Cành cọ vàng cho vẻ đẹp cay đắng?

 - Bộ phim Nga mang vẻ đẹp cay đắng và xen chút hài hước Leviathan đang vượt lên trở thành ứng viên sáng giá nhất cho giải Cành cọ vàng sắp được LHP Cannes lần thứ 67 công bố ngày 25/5.

Trong số 18 phim tranh giải Cành cọ vàng năm nay, chỉ 5 phim là của các đạo diễn chưa từng có phim tranh giải. Tuy nhiên, 3 trong số 5 đạo diễn này lại đã từng có phim tham gia các chương trình khác trong khuôn khổ liên hoan, gồm: Xavier Dolan, nhà làm phim 25 tuổi người Canada từng có 3 phim xuất hiện trong chương trình Một góc nhìn, năm nay anh tranh giải thưởng chính với phim mới Mommy.

Nhà làm phim nữ người Ý Alice Rohrwacher từng có phim Corpo celeste tham gia một chương trình bên lề ở kỳ liên hoan năm 2011. Bà tranh giải năm nay với phim The Wonders (Những kỳ quan). Người thứ ba là đạo diễn gạo cội người Mali Abderrahmane Sissako, từng có phim trình chiếu ở Cannes năm 2002, năm nay trở lại tranh giải với phim Timbuktu.

White God, phim Hungary đoạt giải thưởng Một góc nhìn tại LHP Cannes năm nay.

Điểm lại anh tài

Như vậy còn lại hai cái tên mới toanh trong danh sách tranh Cành cọ vàng. Đầu tiên là đạo diễn Bennett Miller, cái tên đã quá quen thuộc tại Oscar với hai phim từng được đề cử là Capote và Moneyball. Ông đến Cannes lần đầu với phim Foxcatcher, kể chuyện một võ sĩ đô vật từng đoạt huy chương vàng Olympic Dave Schultz (Mark Ruffalo đóng) bị sát hại bởi một triệu phú tâm thần phân liệt tên John du Pont - vai diễn này do Steve Carell đóng, là một trong hai ứng viên sáng giá cho giải nam diễn viên chính cùng với Timothy Spall (nổi tiếng với vai Pettigrew trong Harry Potter) trong phim Mr. Turner (Ông Turner).

Marion Cotilllard với vai diễn người phụ nữ tìm cách giữ lấy việc làm trong Two Days, One Night.

Người thứ hai là một cái tên gần như xa lạ trong thế giới điện ảnh - đạo diễn Damián Szifron đến từ Argentina với phim Wild Tales (Những chuyện hoang dã). Bộ phim hài của Szifron được khen ngợi vì cách mô tả những tình huống tuy vụn vặt hàng ngày, nhưng lại có sức mạnh đẩy nhân vật tới ranh giới của văn minh và hoang dã, làm lộ ra những câu chuyện về tình yêu lừa dối, về quá khứ bị che đậy, về bi kịch và cả bạo lực.

Cuối cùng, với 13 trên tổng số 18 phim tranh giải đến từ các nhà làm phim đã "nhẵn mặt" tại Cannes, liên hoan năm nay không tránh khỏi không khí buồn tẻ của một cuộc gặp giữa những người đã quá quen. Không phải người quen nào cũng tạo được ấn tượng mới, thậm chí vài người trong số họ đã gây thất vọng. 

Điển hình như The Search (Cuộc tìm kiếm) của đạo diễn nước chủ nhà Pháp Michel Hazanavicius (phim The Artist), với câu chuyện buồn tẻ xoay quanh mối quan hệ của một cô gái làm việc cho một tổ chức phi chính phủ với một cậu bé Chechnya. Hay Ken Loach, Cành cọ vàng 2006 với phim Gió rung cây lúa mạch, dự tranh với Jimmy' Hall (Sàn nhảy của Jimmy) với câu chuyện lan man ca ngợi những người chủ nghĩa tự do từ một sàn nhảy tụ tập thanh niên nông thôn tại một miền quê hẻo lánh của Ireland.

LHP Cannes sẽ gây hấn với Nga?

Khác với Oscar, kết quả giải Cành cọ vàng của Cannes chỉ được quyết định bởi 9 thành viên ban giám khảo. Ngay cả khi nhìn vào quá trình hoạt động phim ảnh để thấy điều họ yêu thích, cũng vẫn khó đoán định họ sẽ chọn gì. Năm ngoái, giới phê bình đã không thể ngờ dàn giám khảo do bậc thầy có phong cách nghiêm cẩn mực thước của Hollywood là Steven Spielberg lại có thể mạnh dạn trao giải cho bộ phim tình đồng giới đầy thách thức Xanh là màu ấm nhất. Tình hình tương tự trong năm nay với thành phần giám khảo do nữ đạo diễn người New Zealand Jane Campion làm chủ tịch. 

Cảnh trong phim Leviathan.

Nhưng nhìn từ đánh giá chung của giới phê bình, người ta vẫn có thể chọn ra vài ứng viên sáng giá nhất năm nay. Những ý kiến xem xét lựa chọn của Cannes trong tương quan với bối cảnh chính trị của thế giới hiện nay đang đưa ra dự đoán phim thắng giải sẽ là Leviathan của đạo diễn Andrey Zvyagintsev, người từng đến Cannes năm 2011 với phim Elena. Bộ phim mới của ông kể chuyện cuộc chiến pháp lý giữa một người đàn ông sống với đứa con và người vợ kế với tay thị trưởng đang dùng mọi quyền lực để giải tỏa căn nhà và cửa hàng kinh doanh của ông. Người đàn ông buộc phải tìm một luật sư trên thành phố về giúp đỡ, quyết định đẩy ông đến những sự kiện khiến ông không thể lường hết.

Cho đến thời điểm này Leviathan nhận được rất nhiều lời khen tặng lẫn kêu gọi đã đến lúc Cannes phải đánh dấu sự trở lại của điện ảnh Nga bằng hành động tưởng thưởng cho bộ phim này. Tờ The Guardian của Anh gọi bộ phim là "một kiệt tác mới của Nga". Còn tờ Variety ở Mỹ khen bộ phim là "một bi kịch cay đắng, ảm đạm và xen chút hài hước về những hỗn loạn trong lòng xã hội Nga". Một số ý kiến còn ví đạo diễn như một "Chekhov trong điện ảnh" của nước Nga.

Phim Winter Sleep, đối thủ nặng ký của Leviathan.

Tuy nhiên, việc chọn phim này có thể làm chính phủ Nga phật lòng. Tiết lộ về cuộc trao đổi với Bộ trưởng Bộ Văn hóa Nga Medinsky, đạo diễn cho biết: Ông khen bộ phim rất xuất sắc nhưng ông không thích nó. "Tôi có thể hiểu lập trường như vậy. Ông ta có nhiều việc phải làm, làm cho thế giới tốt đẹp hơn", đạo diễn nói. Báo chí Nga cũng lên tiếng chỉ trích phim quá nhiều ngôn ngữ thô tục phải cắt bỏ. Cũng có tin hiện chưa được xác nhận, rằng cơ quan văn hóa của Nga sẽ cấm bộ phim.

Minh Chánh