đường kính 0,5-1cm, không đau, không ngứa nên bệnh nhân thường không để ý đến. Sau một vài ngày, nốt phỏng thường tự vỡ ra, đóng một vảy đen hơi lõm xuống mặt da và xung quanh có gờ đỏ kèm theo tổn thương nổi hạch, phát ban. Một số bệnh nhân sẽ tiến triển nặng, có biểu hiện suy hô hấp, có bệnh cảnh giống nhiễm khuẩn huyết.

Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây nên những biến chứng cấp tính như suy hô hấp, tràn dịch màng phổi, viêm cơ tim, viêm màng não, có thể sốc giảm thể tích và tử vong. 

Sốt mò là một bệnh khá phổ biến trong thời gian gần đây ở một số nước nhiệt đới. Tại Việt Nam, khu vực mò hay sinh sống là những vùng nông thôn hay trung du, miền núi - nơi có cây cối rậm rạp, bụi cây. Con mò sẽ đốt và truyền tác nhân gây bệnh là vi khuẩn Rickettsiae tsutsugamushi vào cơ thể người.

Điều dưỡng chăm sóc cho bệnh nhân bị sốt mò

PGS Cường khuyến cáo, người dân khi làm việc ngoài đồng ruộng hoặc những nơi có bụi cây rậm rạp nên chú ý trang phục bảo hộ lao động. Theo đó, người dân nên mặc quần áo dày, đi tất/ủng và có thuốc/hóa chất để thoa/xịt trên người để tránh côn trùng đốt. Khi có triệu chứng sốt đột ngột, xuất huyết, mệt mỏi, đau người, phát ban, nổi hạch, cần quan sát và kiểm tra kỹ trên cơ thể xem có nốt đốt như mô tả ở trên, hãy nghĩ đến tổn thương do mò đốt và nên đến các cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời.

Điều trị đặc hiệu với nhóm kháng sinh ngấm vào nội bào, thời gian điều trị cắt sốt nhanh và sau 3-5 ngày có thể khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên nếu chúng ta chẩn đoán sai, dùng kháng sinh không đúng, thậm chí nhóm kháng sinh mạnh đều không có tác dụng.

Bệnh đường hô hấp nguy cơ gia tăng khi trẻ quay lại trường họcBác sĩ thông tin khi trẻ đi học trở lại, thường sinh hoạt ở môi trường có điều hòa, điều kiện không khí sẽ kém hơn so với không khí tự nhiên, nguy cơ lây bệnh sẽ cao hơn khi ở cùng gia đình.