bandoc.jpg
BĐVHX có thể kết hợp giữa kinh doanh dịch vụ và làm nơi sinh hoạt cộng đồng.

>>Làm gì khi "điểm BĐVHX có cũng như không"?

Vừa qua, nhân chuyến công tác cùng đoàn Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia – Sự thật để kiểm tra, khảo sát việc tiếp nhận, quản lý sử dụng sách của đề án “Trang bị sách cho cơ sở xã, phường, thị trấn” theo Thông báo Kết luận số 396-TB/TW của Ban Bí thư, Quyết định số 47-QĐ/BTGTW của Ban Tuyên giáo TW tại 3 tỉnh miền trung gồm: Quảng Trị, Quảng Ngãi, Bình Định, trên cơ sở đề nghị của các địa phương, tôi có một số ý kiến đề xuất về vai trò “văn hóa” của điểm BĐVHX hiện nay.

Đề án “Trang bị sách cho cơ sở xã, phường, thị trấn” đã được triển khai thí điểm từ năm 2010 tại 16 tỉnh thành, trong đó miền Trung - Tây Nguyên gồm 3 tỉnh: Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam, Gia Lai và năm 2011 đã được triển khai 63 tỉnh thành toàn quốc. Do đó, mục đích chuyến công tác này của NXB Chính trị Quốc gia – Sự thật là tìm hiểu xem số sách đã chuyển đến các địa phương đặt ở vị trí nào là thuận tiện cho cán bộ xã và người dân sử dụng; nội dung sách có phù hợp với thông tin mà người dân cần cũng như hiệu quả của đề án.

Đánh giá cao vai trò của điểm BĐVHX

Tại các đơn vị mà đoàn công tác đến làm việc (xã Phước Sơn, huyện Tiên Phước, tỉnh Bình Định; xã Tịnh Ấn Tây, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi, xã Cam Hiếu, Huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị), chúng tôi nhận thấy số sách này tùy địa phương bố trí, có nơi đặt tại Văn phòng Ủy ban xã, tủ sách của cán bộ tư pháp xã, phòng chủ tịch xã, có nơi đặt tại nhà văn hóa cộng đồng hoặc tại chi bộ thôn... Tuy nhiên, theo ý kiến của các địa phương, đặt tại những vị trí trên đều có những hạn chế nhất định: nếu đặt tại trụ sở chính quyền UBND xã, phường thì người dân rất ngại vào để đọc sách báo; nếu đặt tại các nhà văn hóa thì nhiều nơi chưa có; đặt tại các chi bộ thôn thì khâu quản lý không đảm bảo nên sách thất lạc...

Trong khi đó, đại diện Ban Tuyên giáo các tỉnh cũng như chính quyền các địa phương từ tỉnh đến huyện, xã đều có chung ý kiến đánh giá cao vai trò của điểm BĐVHX trong việc góp phần phổ biến, thông tin tuyên truyền chủ trương đường lối, Nghị quyết của Đảng, pháp luật Nhà nước, khoa học kỹ thuật, kinh tế xã hội đến cộng đồng dân cư trên địa bàn xã, đặc biệt là vùng núi, vùng sâu, xa. Các điểm BĐVHX có vị trí thuận lợi, mặt bằng rộng rãi, thoáng mát lại gần các khu dân cư nên rất thuận tiện cho người dân trong việc đọc sách báo. Nhưng thời gian gần đây, sau khi chia tách bưu chính, viễn thông, các Bưu điện tỉnh khó khăn về kinh phí, điểm BĐVHX lại kinh doanh không hiệu quả, thu không đủ để chi, do vậy nhiều điểm BĐVHX đã đóng cửa, ngừng hoạt động.

Cần có cơ chế để “phục hồi” các điểm BĐVHX

Qua ý kiến của Ban Tuyên giáo một số tỉnh được khảo sát, tôi có một số ý kiến đề xuất như sau: Điểm BĐVHX nếu nói về kinh doanh dịch vụ Bưu điện thì có thể chưa có hiệu quả, nhưng như đánh giá của Ban Tuyên giáo các địa phương từ tỉnh đến huyện và xã về vai trò văn hóa, bước đầu đã phát huy tích cực, góp phân nâng cao dân trí, văn hóa đọc cho người dân vùng sâu, vùng xa, đặc biệt cho lớp trẻ.

Do đó, Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam cần đánh giá tổng kết mô hình hoạt động điểm BĐVHX, xác định vai trò “văn hóa”, đề xuất Nhà nước có chính sách hỗ trợ, phối hợp tốt với các địa phương để phát huy vai trò của BĐVHX - ngoài kinh doanh dịch vụ bưu chính-viễn thông cần phục vụ người dân về mảng văn hóa. Cùng với địa phương xã, phường sử dụng tốt các loại sách, báo được Đảng, Nhà nước trạng bị thời gian qua, nhằm thông tin tuyên truyền chủ trương đường lối của Đảng, pháp luật Nhà nước, kiến thức, trí thức về khoa học, kinh tế xã hội đến với mọi người dân, góp phần nâng cao dân trí, giảm các tệ nạn xã hội.

Đối với những điểm BĐVHX hoạt động kinh doanh không hiệu quả, nên chăng Bưu điện phối hợp bàn với địa phương xã, phường kết hợp giữa kinh doanh dịch vụ và sử dụng vì mục đích văn hóa, làm nơi sinh hoạt cộng đồng, phối hợp sử dụng nguồn sách được trang bị theo đề án tại Thông báo Kết luận 396-TB/TW của Ban Bí thư và nguồn sách được chính phủ trạng bị theo Quyết định 1067-QĐ/TTg.

Theo thông tin được biết, Bộ TT&TT cũng đã có kế hoạch trang bị sách cho xã, phường, thị trấn năm 2012, vậy nguồn sách này nếu có phải được xây dựng phương án quản lý sử dụng và khai thác có hiệu quả cho người dân xã, phường, thị trấn thông qua mạng lưới BĐVHX. Sách cho xã phường, phải đạt tiêu chí ngắn gọn, dễ đọc, dễ hiểu, gắn liền với nhu cầu thiết thực của người dân.

Điều quan trọng hơn hết là các bộ, ngành cần nghiên cứu đề xuất cơ chế để duy trì điểm BĐVHX, cần có cơ chế để nhân viên điểm BĐVHX, ngoài việc kinh doanh các dịch vụ bưu chính, viễn thông có thể đảm nhiệm thêm vai trò là người quản lý phần "văn hóa" của điểm BĐVHX, cụ thể là quản lý số lượng sách báo theo các đề án đưa sách báo về cơ sở xã phường, để đảm bảo thông tin đến người dân một cách thuận tiện nhất. Đây cũng là kênh thông tin để các bộ, ngành liên quan có thể nhận được phản hồi từ người dân về tính thiết thực của lượng sách báo đưa về cơ sở để nâng cao hiệu quả của những đề án này.

Nội dung đăng trên báo Bưu Điện Việt Nam số 116 ra ngày 28/09/2011