"Đổi mới giáo dục phải dám chấp nhận mạo hiểm một chút"

Ngoài huy chương Vàng ở kỳ thi Olympic Sinh học quốc tế năm 2018, Nguyễn Phương Thảo còn tạo thêm điểm nhấn: Có tổng điểm cao nhất cuộc thi trên tổng số 261 thí sinh tham dự và được tôn vinh là "người chiến thắng cuộc thi" (the first winer).

Chia sẻ với VietNamNet, Thảo nói Tấm huy chương Vàng Olympic Sinh học quốc tế là điều tuyệt vời và sẽ đi theo em suốt cuộc đời. Tuy nhiên, hào quang rồi cũng sẽ qua, em nghĩ tấm huy chương rồi nó cũng chỉ là một danh hiệu mà thôi, điều quan trọng hơn là mình đóng góp và phát triển được gì thêm sau đó.

Hiện em đang tư vấn cho một số em học sinh đang và muốn theo đuổi vào đội tuyển học sinh giỏi Sinh học hay muốn tìm hiểu sâu về bộ môn này.

Em muốn chia sẻ những kinh nghiệm tích lũy được, dù ít ỏi, để phần nào giúp đỡ các bạn. Nếu không được về mặt học thuật thì với kinh nghiệm về tâm lý từ những cuộc thi tầm quốc tế, em hy vọng giúp các bạn có tâm thế sẵn sàng và tự tin hơn.

Thảo có biết rằng kết quả "chiến thắng tuyệt đối" của mình góp phần tạo nên một trong số các sự kiện tiêu biểu của ngành giáo dục nước nhà trong năm 2018?

- Em rất vui khi nỗ lực của mình cùng tất cả các thành viên của các đội tuyển Olympic quốc tế đã tạo nên một dấu ấn và là một trong những sự kiện tiêu biểu của ngành giáo dục năm qua. Em mong điều này sẽ truyền được cảm hứng cho các bạn trẻ khác để có thể tiếp tục và tạo nên những kết quả tốt hơn trong thời gian tới.

Ngoài kết quả về học thuật, phải nói rằng năm nay là một năm “vàng” đối với bản thân em. Bởi em cũng tham gia đóng góp vào các hoạt động ngoại khóa, thiện nguyện vì cộng đồng. Đặc biệt, năm nay lần đầu tiên em thực hiện vai trò một giáo viên, dạy học sinh THPT chuẩn bị tham dự kỳ thi Olympic.

Em cũng tham gia việc lên ý tưởng xây dựng một trang web về Sinh học cho các bạn trẻ yêu thích bộ môn này trên toàn thế giới, qua đó lan rộng tình cảm với môn học này tới nhiều người hơn.

Có điều gì khiến Thảo tiếc nuối vì chưa thực hiện được trong năm 2018 không?

- Có lẽ đó là việc em chưa đi học đàn piano được. Em có dự định học đàn từ rất lâu rồi, song rất tiếc là trong năm nay thời gian phải ưu tiên cho việc ôn luyện và thi Olympic. Trong năm 2019, em sẽ hiện thực hóa dự định này.

Theo Chương trình Giáo dục phổ thông mới, môn Sinh học sẽ không còn riêng biệt, độc lập mà sẽ là một phần trong môn học mới là Khoa học tự nhiên. Là “dân Sinh học”, em có cảm thấy tiếc nuối?

- Có chứ ạ, vì cái tên Sinh học đã gắn bó và gần gũi với em từ rất lâu rồi.

Nhưng em nghĩ, Sinh học hay Khoa học tự nhiên thì cũng chỉ là việc thay đổi một tên gọi, quan trọng là nội dung kiến thức học sinh được học như thế nào. 

Theo em,  bản chất của môn Sinh học đã là một ngành khoa học liên ngành. Và nếu muốn học tốt kiến thức Sinh học thì vẫn cần phải học tốt các kiến thức liên ngành khác nữa, chứ không thể kiến thức một môn là đủ. Những gì có thể tốt hơn thì cũng nên thử nghiệm và đã muốn hội nhập và theo xu hướng thế giới thì phải chấp nhận điều đó, chỉ là nên điều chỉnh sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam.

Về đổi mới giáo dục nói chung, em nghĩ phải dám chấp nhận mạo hiểm một chút. Như việc thi cử, nếu không thay đổi thì sẽ hơi khó để có thể tìm được những lứa học sinh tốt hơn hiện tại và tạo ra những con người tích cực hơn.

Biết và quan sát Thảo qua 2 năm, thấy em không chỉ đột phá trong kết quả học tập mà còn lột xác ở ngoại hình. Điều gì đã làm nên thay đổi ở Thảo vậy?

- Phải cảm ơn các bạn của em thông tư tưởng (cười).

Hồi lớp 11, em cũng không để ý gì về ngoại hình hay ăn mặc. Lớp 11 em ở phòng ký túc cùng toàn các bạn chuyên Sinh và đều chuyên tâm vào đội tuyển học sinh giỏi quốc gia.

Nhưng đến năm lớp 12, em chuyển phòng ký túc, lý do đơn giản là phòng có điều hòa. Lúc này, các bạn trong phòng thuộc các lớp chuyên khác, mỗi người một sở thích và sự quan tâm nên đã “cập nhật” cho em một số thứ khác.

Cũng vì thế mà em biết chăm chút về ngoại hình, ăn mặc hơn.

Cùng phải nói là trước đây cuộc sống của em hơi nhạt nhẽo, nhưng sau khi quen các bạn mới thì cảm giác có thêm màu sắc. Em cũng nhận ra một điều rằng, ngoài học thì cũng có nhiều thứ khác mà mình cần phải quan tâm. Và em thấy cũng không quá tốn thời gian hay không ảnh hưởng đến việc học tập.

Không chỉ vậy, tư tưởng em thoải mái, vui vẻ hơn. Do đó, em có lời khuyên cho các bạn trẻ là dù học tập mệt mỏi như thế nào thì vẫn nên thiết lập cho mình một số quan hệ xã hội và quen biết những người bạn ngoài ngành học của mình. Điều này giúp mình có thể khai phá một số điểm mới của bản thân. Các bạn trẻ nên học cách cân bằng thời gian hơn, ngoài học thì nên dành thời gian hoạt động ngoại khóa. Vì kể cả không thu được các thành tích về học thuật hay những chứng chỉ trên giấy thì mình vẫn nhận được những trải nghiệm và bài học sống. 

Em thấy sự đổi mới về mặt bên ngoài này hoàn toàn tích cực và phát hiện ra rằng, đôi khi dành thời gian cho việc khác lại có lợi hơn là cứ cắm đầu vào học.

Kế hoạch Tết này của Thảo ra sao?

- Tết này, em muốn sử dụng một phần tiền thưởng của mình năm nay để mua sách tặng cho người thân, trẻ nhỏ trong họ hàng. Em muốn lũ trẻ yêu thích việc đọc sách hơn thay vì chỉ cắm đầu vào điện thoại.

Em cũng sẽ tranh thủ thời gian nghỉ Tết chuẩn bị cho kế hoạch thành lập một Câu lạc bộ Sinh học, hướng đến các bạn trẻ có sở thích, đam mê với Sinh học, tạo một cộng đồng giúp đỡ nhau học tập. Có một lợi thế là tấm huy chương vàng giúp các bạn trẻ biết đến em nhiều hơn, chính vì vậy, việc kết nối sẽ không quá khó khăn và chủ yếu trên nền tảng trực tuyến.

Cảm ơn em và chúc em có một cái Tết vui, đầm ấm bên gia đình!

Thanh Hùng