Người Nghệ An thường có câu “Nhất Cờn, nhì Quả, tạm Bạch Mã, tứ Chiêu Trưng”, đó là câu nói chỉ 4 ngôi đền thiêng, trong đó có đền Cờn được xếp vào loại linh thiêng nhất với cảnh quan kỳ vĩ.
Đền Cờn trong nằm bên dòng sông Hoàng Mai thơ mộng, thuộc phường Quỳnh Phương (TX Hoàng Mai), thờ Tứ Vị Thánh Nương. Đền Cờn trong được xây dựng vào thời Trần, phát triển quy mô lớn ở thời Lê và trùng tu nhiều lần vào thời Nguyễn.
Di tích đền Cờn gồm có 2 đền: đền Cờn trong và đền Cờn ngoài. Quy mô đền Cờn trong tuy không lớn, nhưng hội tụ nhiều nét văn hoá đặc sắc, từ vật liệu xây dựng đền cho đến các đường nét chạm khắc, tạo hình.
Đền Cờn ngoài nằm cách đền Cờn trong khoảng 1km, án ngự trên núi (thằn lằn), hướng mặt ra biển Đông.
Trưởng phòng Văn hoá – Thông tin TX Hoàng Mai (Nghệ An) Nguyễn Văn Bình cho biết, sau 2 năm ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, dịp Tết Quý Mão 2023, đền Cờn ghi nhận lượng du khách tăng đột biến. Mới tính đến ngày 28/1 (tức ngày mùng 7 Tết), có hơn 25 vạn lượt du khách ghé thăm đền.
“Ngoài hệ thống camera giám sát, công an thị xã đã có kế hoạch tổ chức đảm bảo an ninh trật tự, phân luồng giao thông cho người dân và du khách về với đền Cờn. Bên cạnh đó, địa phương còn được tỉnh tăng cường thêm gần 50 cán bộ, chiến sĩ trong dịp Tết”, ông Bình thông tin.
Đang sửa soạn đồ lễ, chị Nguyễn Thị Thu Hiền (SN 1998, trú xã Nghi Hoa, huyện Nghi Lộc, Nghệ An) cho biết, đây đã là năm thứ 3 chị tới đền Cờn làm lễ tạ đầu năm.
Nhà ngay cạnh đền, anh Hồ Văn Tâm (trú phường Quỳnh Phương, TX Hoàng Mai) chia sẻ: “Nhà tôi nhiều đời nay đi biển nên năm nào gia đình cũng đến đền dâng hương, gieo quẻ xăm, cầu mong sự bình an trong mỗi chuyến vươn khơi, đánh bắt được nhiều hải sản, cuộc sống ấm no, gia đình hạnh phúc”.
Đến đền Cờn, du khách đến tham quan cũng không quên gieo quẻ xăm xem vận hạn may rủi đối với bản thân mình trong năm.
Theo đó, sau khi dâng lễ, du khách chọn lấy 1 quẻ xăm có ghi số. Sau khi bốc quẻ trong đền, chủ nhân của quẻ đó sẽ ra phía ngoài đền để được các thầy giải đáp ý nghĩa của quẻ xăm.
Người đi lễ đền gieo quẻ xăm đầu năm xuất phát từ mong muốn sẽ gặp nhiều may mắn, an lành trong cả năm đang chờ phía trước. Đây là phong tục đã được nhân dân ta lưu giữ từ lâu và trở thành nét đẹp văn hóa du khách đi tham quan mỗi dịp tết đến, xuân về.