Dùng búa tạ đập vào đầu bò cho tới chết là hình ảnh thường thấy ở các lò giết mổ trâu bò nhỏ lẻ tại Việt Nam. Song vấn đề này lại gây chấn động quốc tế vì hành vi trên được cho là vô nhân đạo. Hệ lụy là mới đây, Úc đã cấm xuất khẩu bò sang Việt Nam để bày tỏ thái độ phản đối cách giết mổ này.

Chuyện thường ở lò mổ thủ công

Lượng bò Úc nhập khẩu về Việt Nam ngày càng nhiều. Số liệu báo cáo từ cơ quan Thú y cửa khẩu cho thấy, năm 2014, chúng ta đã thực hiện kiểm dịch nhập khẩu gần 200.000 con bò từ Úc. Năm 2015 là trên 300.000 con. 6 tháng đầu năm 2016, kiểm dịch nhập khẩu trên 100.000 con.

Theo đại diện Cục Thú y (Bộ NN-PTNT), trước khi cho phép các doanh nghiệp (DN) Việt Nam nhập khẩu bò sống từ Úc vào Việt Nam để giết mổ, phía Úc đã cử cơ quan có thẩm quyền sang Việt Nam kiểm tra thực tế tại các cơ sở giết mổ xem có bảo đảm yêu cầu vệ sinh thú y không. 

{keywords}
Cảnh dùng búa tạ đập vào đầu bò cho tới chết trước khi giết mổ vẫn đang diễn ra tại một số lò mổ nhỏ lẻ ở việt Nam

Đặc biệt, phía Úc yêu cầu các lò mổ Việt Nam phải thực hiện việc giết mổ nhân đạo. Theo đó,  chỉ sử dụng súng để bắn vào sọ não, cấm sử dụng búa để đập vào đầu. Ngoài ra, cơ sở giết mổ bò phải có camera theo dõi xem quy trình giết mổ trâu bò; nếu bảo đảm các điều kiện nêu trên mới cho phép nhập khẩu vào Việt Nam.

Ông Văn Đức Mười, Tổng giám đốc Công ty Vissan cho biết: “Hầu hết DN ở Việt Nam đều đáp ứng đủ các tiêu chuẩn phía Úc đưa ra, duy chỉ có một vài DN ở Hải Phòng vi phạm và đã bị tạm dừng.

Một chuyên gia trong ngành thực phẩm cũng thừa nhận, chuyện giết mổ trâu bò bằng búa tạ vẫn diễn ra khá phổ biến ở các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ. 

Ông Mười nói thêm, phía Úc đã cảnh báo một số DN nhập khẩu bò Úc thương phẩm rồi bán cho các lò giết mổ không đảm bảo. Họ kiểm soát rất chặt vấn đề vệ sinh và quy trình giết mổ, theo đúng quy định của ESCAS (quy định xuất khẩu theo chuỗi đảm bảo). Theo đó, phải đảm bảo tính nhân đạo trong khi giết mổ, không sử dụng các hình thức giết mổ vô nhân đạo như dùng búa tạ đập vào đầu gia súc.

Tuy nhiên, đặt vấn đề dùng búa đập vào đầu bò cho tới chết còn diễn ra tại các lò mổ ở Việt Nam hay không với đại diện Cục Thú y thì được trả lời: Việt Nam là thành viên của Tổ chức Thú y Thế giới, do vậy sẽ tuân theo quy định về giết mổ nhân đạo đối với động vật.

Theo đại diện Cục Thú y, trong năm 2015, cơ quan này có nhận được văn bản từ Đại sứ quán Úc về việc bò Úc bị bơm nước trước khi giết mổ và bị dùng búa để đạp vào sọ não trước khi giết mổ. Cục đã có văn bản trả lời về vấn đề này.

Mặt khác, Cục Thú y đã ban hành công văn gửi các cơ quan thú y liên quan tăng cường phối hợp với các cơ quan liên quan để việc tổ chức giết mổ bò Úc nhập khẩu theo đúng quy định, tuyệt đối không được dùng búa đập vào sọ não.

“Quy định về giết mổ động vật nhân đạo đã được Việt Nam đưa vào Luật Thú y năm 2015 và có hiệu lực từ 1/7/2016”, đại diện Cục Thú y cho hay.

{keywords}
Hình ảnh giết bò tàn bạo tại một số lò mổ đã khiến Úc ra lệnh cấm xuất khẩu bò sống vào Việt Nam

Thay đổi một thói quen

Gần đây, hình ảnh giết bò bằng búa tạ diễn ra tại Việt Nam lại một lần nữa gây chấn động quốc tế, nhất là với Úc - nước đang xuất khẩu một khối lượng bò sống thương phẩm cực lớn sang Việt Nam.

Ngay sau khi biết những hình ảnh giết mổ bò tàn bạo tại Việt Nam, do một tổ chức bảo vệ động vật của Úc bí mật ghi lại, phía Úc lập tức tạm ngừng xuất khẩu gia súc sống sang Việt Nam.

Trước đây, giữa năm 2011, sau khi chương trình Four Corners của đài ABC phát đi những hình ảnh cho thấy sự đối xử tàn nhẫn với gia súc, như đánh đập, móc mắt, cắt xẻo,... trước khi hành quyết ở Indonesia, khiến dư luận Úc phẫn nộ. Bộ trưởng Nông nghiệp Úc đã cấm xuất khẩu gia súc sang nước này trong 6 tháng, cho đến khi Indonesia trang bị các thiết bị hỗ trợ giết mổ phù hợp nhằm chấm dứt tình trạng tra tấn động vật tại các lò mổ.

Đầu năm 2006, phía Úc cũng ấm xuất khẩu gia súc sống sang Ai Cập bởi những hình ảnh tra tấn động vật tại các lò mổ trước khi giết thịt.

Lệnh cấm này tiếp tục được phía Úc sử dụng với Ai Cập vào năm 2013, sau khi tổ chức bảo vệ động vật Animals Úc công bố những hình ảnh cho thấy số gia súc xuất khẩu đã bị ngược đãi tại hai cơ sở ở Ai Cập.

Theo một chuyên gia ngành chăn nuôi, dù Việt Nam đang là thị trường lớn thứ 2 của Úc về nhập khẩu bò sống thương phẩm, đem lại nguồn lợi nhuận khổng lồ, song, phía Úc vẫn sẵn sàng từ bỏ và ra lệnh cấm xuất khẩu bò vào Việt Nam.

Trong khi đó, Bộ trưởng Nông nghiệp kiêm Phó Thủ tướng Úc Barnaby Joyce cho hay, nhà chức trách nước này đã bắt đầu điều tra về các hình ảnh giết bò tàn bạo ở Việt Nam, kể cả khi chưa có kết luận chính thức về nguồn gốc của gia súc trong ảnh chụp liệu có phải được nhập khẩu từ Australia hay không. Điều đó cho thấy sự nghiêm minh của Úc trong việc đối xử nhân đạo với động vật, kể cả khi chúng sắp chết.

Bảo Phương