Điều gì xảy ra nếu toàn bộ kí sinh trùng trên Trái đất biến mất?

“Trong vòng vài giờ, hàng triệu người nghèo trên Trái đất sẽ được chữa khỏi bệnh nặng, bệnh mãn tính gây ra bởi kí sinh trùng như sốt rét, sán và giun đũa” – Kevin Laferty nói. Tuy nhiên sau đó là những hậu quả khôn lường.

Có hàng triệu kí sinh trùng khác nhau đang sống trong thế giới của chúng ta. Trong tiếng Hy Lạp “Parasitos” có nghĩa là “kẻ chuyên ăn tại bàn của người khác”.

Chúng chuyên sống nhờ và hưởng lợi từ vật chủ đồng thời cũng là nạn nhân của mình.

Bọ chét kí sinh trên mèo trông giống như một người ngoài hành tinh.

Không chỉ phong phú, phổ biến, đa dạng và quan trọng, 50% sinh vật trên Trái đất là các loài kí sinh. Không kể đến những loài phổ biến được chúng ta biết đến như tầm gửi, chấy rận, vi rút… thậm chí có những ký sinh trùng chim: Chim cúc cu là phổ biến nhất nhờ thói quen táo báo: đẻ trứng vào tổ chim khác.

Giả sử toàn bộ ký sinh trùng trên trái đất biến mất trong một đêm. Liệu rằng cuộc sống của chúng ta có trở nên tốt đẹp hơn?

“Trong vòng vài giờ, hàng triệu người nghèo trên trái đất sẽ được chữa khỏi bệnh nặng, bệnh mãn tính gây ra bởi kí sinh trùng như sốt rét, sán và giun đũa. Mọi người có thể làm việc chăm chỉ hơn, tận hưởng cuộc sống nhiều hơn. Vật nuôi và cây trồng của họ cũng sẽ được khỏe mạnh” – Nhà Khảo sát Địa chất Mĩ Kevin Lafferty nói.

Tuy nhiên niềm vui ấy sẽ không kéo dài lâu bởi ẩn họa những hậu quả khôn lường. Và tồi tệ nhất có lẽ phải kể đến đó là mất hết cảm hứng về tình dục.

Mất kiểm soát hệ thống miễn dịch

Hệ thống miễn dịch của con người luôn tiến hóa và phát triển qua thời gian để đối phó với sự lây nhiễm. Vì vậy, nếu khi còn trẻ, con người không tiếp xúc với ký sinh trùng và các bệnh khác thì hệ thống miễn dịch sẽ không phát triển đúng cách và ngược lại còn quay ra tấn công chính các cơ quan của cơ thể. Những người dù sống trong môi trường sạch sẽ vẫn bị dị ứng và các bệnh tự miễn có thể là một minh chứng cụ thể cho vấn đề này. Nếu không tiếp xúc với ký sinh trùng thậm chí cơ thể còn mắc phải nhiều bệnh hơn nữa.

Không chỉ hệ thống miễn dịch mà các cơ quan khác của cơ thể cũng có thể ngoài tầm kiểm soát.

Mất cân bằng sinh thái

“Hầu như tất cả các loài trên trái đất đều mang trong mình một kí sinh trùng” – Levi Morran, Đại học Emory, Georgia, Mĩ nói. Kí sinh trùng đóng một vai trò quan trong trong việc tiêu hủy, phân hủy của các loài. Nếu không có ký sinh trùng, các quần thể chỉ có thể phát nổ.

“Đó là một trong những điều con người chưa từng đối mặt trước đây và chúng ta sẽ phải giết rất nhiều “thứ” có nguy cơ phát nổ”, ông Levi nói thêm.

Những loài động vật khác có thể tăng nhanh về số lượng, thế chỗ cho những ký sinh trùng biến mất, đặc biệt là động vật ăn thịt. Xa hơn nữa, nó có thể kéo theo sự biến đổi của nhiều loài động, thực vật khác trên trái đất.

Thảm san hô – chủ đề nóng về vấn đề đa dạng sinh học.

Đại dương sẽ trở thành một thảm dày màu xanh lá cây

Thay đổi mạnh mẽ nhất có lẽ sẽ diễn ra nơi đại dương, Luis Zaman, Đại học Washington, Seattle cho biết. Các vùng biển sẽ phủ dày bởi tảo và vi sinh vật khác nhờ năng lượng từ ánh sáng mặt trời. Trực tiếp hoặc gián tiếp, chúng ăn tất cả các loài động vật biển.

Tất cả ký sinh trùng trong đại dương biến mất, có thể phá hủy hệ sinh thái biển. Một khoảng thời gian sau đó đại dương của chúng ta có thể trở thành một thảm thực vật hoặc một sa mạc cằn cỗi.

Các loài sẽ dừng tiến hóa

Không thể phủ nhận vai trò của ký sinh trùng trong sự tiến hóa của tất cả các loài hiện nay. Chính ký sinh trùng đã làm nên sự đa dạng của sự sống trên Trái đất.

Đó là vì vật chủ và ký sinh trùng luôn ở trong một cuộc chạy đua tiến hóa liên tục, thúc đẩy cả hai đến cái đích của sự sống sót hoặc ưu thế hơn. “Khi máy chủ và ký sinh trùng tương tác, đó là mảnh đất màu mỡ cho đồng tiến hóa” – Moran nói. Chính mối quan hệ đó đã làm nên những tiến hóa lịch sử của sự sống trên trái đất.

Mất cảm hứng, hấp dẫn về tình dục

Đuôi của một con công, cái bờm lớn của một con sử tử hay cái sừng lớn của một con ram đều là những đặc tính hấp dẫn tình dục của cá thể đực được cho là phát triển nhờ ký sinh trùng.

Ngoài việc thúc đẩy các khả năng khác, ký sinh trùng có thể là yếu tố chính thúc đẩy các quan hệ tình dục. Một bằng chứng thực nghiệm cho thấy tình dục giúp cho các loài sống sót trước ký sinh trùng. Thí nghiệm năm 2011 của Morran cho thấy một loại vi khuẩn truyền nhiễm có thể giết sạch quần thể giun vô tính trong khi những con giun đã có quan hệ tình dục vẫn sống sót.

Vì vậy nếu ký sinh trùng giúp duy trì, phát triển các quan hệ tình dục, một khi biến mất vô tính sẽ trở nên phổ biến ở các loài.

Thay vì một nỗ lực loại bỏ ký sinh trùng khỏi thế giới của chúng ta, các nhà khoa học ngày nay lại cho rằng chúng ta nên bảo tồn chúng, như cách mà chúng ta đang bảo vệ các loài động vật có giá trị khác. Y học hiện đại đã đang tìm ra các phương pháp chữa những căn bệnh nan y ở người nhờ sử dụng ký sinh trùng.

Tuy nhiên sự sống của ký sinh trùng cũng đang bị đe dọa bởi những yếu tố khác như sự biến đổi khí hậu, ô nghiễm và tàn phá môi trường sống do con người gây nên.

Minh Đức (Theo BBC)