Động thái khả nghi ở cơ sở hạt nhân bí mật của Israel

Ảnh vệ tinh chụp cơ sở hạt nhân Shimon Peres Negev ngày 22/2. Ảnh: AP

Theo hãng thông tấn AP, kết quả phân tích các hình ảnh vệ tinh mới nhất do tổ chức Planet Labs chụp hé lộ các hoạt động khả nghi tại Trung tâm nghiên cứu hạt nhân Shimon Peres Negev gần thành phố Dimona, Israel.

Cơ sở này được tin là nơi chính phủ Do Thái cho đặt các phòng thí nghiệm ngầm dưới lòng đất để xử lý lại các thanh nhiên liệu đã qua sử dụng của lò phản ứng để thu plutonium phục vụ chương trình sản xuất bom hạt nhân.

Ảnh: AP

Các ảnh vệ tinh của Planet Labs cho thấy, ở phía tây nam của lò phản ứng tại cơ sở này, các công nhân đã đào một hố khổng lồ tương đương kích cỡ một sân bóng, với chiều dài khoảng 150m và chiều rộng 60m. Một rãnh dài khoảng 330m chạy gần đó.

Những ảnh vệ tinh khác phản ánh, hố đào khổng lồ bắt đầu xuất hiện vào năm 2019 và đã dần mở rộng kể từ đó.

Hiện vẫn chưa mục đích của dự án xây dựng đang diễn ra tại cơ sở hạt nhân ở Dimona. Chính phủ Israel chưa hồi đáp các yêu cầu của phóng viên xác thực thông tin về sự việc.

Tuy nhiên, theo AP, với sự trợ giúp của Pháp, Israel bắt đầu bí mật xây dựng cơ sở hạt nhân trên vùng sa mạc trống không gần Dimona, thành phố cách Jerusalem khoảng 90km về phía nam Jerusalem vào cuối thập niên 1950.

Chính phủ Do Thái đã giấu Mỹ về mục đích sử dụng cơ sở suốt nhiều năm và thậm chí mô tả đây là nhà máy dệt.

Ảnh do vệ tinh do thám của Mỹ chụp cơ sở hạt nhân Shimon Peres Negev năm 1971. Ảnh: AP

Với plutonium từ Dimona, Israel được tin là một trong 9 nước trên thế giới được vũ trang hạt nhân. Nhà chức trách chưa bao giờ công khai xác nhận hay phủ nhận việc Israel có sở hữu vũ khí nguyên tử hay không. Song, các nhà phân tích ước tính nước này hiện có đủ nhiên liệu cho ít nhất 80 quả bom nguyên tử. Israel cũng nằm trong số 4 quốc gia chưa tham gia Hiệp ước cấm phổ biến vũ khí hạt nhân.

Việc lò phản ứng nước nặng của cơ sở Dimona đi vào hoạt động từ những năm 1960, lâu hơn phần lớn các lò phản ứng được xây dựng cùng thời kỳ, đã làm dấy lên các nghi ngại về tính hiệu quả cũng như mức độ an toàn. Năm 2004, các binh sĩ Israel thậm chí còn bắt đầu phân phát thuốc iốt ở Dimona phòng trường hợp cơ sở này bị rò rỉ phóng xạ. Iốt giúp ngăn cơ thể hấp thụ bức xạ.

Do đó, một số chuyên gia phỏng đoán dự án xây dựng có thể nhằm nâng cấp cơ sở hạt nhân ở Dimona cho hiện đại hơn, an toàn hơn hoặc giúp Israel sản xuất thêm vật liệu phục vụ chế tạo vũ khí.

Giới quan sát hiện đòi Israel công khai về những hoạt động kiểu như thế này, khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu thường xuyên gay gắt chỉ trích chương trình hạt nhân của Iran, vốn vẫn nằm dưới sự giám sát của Liên Hợp Quốc.

Tuấn Anh

Israel hợp tác với Mỹ thử thành công rào chắn tên lửa đạn đạo

Bộ Quốc phòng Israel xác nhận vừa thực hiện một vụ thử nghiệm rào chắn tên lửa đạn đạo Arrow, hệ thống phòng thủ nước này hợp tác với Mỹ phát triển và giao cho hãng Boeing chế tạo một phần.

 

Israel gấp rút lên kế hoạch tác chiến nhằm vào Iran

Động thái của Israel diễn ra trong bối cảnh nước Mỹ dưới thời tân Ngoại trưởng Antony Blinken sẽ quay trở lại thỏa thuận hạt nhân Iran.