Cận cảnh nhà tù khiếp đảm nhất nước Mỹ

ADX Florence là nhà tù liên bang hiện đại, nằm tọa lạc ở chân dãy núi Rocky gần Florence, bang Colorado, phía tây Mỹ. Bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 1994, nhà tù siêu an ninh biệt danh "Supermax" này được lập ra nhằm giam giữ và cô lập những tên tội phạm được đánh giá là quá nguy hiểm đối với hệ thống nhà tù thông thường.

Nhà tù ADX Florence ở Colorado. Ảnh: Reuters

Trong số các tù nhân toàn là nam giới ở ADX Florence có cả những phạm nhân mắc vấn đề kỷ luật nghiêm trọng ở các nhà tù khác, những kẻ đã giết chết bạn tù hay lính gác, các thủ lĩnh băng đảng tội phạm, sát nhân hàng loạt và những tên tội phạm được xếp vào dạng đặc biệt nguy hiểm khác. Đây cũng là nơi giam giữ những đối tượng bị kết án đe dọa an ninh quốc gia, kể các phần tử khủng bố Al-Qaeda hay gián điệp chống Mỹ.

Cho đến nay, Sách Kỷ lục Guiness vẫn liệt ADX Florence vào danh sách những nhà tù "bất khả xâm phạm" nhất thế giới và chưa từng để xảy ra vụ vượt ngục nào. Các công tố viên tiết lộ, đây nhiều khả năng sẽ là nơi bóc lịch của của trùm ma túy khét tiếng người Mexico Joaquin "El Chapo" Guzman khi hắn bị tòa án liên bang Mỹ tuyên án chung thân vào ngày 25/6 tới đây.

Ảnh chân dung ông trùm Joaquín "El Chapo" Guzmán trong hồ sơ lưu của cảnh sát. Ảnh: CBS

Guzmán là kẻ cầm đầu nhóm Sinaloa ở Mexico, tổ chức tội phạm đã buôn lậu lượng ma túy lớn nhất vào Mỹ, lên tới hàng tấn cocaine, heroin, cần sa và methamphetamine. Hắn đã tạo dựng hình tượng bản thân như người hùng Robin Hood với người nghèo ở bang Sinaloa, phía bắc Mexico và gần như trở thành huyền thoại khi 2 lần tẩu thoát thành công khỏi các nhà tù an ninh cao cùng vô số cuộc truy nã rầm rộ của nước này.

Ảnh: AP

ADX Florence được trang bị hệ thống an ninh giám sát tân tiến và hiệu quả cả ở bên trong và bên ngoài khuôn viên nhà tù. Thiết kế nguyên khối gây khó khăn cho bất kỳ người lạ nào muốn tìm lối đi lại bên trong khu giam giữ này.

Ảnh: AP

Đặc biệt, các tháp canh khổng lồ, hệ thống camera an ninh dày đặc, công nghệ laser, dàn chó nghiệp vụ tấn công cùng các hệ thống cửa điều khiển từ xa và đệm áp lực được lắp đặt kiên cố bên trong hàng rào thép gai cao hơn 3,6 mét bao quanh sân tù. Hầu hết khách bên ngoài không được chào đón ở ADX Florence.

Ảnh: AP

Khi các tù nhân đến ADX Florence, họ sẽ được xếp vào một trong 9 phân trại với 6 mức độ an ninh an ninh khác nhau, từ giám sát nghiêm ngặt nhất đến ít bị hạn chế nhất, tùy theo án tích. Để được điều chuyển đến các phân trại ít bị quản chế chặt hơn, các tù nhân phải tuân thủ nghiêm các quy định nhà tù trong một khoảng thời gian nhất định, tham gia các chương trình được đề xuất và cho thấy sự điều chỉnh, tiến bộ.

Ảnh: NYT

Theo từng phân trại, các tù nhân sẽ phải trải qua ít nhất 20 phút đến 24 tiếng đồng hồ mỗi ngày bị nhốt riêng trong buồng giam. Các buồng giam có tường dày kiên cố ngăn tù nhân quan sát được phía bên trong của buồng giam lân cận hoặc liên lạc trực tiếp với bạn tù ở buồng bên cạnh.

Ảnh: NYT

Mọi buồng giam đều có cửa sắt dày với một khe nhỏ để đưa đồ, được trang bị giường, bàn, ghế bằng bêtông và cụm bồn rửa gắn liền bệ xí bằng thép không gỉ. Ngoại trừ một số phân trại H, Joker và Kilo, hầu hết các buồng giam ở những phân trại khác đều có vòi tắm hoa sen với van bật, tắt tự động.

Ảnh: NYT

Các buồng giam đều có một cửa sổ cao khoảng 1 mét và rộng 10cm, cho phép tù nhân tiếp cận một chút ánh sáng tự nhiên nhưng vẫn bảo đảm họ không thể nhìn thấy gì bên ngoài buồng giam ngoại trừ tòa nhà và bầu trời.

Ảnh: Daily Mail

Nhiều buồng giam, ngoại trừ ở khu phân trại SHU, còn được trang bị radio và tivi đen trắng để phát các chương trình giáo dục và tôn giáo cũng như một số chương trình giải trí đã qua kiểm duyệt khác. Trong tù không tổ chức các lớp học và tù nhân sẽ bị cắt xem tivi như một hình thức trừng phạt.

Ảnh: Daily Mail

Các tù nhân sẽ được ăn 3 bữa một ngày do các lính canh mang đến. Ngoài một số ngoại lệ, tù nhân ở hầu hết các phân trại sẽ được phép ra khỏi buồng giam để gặp người đến thăm, chữa trị y tế ở dạng nào đó, thăm các "thư viện luật" và một vài tiếng mỗi tuần được tham gia các hoạt động giải trí trong hoặc bên ngoài buồng giam.

Các tù nhân khét tiếng từng thụ án ở nhà tù ADX Florence. Ảnh: NYT

Trong ít nhất 3 năm đầu tiên thụ án, các tù nhân ở ADX Florence sẽ bị cô lập bên trong buồng giam riêng trung bình 23 tiếng/ngày, kể cả khi ăn. Thời gian ít ỏi còn lại, họ được phép đi một mình đến phòng tập thể dục kín bưng và chỉ có xà đơn. Nếu không, họ có thể ra ngoài trời trong thời gian ngắn nhưng mỗi phạm nhân phải ngồi trong những chiếc lồng sắt riêng biệt.

Một giám thị đang kiểm tra khu giải trí dành cho các phạm nhân. Ảnh: Daily Mail

Năm 2006, thông qua các thư trao đổi với báo Gazette of Colorado Springs, Eric Rudolph, kẻ đánh bom công viên Olympic mô tả các điều kiện tại nhà tù ADX Florence "khắc nghiệt nhất" và "nhằm gây đau khổ, hành hạ về tinh thần". "Đó là thế giới đóng kín được tạo ra để cô lập các tù nhân khỏi các tương tác môi trường và xã hội, với mục tiêu tối thượng là gây bệnh tâm thần và các chứng bệnh thể chất mạn tính như tiểu đường, đau tim và thấp khớp", Rudolph viết.

Ảnh: The Atlantic

Trong suốt lịch sử tồn tại của nhà tù, ADX Florence từng chứng kiến các vụ tuyệt thực của tù nhân, đặc biệt là những tội phạm khủng bố nước ngoài, nhằm phản đối cách đối xử hà khắc với họ. Thống kê cho thấy đã có hơn 900 trường hợp phải cưỡng ép ăn đối với các tù nhân biểu tình vào năm 2007.

Ảnh: BBC

Theo một số khiếu nại, các tù nhân mắc chứng tâm thần bị giam giữ ở ADX Florence không được điều trị bệnh đầy đủ. Tháng 5/2012, gia đình của tù nhân Jose Martin Vega filed đã khởi kiện Tòa án quận Colorado vì điều này đã dẫn đến việc Vega tự sát.

Một số tù nhân cũng dùng dao cạo râu, mảnh thủy tinh, xương gà sắc nhọn, dụng cụ viết hay bất kỳ đồ vật nào khác mà họ vớ được để tự gây ra các vết thương trên cơ thể. Số khác lại nuốt lưỡi dao cạo, cắt móng tay, mảnh kính vỡ hay các vật nguy hiểm khác vào bụng.

Ảnh: Time

Nhiều tù nhân thường xuyên la hét, nói lải nhải một mình hàng giờ liền. Một vài trong số họ trò chuyện ảo tưởng với những giọng nói nghe thấy trong đầu.

Đặc biệt, một số kẻ đã bôi phân và chất thải khác khắp buồng giam, ném chất bẩn vào các giám thị và gây ra những đe dọa sức khỏe khác tại nhà tù. Việc cố tình tự tử cũng xảy ra phổ biến và nhiều vụ đã thành công.

Ảnh: Reuters

Năm 2009, Richard Lee McNair, một họa sĩ phải lĩnh án tù từng viết thư cho một nhà báo kể về những gì anh ta trải nghiệm ở siêu nhà tù an ninh tối đa Mỹ: "Có một số kẻ vô cùng bệnh hoạn ở đây ... những con vật bạn sẽ không bao giờ muốn sống gần gia đình mình hay xã hội nói chúng. Tôi không biết các quản giáo đối phó với việc đó như thế nào nhưng tôi từng chứng kiến họ phải mạo hiểm tính mạng để cứu một tù nhân nhiều lần".

Tuấn Anh