Ngày 4/10, nước Mỹ trải qua cuộc bầu cử giữa kỳ, với 1/3 số ghế tại Thượng viện và toàn bộ 435 ghế tại Hạ viện được bầu chọn. Các dấu hiệu sớm cho thấy phe Cộng hòa sẽ tiếp tục kiểm soát Hạ viện và nhiều khả năng sẽ "vượt mặt" đảng Dân chủ để làm chủ Thượng viện.

TIN BÀI KHÁC:


Về phương diện lịch sử, các cuộc bầu cử giữa kỳ luôn bất lợi cho đảng của Tổng thống Mỹ. Và năm nay cũng không ngoại lệ.

Với tỷ lệ ủng hộ của người dân Mỹ dành cho Barack Obama giảm mạnh, chỉ ở mức 39%, các thành viên Cộng hòa đang lấn lướt truyền thông bằng những thông điệp kết nối các đối thủ dân chủ của họ với Tổng thống. Và dường như chiến lược này đã mang lại hiệu quả, vì ông Obama không được vận động cho bất kỳ một ứng viên Dân chủ nào vào Thượng viện.

{keywords}
Tỷ lệ cử tri tham gia bầu cử giữa kỳ Mỹ không cao. (Ảnh; Getty)

Tâm lý bất bình với đảng cầm quyền cũng tăng cao. Các cuộc thăm dò cho thấy, nhiều cử tri Mỹ thất vọng về "bế tắc Washington" - và điều này tạo ra một nguy cơ kép cho 6 trong số các ghế mà phe Dân chủ đang nắm giữ tại Thượng viện.

Dù hơn 4 tỷ USD chi cho vận động tranh cử - hầu hết rót vào quảng cáo tiêu cực trên truyền hình, nhiều cử tri vẫn bảo nhau "làm ngơ" nên số người tham gia bỏ phiếu được cho là thấp. Xu hướng này không có lợi cho đảng Dân chủ, bởi ở một số khu vực bầu cử nòng cốt của họ thì đối tượng người trẻ và sắc tộc thiểu số đóng vai trò rất quan trọng.

Nếu phe Dân chủ - hiện đang nắm đa số 55/45 - để mất Thượng viện thì Tổng thống Obama sẽ thực sự gặp rất nhiều khó khăn trong 2 năm cuối của nhiệm kỳ này. Tất cả các nhân vật do Tổng thống bổ nhiệm - trong đó có các thẩm phán Tòa án Tối cao - phải được Thượng viện chấp thuận.

Quốc hội cũng có quyền phủ quyết một phần về quyền đưa quân ra nước ngoài (chẳng hạn như Iraq và Syria) của Tổng thống trên cương vị Tổng tư lệnh.

Đấy là chưa kể đến một loạt các vấn đề nội địa khác - bao gồm ngân sách, thâm hụt, chương trình ObamaCare, các chính sách về nhập cư, biến đổi khí hậu và cả việc phê chuẩn Dự án đường ống dẫn dầu Keystone... - mà giữa phe Cộng hòa và phe Dân chủ đang tồn tại những bất đồng khó giải quyết.

Kể cả Obama đã xác định 2 năm cuối nhiệm kỳ sẽ có nhiều chông gai thì sau cuộc bầu cử giữa kỳ, tình hình với ông sẽ tồi tệ hơn nhiều. Chắc chắn là như vậy.

Đa số các chuyên gia và các hãng thăm dò ý kiến đều dự đoán một chiến thắng cho đảng Cộng hòa tại Thượng viện. Tuy nhiên, theo nhận định của nhà phân tích Ted Morton trên báo Calgary Herald thì đa số mới của đảng này sẽ không quá lớn, và cũng không đơn giản mà đạt được.

Ông Ted Morton dự đoán kết quả cuối cùng sẽ là một đa số 51-49 cho đảng Cộng hòa. Nhưng trước khi có được điều này thì họ sẽ phải trải qua hai cuộc bầu cử lại ở Louisiana và Georgia. Và để giành được 51 ghế tại Thượng viện, phe này sẽ phải thuyết phục một thượng nghị sĩ độc lập từ Kansas gia nhập vào hàng ngũ của mình.

Trong số 64 ghế Thượng viện không đưa ra bầu vào năm nay, phe Dân chủ nắm 34 ghế còn phe Cộng hòa giữ 30 ghế. Trong số 36 ghế phải tranh cử thì 10 ghế chắc chắn nằm trong tay phe Dân chủ trong khi 12 ghế nằm trong tay Cộng hòa. Do vậy, kết quả bất biến là Thượng viện có 44 thành viên Dân chủ và 42 thành viên Cộng hòa.

Cuộc chiến giữa 2 bên thực sự tập trung vào 14 vị trí.

Thanh Hảo