- Những châu bản triều Nguyễn khẳng
định chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa, các nghị định, quyết định thiết lập chế độ
hành chính ở hai quần đảo này… được công bố tại hội thảo khoa học về biển đảo
Việt Nam.
Ngày 30/10, Cục Văn thư và lưu trữ nhà nước (Bộ Nội vụ) tổ chức tại TP.HCM hội
thảo “Sưu tầm tài liệu lưu trữ quý, hiếm và phát huy giá trị nguồn sử liệu về
biên giới, hải đảo của Việt Nam”.
Cục trưởng Cục Văn thư và lưu trữ nhà nước Vũ Thị Minh Hương trao đổi với chuyên gia nghiên cứu Biển Đông
Nguyễn Nhã. Ảnh: Tá Lâm
Bà Nguyễn Hồng Nhung - Trung tâm Lưu trữ quốc gia I cho biết, có 772 tập châu
bản triều Nguyễn đang được bảo quản tại trung tâm, trong đó có một số châu bản
về Hoàng Sa và Trường Sa. Cụ thể, những châu bản này đề cập đến việc nhà Nguyễn
cử người đi khảo sát, đo đạc, vẽ bản đồ ở Hoàng Sa. “Những châu bản có tại Trung
tâm khẳng định rõ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo này thông qua việc
nhà Nguyễn cứu thuyền buôn nước ngoài gặp nạn ở Hoàng Sa và Trường Sa”, bà Nhung
cho biết.
Tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia I còn có nhiều tài liệu gốc quý hiếm bằng tiếng
Pháp quy định về việc đi lại qua biên giới Trung Quốc - Việt Nam…
TS Nguyễn Xuân Hoài - Trung tâm Lưu trữ quốc gia II cho biết, ở đây đang lưu trữ
các tài liệu bao gồm: các nghị định, quyết định thiết lập chế độ hành chính ở
các địa phương biên giới và các hải đảo như Hoàng Sa và Trường Sa…Tài liệu về
việc phân định ranh giới, giải quyết tranh chấp lãnh thổ và thềm lục địa với các
nước trong khu vực, các báo cáo và tường trình về các vụ xâm phạm lãnh thổ, lãnh
hải trái phép…
“Điển hình như năm 1932, nghị định số 156-QC của Chính phủ bảo hộ Pháp thiết lập
quần đảo Hoàng Sa thành một quận hành chính thuộc tỉnh Thừa Thiên (nay là Thừa
Thiên - Huế). Nghị định này sau đó được xác nhận bởi Dụ số 10 của Hoàng đế Bảo
Đại ngày 8/3/1938”, ông Hoài nói.
Ngoài ra, ông Hoài cũng cho biết thêm nhiều tài liệu quý về tranh chấp chủ quyền
giữa Việt Nam và Trung Quốc đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Những
tài liệu này cho thấy, việc tranh chấp chủ quyền bắt đầu từ sau năm 1945, tiếp
đó là việc chính quyền Sài Gòn tập hợp các tài liệu chứng minh chủ quyền của
Việt Nam đối với hai quần đảo này.
“Đây là những tài liệu có giá trị đặc biệt, là những minh chứng hùng hồn, có
tính lịch sử và pháp lý liên quan đến vấn đề toàn vẹn lãnh thổ, lãnh hải thiêng
liêng của dân tộc. Song, những tài liệu này vẫn còn nằm trong kho lưu trữ, chưa
được khai thác.Việc công bố, giới thiệu những tài liệu này sẽ phát huy tối đa
giá trị trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, TS Hoài nói.
TS Nguyễn Nhã, chuyên gia nghiên cứu Biển Đông nói: “Hội thảo này là bước ngoặt
để các nhà nghiên cứu tiếp cận với tài liệu quý hiếm về chủ quyền biển đảo Việt
Nam”.
Ông đề nghị các cơ quan lưu trữ cần thay đổi tư duy, rộng cửa để các nhà nghiên
cứu có điều kiện tiếp cận, đồng thời công bố công khai những tài liệu quý hiếm
về biển đảo Việt Nam, nhất là hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Cục trưởng Cục Văn thư và lưu trữ nhà nước Vũ Thị Minh Hương khẳng định, thời
gian tới, các cơ quan lưu trữ sẽ mở rộng cửa để các nhà nghiên cứu, các học giả,
nhà khoa học… tiếp cận nguồn tài liệu này, đồng thời nhanh chóng tìm kiếm các tư
liệu quý hiếm về chủ quyền biển đảo Việt Nam từ nhiều nguồn khác trong và ngoài
nước.
“Nhiệm vụ được đặt ra đối với các cơ quan lưu trữ nói chung và Cục Văn thư và
lưu trữ nhà nước nói riêng là phải khẩn trương tích cực sưu tầm, sưu tập và phát
huy giá trị nguồn sử liệu về biên giới, chủ quyền hải đảo, góp phần vào cuộc đấu
tranh bảo vệ chủ quyền biên giới, hải đảo Việt Nam”.
Tá Lâm