Hàm Yên là huyện miền núi nằm ở phía Tây Bắc của tỉnh Tuyên Quang nổi tiếng với Cam sành- một loại quả được trồng lâu đời trên vùng đất huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang.
Theo những câu chuyện từ xa xưa kể lại thì cam sành Hàm Yên có nguồn gốc từ bản Mường. Nhiều người cho rằng, chính nhờ nguồn nước trong lành, mát mẻ từ ngọn núi Phá Phúng, hòa cùng nắng gió, khí trời Hàm Yên đã mang đến vị ngọt đậm tươi mới của loại quả nổi tiếng này.
Hiện nay, toàn huyện Hàm Yên thực hiện duy trì diện tích cam sản xuất hữu cơ và mở rộng diện tích trồng cam hữu cơ chuyển đổi là 22,6ha. Diện tích này tập trung chủ yếu tại các xã Bằng Cốc, Tân Thành, Nhân Mục và thị trấn Tân Yên.
Tại Hội nghị kết nối tiêu thụ sản phẩm cam Hàm Yên tại Hà Nội năm 2023 do Sở Công Thương tỉnh Tuyên Quang phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức đầu tháng 12 vừa qua, ông Lộc Kim Liễn- Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tuyên Quang cho hay: Tuyên Quang có nền văn hoá phong phú cùng nhiều sản vật, trong đó, cam Hàm Yên là đặc sản nổi tiếng. Với sự quan tâm mạnh mẽ của các cấp chính quyền, những năm gần đây, cam sành Hàm Yên phát triển mạnh mẽ, trở thành cây trồng chủ lực, nâng cao thu nhập cho bà con.
Nhận thức vai trò quan trọng của cây cam trong phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, UBND huyện Hàm Yên đã tăng cường vận động mở rộng diện tích, trồng theo quy mô hàng hoá và theo tiêu chuẩn cao như VietGap, hữu cơ. Địa phương cũng trồng các giống cam mới và phát triển các sản phẩm từ cam như cam sấy, tinh dầu cam.
Cam Hàm Yên hiện đã được tiêu thụ rộng rãi trên cả nước và trong hệ thống siêu thị lớn. Tuy nhiên những năm qua, do yếu tố thời tiết và sự phụ thuộc vào thương lái, giá bán cam không ổn định. Bên cạnh đó, cây cam được trồng trên núi cao nên khó khăn trong chăm sóc, thu hái và thu hút đầu tư; công tác xúc tiến thương mại còn hạn chế, do vậy việc tìm kiếm đầu ra cho trái cam còn nhiều khó khăn.
Để vùng cam Hàm Yên phát huy tốt tiềm năng, theo ông Đặng Quang Thiện- Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp 1 (Trung tâm 1), Cục Công Thương địa phương, Bộ Công Thương, đề nghị: Chuyển đổi số đang tạo ra sự thay đổi quan trọng trong chuỗi cung ứng, để tồn tại và phát triển, UBND huyện Hàm Yên cần tiến hành chuyển đổi số thương hiệu cam Hàm Yên để quảng bá trên nên tảng số, tăng độ lan toả của đặc sản này.
Bên cạnh đó, UBND huyện Hàm Yên và các ban ngành tiếp tục xác định chiến lược quan tâm đầu tư phát triển công nghiệp, nông nghiệp, đặc biệt là sản xuất công nghiệp và nông nghiệp sạch, ứng dụng công nghệ cao, tập trung sản xuất hàng hoá với quy mô lớn.
Ngoài ra, UBND tỉnh Tuyên Quang, UBND huyên Hàm Yên tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ, quy trình sản xuất mới, nâng cao năng suất chất lượng, xây dựng thương hiệu, đổi mới đóng gói tem nhãn, nâng cao giá trị kinh tế, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho các cơ sở công nghiệp nông thôn; coi trọng, tìm kiếm và mở rộng thị trường cho hàng hoá thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại. Đồng thời, xây dựng chuỗi liên kết trong tiêu thụ sản phẩm, không chỉ trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang mà trên địa bàn cả nước, tiến tới xuất khẩu.
Thông tin thêm về diện tích, sản lượng cam Hàm Yên, ông Đỗ Văn Hoà- Phó Chủ tịch UBND huyện Hàm Yên, cho biết: Hàm Yên quy hoạch phát triển vùng cam bền vững. Năm 2023 diện tích cam toàn huyện có 5.100ha, trong đó 4.710ha cho sản phẩm, trong đó cam sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap 1.251,3 ha, diện tích cam chuyển đổi hữu cơ 15,8 ha; sản lượng đạt 75.000 tấn quả; nhiều trang trại cam với quy mô lớn đã được hình thành và phát triển trên địa bàn huyện; tổng thu nhập từ cam đạt khoảng 100 tỷ đồng/năm. Cam Hàm Yên được nhiều khách hàng tin dùng.
Để duy trì diện tích và nâng cao thu nhập cho các hộ trồng cam, UBND tỉnh Hàm Yên có nhiều giải pháp cơ cấu lại diện tích vườn cam, khuyến khích người nông dân áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào sản xuất, do đó đã cải thiện được mẫu mã và năng suất sản phẩm cao.