Đưa bài hát lên mạng xã hội có vi phạm quyền tác giả?

Bên cạnh đó, tôi thấy cũng có nhiều bạn sử dụng nhạc để cover lại, hoặc thay lời bài hát thì có cần xin phép, hay vi phạm gì không?

Luật sư tư vấn:

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Luật sở hữu trí tuệ 2005 thì  đối tượng quyền sở hữu trí tuệ bao gồm:

Đối tượng quyền tác giả bao gồm tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học; đối tượng quyền liên quan đến quyền tác giả bao gồm cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hoá.

Ảnh minh họa

Cũng theo luật này được sửa đổi, bổ sung năm 2009, những loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả bao gồm:

1. Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học được bảo hộ bao gồm:

a) Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác;

b) Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác;

c) Tác phẩm báo chí; 

d) Tác phẩm âm nhạc; 

đ) Tác phẩm sân khấu;

e) Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự (sau đây gọi chung là tác phẩm điện ảnh);

g) Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng; 

h) Tác phẩm nhiếp ảnh;

i) Tác phẩm kiến trúc;

k) Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học;

l) Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian;

m) Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu.

Như vậy, theo quy định trên thì tác phẩm âm nhạc là một đối tượng được pháp luật bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Theo quy định tại Điều 10 Nghị định 22/2018/NĐ-CP thì tác phẩm âm nhạc là tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác hoặc được định hình trên bản ghi âm, ghi hình có hoặc không có lời, không phụ thuộc vào việc trình diễn hay không trình diễn.

Căn cứ theo quy định trên thì lời bài hát chính là tác phẩm âm nhạc thể hiện dưới các ký tự khác được định hình trên bản ghi âm có lời. Do đó lời bài hát là đối tượng được pháp luật bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.

Theo quy định tại Điều 28 về các hành vi xâm phạm quyền tác giả bao gồm hành vi:

-  Sao chép tác phẩm mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm đ khoản 1 Điều 25 của Luật này.

- Nhân bản, sản xuất bản sao, phân phối, trưng bày hoặc truyền đạt tác phẩm đến công chúng qua mạng truyền thông và các phương tiện kỹ thuật số mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.

Như vậy, hành vi đăng lời và nhạc bài hát lên blog hay các trang mạng xã hội không được phép của tác giả là một trong những hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định của pháp luật.

Cũng theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ 2005 thì tác giả sáng tác tác phẩm có hai quyền cơ bản là quyền tài sản và quyền nhân thân. 

Quyền nhân thân bao gồm các quyền sau đây:

-  Đặt tên cho tác phẩm;

- Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng;

- Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm;

- Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

Theo quy định trên thì hành vi sửa chữa, thay lời bài hát mà không được sự đồng ý của tác giả đã vi phạm đến quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm của tác giả. Và theo khoản 8 Điều 4 Luật sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009 thì việc thay lười bài hát là một hình thức của tác phẩm phái sinh.

Do đó, căn cứ khoản 7 Điều 28 Luật này về hành vi “Làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh, trừ trường hợp quy định tại điểm i khoản 1 Điều 25 của Luật này.” thì thay lời bài hát mà không được sự cho phép của tác giả cũng là một hành vi vi phạm quyền tác giả được pháp luật bảo vệ.

Bên cạnh đó, việc cover lại bài hát là hành vi hát livestream trên các trang mạng xã hội là hành vi biểu diễn tác phẩm trước công chúng, đây là một quyền của tác giả được pháp luật quy định tại điểm b Khoản 1 Điều 20 Luật sở hữu trí tuệ 2005, và hành vi hát cover mà không có sự cho phép của tác giả này cũng là hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định tại khoản 8 Điều 28 Luật sở hữu trí tuệ 2005 về “Sử dụng tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả, không trả tiền nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất khác theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 25 của Luật này.”

Luật sư Phạm Thị Bích Hảo, Giám đốc Công ty luật TNHH Đức An,Thanh Xuân

Bạn đọc muốn gửi các câu hỏi thắc mắc về các vấn đề pháp luật, xin gửi về địa chỉ banbandoc@vietnamnet.vn (Xin ghi rõ địa chỉ, số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ)

Ban Bạn đọc

Nhà bố mẹ vợ mua cho ly hôn có được chia phần?

Vợ chồng chị A cưới nhau hồi tháng 11/2019, đến nay vẫn chưa làm giấy kết hôn vì chưa sắp xếp được thời gian.