Sáng cuối tuần, khi mặt trời còn chưa tỏ, cô gái người dân tộc Giáy - Vũ Thị Ngọc Hướng đã thức giấc, cẩn thận vấn chiếc khăn, mặc lên mình bộ quần áo truyền thống. Ngoài sân, mẹ và bà ngoại cô đã lục đục chuẩn bị nguyên liệu làm bánh Rợm - loại bánh truyền thống của người Giáy trong dịp lễ lớn nhất năm, lễ Siêng Sắt.
Hướng phụ mẹ dọn dẹp, chuẩn bị lá gói bánh, gạo nếp… Sau đó cô lắp chiếc iphone cũ vào gimbal (tay cầm chống rung), kiểm tra đường truyền để sẵn sàng “đón khách du lịch” tham gia tour online “Ẩm thực người Giáy - Ngày Tết lớn nhất trong năm".
Hướng thu hút du khách bởi nụ cười tươi tắn, cách nói chuyện thu hút và cả khả năng giao tiếp tiếng Anh trôi chảy. Từ cách xa hàng trăm đến cả ngàn km, những vị khách vẫn tò mò dõi theo từng công đoạn làm bánh chưng, bánh rợm, phần nào cảm nhận được không khí của bản làng đồng bào dân tộc Giáy trong dịp lễ truyền thống.
Hiện, Hướng thường có từ 1 - 2 tour trực tuyến mỗi tuần. Tour đông nhất có thể đón tới 50 khách cùng lúc.
Cô gái dân tộc Giáy xinh đẹp trong bộ trang phục truyền thống
Đưa hàng trăm du khách khám phá Sa Pa mùa dịch
Từ lâu, Hướng luôn ấp ủ mong muốn giữ gìn và lan tỏa văn hóa của dân tộc Giáy tới nhiều người. Tháng 8/2020, Hướng xây dựng kênh Youtube mang tên "Hướng Giáy Sa Pa" chia sẻ những video về trải nghiệm ẩm thực, văn hóa, cuộc sống hằng ngày của gia đình Hướng và người Giáy ở Lào Cai như: Làm bánh Trung thu, bánh chưng đen, bắt cá, truyện cổ dân tộc Giáy… Có video thu hút hơn 20.000 lượt xem.
Nhận được những phản hồi tích cực của người xem và lời động viên của bạn bè, Hướng bắt đầu tìm hiểu nhiều hơn về văn hóa dân tộc mình, kĩ năng làm du lịch.
Những dịp hè hay Tết được về quê, Hướng bắt đầu dẫn tour đưa khách khám phá Sa Pa. Nhưng thay vì đến những địa điểm quen thuộc như bản Cát Cát, nhà thờ Đá, cô dẫn du khách đến những địa điểm mà chỉ dân bản địa mới biết như Séo Mý Tỷ, trải nghiệm văn hóa người Giáy, hướng dẫn khách cách phân biệt thịt trâu gác bếp thật và giả…
Hướng luôn ấp ủ mong muốn giữ gìn và lan tỏa văn hóa của dân tộc Giáy
Ngay sau khi tốt nghiệp trường Đại học Hà Nội vào tháng 6/2021, thay vì ở lại thành phố, Vũ Thị Ngọc Hướng quyết định trở về quê nhà ở xã Tả Van, thị trấn Sa Pa làm hướng dẫn viên du lịch tự do.
Nhận thấy nhiều du khách muốn khám phá Sa Pa nhưng không thể trực tiếp đến du lịch do ảnh hưởng của dịch bệnh, Hướng học làm tour trực tuyến qua các phần mềm như Zoom, Google Meet.
Hồi giữa tháng 7, trong tour du lịch trực tuyến đầu tiên, Hướng chỉ đón vỏn vẹn 5 vị khách. Dù đã làm kênh Youtube gần 1 năm, nhưng trong chuyến dẫn khách này, Hướng vẫn có chút lo lắng. Trời bất ngờ mưa lớn, cộng thêm việc mạng 4G chập chờn khiến Hướng gặp không ít khó khăn.
Những lần tiếp theo, với sự góp ý của những người thầy trong ngành du lịch, các bạn bè, Hướng bắt đầu lên kịch bản chi tiết hơn, chọn nhiều chi tiết ấn tượng hơn và tăng tính tương tác với người dân bản địa.
Số lượng người tham gia tour tăng dần lên 10 người, 15 người và đỉnh điểm có lúc lên tới 50 người. “Ứng dụng trực tuyến này cho phép mình đón tối đa 100 du khách một tour nhưng để đạt hiệu quả tốt nhất, mình chỉ nhận tối đa 50 du khách. Khi khách quá đông mình không thể tương tác tốt với từng vị khách được”, Hướng chia sẻ.
Hướng cố gắng tìm ra những chi tiết hay, mới mẻ để chia sẻ trong tour online
Thời gian đầu cô làm tour miễn phí nhưng sau này, Hướng bắt đầu thu phí 50.000 đồng/người đối với loại tour trải nghiệm theo lịch trình có sẵn. Hướng cũng đang lên kế hoạch mở thêm các tour trải nghiệm theo lịch trình yêu cầu, dành cho khách nhóm và khách cá nhân.
“Hiện mình chưa đặt yếu tố kinh tế làm đầu mà mong muốn nhận được góp ý của du khách để cải thiện và đưa ra kịch bản hấp dẫn hơn nữa”, Hướng chia sẻ.
Để cải thiện chất lượng tour dẫn, Hướng nhờ thêm người thân đồng hành cùng mình trong tour. Ngoài chiếc điện thoại, cô cũng đầu tư thêm tay cầm chống rung, tai nghe. Duy chỉ có đường truyền internet, do điều kiện vùng núi, cộng thêm mưa nắng thất thường nên Hướng khó khắc phục. Nhiều lúc, tour trực tuyến của cô bị mất tiếng hoặc mất hình ảnh.
Hướng cũng phát trực tiếp miễn phí tour trực tuyến trên các hội nhóm du lịch Facebook, một tháng một lần. Lần đầu phát trực tiếp, video có hơn 2.000 lượt xem, với cô là một điều đáng mừng.
Những cảnh đẹp hoang sơ được Hướng đưa tới cho du khách
Đưa du khách khám phá một Sa Pa “quen mà lạ”
Trước khi tour lên sóng, Hướng sẽ dành 1 ngày đi thực tế, tìm hiểu thông tin để lên kịch bản dẫn, đem đến cho khách du lịch những kiến thức và trải nghiệm hấp dẫn, chân thực và mới mẻ. Đôi khi, có những vị khách đã từng đến Sa Pa nhưng vẫn bất ngờ bởi địa điểm mà Hướng giới thiệu trong tour trực tuyến này.
Một trong những tour thú vị Hướng mang tới cho du khách là tour trải nghiệm suối nước nóng độc lạ tại Sa Pa. Tại đây, du khách được tìm hiểu về một địa điểm có cảnh vật, khí hậu khác biệt, và văn hóa đặc trưng của người dân tộc Tày.
Với tour tìm hiểu về bãi đá cổ Sa Pa, Hướng chia làm 2 phần, phần 1 sẽ giới thiệu thông tin chung về lịch sử, vị trí, hình dáng bãi đá, giá trị hình vẽ trên bãi đá cổ. Phần thứ 2, cô kể về câu chuyện đằng sau những hình vẽ trên đá.
Những câu chuyện này được Hướng kì công sưu tầm từ những người lớn tuổi trong làng bản. Nó khiến du khách thích thú, chăm chú theo dõi. Đan xen quá trình thuyết trình, cô sẽ hỏi cảm nhận của khách và khuyến khích mọi người đặt câu hỏi để cô giải đáp.
Hướng giới thiệu về bãi đá cổ Sa Pa
Tour dẫn về bãi đá cổ tốn khá nhiều sức vì Hướng vừa phải đi trên những con đường đá dốc đứng, vừa phải thuyết trình, tương tác với người xem. Sau chuyến hành trình kéo dài 1,5 tiếng, cô gái “ngồi bệt xuống đất thở” nhưng trong lòng rất vui vì cảm nhận được sự thích thú của du khách.
Sinh ra và lớn lên ở Sa Pa, Hướng chứng kiến sự thay đổi của thị xã này, từ vùng đất yên bình trở thành điểm du lịch hiện đại, nơi những tòa nhà cao tầng mọc lên, trung tâm thương mại, khách sạn 5 sao ồ ạt xuất hiện.
Hướng thừa nhận, du lịch đã mang lại cơ hội công việc, thu nhập cho người dân Sa Pa, trong đó có bản làng của cô nhưng sự phát triển nhanh chóng của du lịch cũng đã “cướp” đi những nét riêng của Sa Pa.
Là một người trẻ, người con của Sa Pa, cô mong muốn được chia sẻ tới du khách những vẻ đẹp còn ẩn giấu ở vùng đất này và truyền cảm hứng cho người địa phương bảo tồn, gìn giữ bản sắc dân tộc, phát triển du lịch bền vững từ chính bản sắc đó. Trong tương lai, Hướng mong muốn có thể thành lập một doanh nghiệp về du lịch cộng đồng tại địa phương.
Linh Trang - Ánh Tuyết (Ảnh: NVCC)