Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ung thư phụ thuộc vào bộ phận mắc ung thư, kích thước của tổn thương và mức độ ảnh hưởng của chúng tới các mô và cơ quan lân cận. Nếu ung thư lan rộng (di căn), dấu hiệu và triệu chứng có thể xuất hiện ở các phần khác nhau của cơ thể.

Ung thư gây ra các dấu hiệu và triệu chứng như thế nào?

Ung thư có thể phát triển tới hoặc bắt đầu chèn ép các cơ quan, mạch máu và thần kinh lân cận. Chính áp lực này gây ra những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ung thư. Ung thư cũng có thể gây ra các triệu chứng như sốt, mệt mỏi kiệt sức hoặc sụt cân. 

Điều này có thể do các tế bào ung thư sử dụng rất nhiều nguồn cung cấp năng lượng cung cấp của cơ thể. Hoặc ung thư có thể giải phóng ra các chất làm thay đổi cách cơ thể tạo năng lượng. Ung thư cũng có thể khiến hệ thống miễn dịch phản ứng và các phản ứng này tạo ra các dấu hiệu và triệu chứng.

Những dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của ung thư

Hầu hết các dấu hiệu và triệu chứng không phải do ung thư mà có thể do những tác nhân khác gây ra. Nếu có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào không khỏi hẳn hoặc ngày càng nặng, bạn nên đi khám bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân. Nếu ung thư không phải là nguyên nhân, bác sĩ có thể giúp tìm ra nguyên nhân và điều trị các triệu chứng và dấu hiệu này nếu cần.

Ví dụ, các hạch bạch huyết là một phần của hệ thống miễn dịch của cơ thể và giúp thu giữ các chất độc hại trong cơ thể. Các hạch bạch huyết bình thường rất nhỏ và khó nhận thấy. Nhưng khi bị nhiễm trùng, viêm hoặc ung thư, các hạch có thể to ra. Những hạch gần bề mặt cơ thể có thể đủ lớn để bạn có thể cảm nhận được bằng ngón tay và một số thậm chí có thể được nhìn thấy dưới dạng sưng tấy hoặc một khối u dưới da. Một trong các nguyên nhân khiến các hạch bạch huyết sưng to là khi tế bào ung thư bị giữ ở đó. Vì vậy nếu phát hiện cơ thể có sưng tấy hoặc nổi cục bất thường, bạn nên đi khám bác sĩ.

Các bác sĩ phẫu thuật khối u cho bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện Ung bướu Hà Nội

Dưới đây là những dấu hiệu và triệu chứng phổ biến có thể do ung thư gây ra. Tuy nhiên, những dấu hiệu và triệu chứng này cũng có thể do các vấn đề khác của cơ thể.

- Mệt mỏi hoặc kiệt sức mà không đỡ khi nghỉ ngơi.

- Sụt cân hoặc tăng từ 4-5 kg trở lên không rõ lý do.

- Các vấn đề bất thường về ăn uống như không cảm thấy đói, khó nuốt, đau bụng hoặc buồn nôn và nôn.

- Sưng hoặc nổi cục ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể.

- Có khối u hoặc sờ thấy cứng bất thường ở vú hoặc các bộ phận khác của cơ thể.

- Đau, đặc biệt khi mới xuất hiện đau hoặc đau không rõ lý do, cơn đau không chấm dứt hẳn hoặc thậm chí đau nặng hơn.

- Các thay đổi về da như xuất hiện một cục u chảy máu hoặc chuyển sang đóng vảy, xuất hiện nốt ruồi mới hoặc có thay đổi ở nốt ruồi, xuất hiện vết loét không lành, hoặc da hoặc mắt chuyển màu vàng (vàng da).

- Ho hoặc khàn giọng mãi không khỏi.

- Chảy máu hoặc bầm tím bất thường không rõ lý do.

- Thay đổi thói quen đi đại tiện, chẳng hạn như táo bón hoặc tiêu chảy không khỏi, phân có biểu hiện bất thường.

- Thay đổi về tiểu tiện như đau khi đi tiểu, tiểu ra máu hoặc mót và đi tiểu nhiều lần hoặc ít lần hơn bình thường.

- Sốt hoặc đổ mồ hôi ban đêm.

- Đau đầu.

- Có vấn đề về thị giác hoặc thính giác.

- Các thay đổi ở miệng như lở loét, chảy máu, đau hoặc tê miệng.

Các dấu hiệu và triệu chứng được liệt kê ở trên là những dấu hiệu thường gặp ở bệnh nhân ung thư nhưng còn có nhiều dấu hiệu khác của bệnh ung thư không được liệt kê ở đây. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi lớn nào của cơ thể - đặc biệt nếu thay đổi này kéo dài hoặc trở nên tồi tệ hơn hãy cho bác sĩ biết. Nếu thay đổi này không liên quan đến ung thư, bác sĩ có thể tìm hiểu nguyên nhân khác và điều trị nếu cần. Nếu nguyên nhân là do ung thư, bạn sẽ có cơ hội được điều trị sớm, việc điều trị thành công hơn.

Đôi khi, có thể phát hiện ung thư trước khi xuất hiện triệu chứng. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ và các nhóm y tế khác khuyến cáo mọi người nên kiểm tra tầm soát ung thư và làm một số xét nghiệm ngay cả khi họ không có triệu chứng. Điều này giúp phát hiện sớm một số bệnh ung thư. Ngay cả khi bạn đã làm các xét nghiệm tầm soát liên quan đến ung thư, bạn vẫn nên đi khám bác sỹ nếu thấy xuất hiện bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào mới hoặc khi chúng tiến triển nặng hơn. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể do ung thư hoặc một bệnh khác cần được điều trị.

BS Đỗ Minh Ngọc (Khoa Nội soi - Thăm dò chức năng, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội)