Netbook và suy thoái kinh tế là lý chính khiến giá máy tính toàn cầu đang giảm nhanh.

Khi Jim Wahl mua chiếc máy tính đầu tiên vào năm 1995, giá của nó là 2500 USD. Trong tháng 12/2008, khi Jim Wahl mua chiếc laptop HP cho con gái, anh ta chỉ phải bỏ ra có 600 USD. “Trước đây, việc mua máy tính là một quyết định lớn”, Jim Wahl nói. “Nhưng hiện nay, việc thay lốp xe hơi còn đắt hơn cả chiếc laptop”.

Một xu hướng tất yếu là giá máy tính ngày càng giảm. Nhưng trong vài tháng qua, giảm nhanh hơn nhiều so với tốc độ giảm trung bình hàng năm là 5%. Chỉ riêng quý IV/2008, giá bán máy tính trung bình giảm 14,3%, theo nghiên cứu của IDC. Điều này chỉ xảy ra một lần cách đây 8 năm, đó là vào quý IV của năm 2001, khi quả bong bóng Internet bùng nổ, giá máy tính lúc đó đã giảm 14,5%, theo IDC.

Mức giảm giá máy tính của quý IV/2008 là dự báo sớm cho việc giá máy tính sẽ giảm mạnh trong thời gian tới.  Khi người tiêu dùng cắt giảm chi tiêu do tác động của suy thoái kinh tế toàn cầu và sự phổ biến ngày càng tăng của máy tính xách tay giá thấp, được gọi là netbook, ngành máy tính có thể sẽ chứng kiến sự giảm giá lớn. “Giá máy tính sẽ tiếp tục giảm mạnh trong năm nay”, Rob Enderle, chủ tịch của hãng tư vấn Enderle Group nói vậy. Còn Matthew Wilkins, chuyên gia phân tích của hãng iSuppli dự đoán giá laptop có thể sẽ giảm hơn 10% trong năm 2009, trong khi giá máy tính để bàn sẽ giảm 15%.

Netbook chỉ còn 250 USD

Sự giảm giá ngày càng leo thang có thể sẽ làm thay đổi ngành công nghệ máy tính. Với người dùng cá nhân và doanh nghiệp, xu hướng này là có lợi. Họ sẽ có được máy tính khả năng mạnh mẽ hơn ở mức giá rẻ hơn, dưới 1000 USD với máy tính để bàn hoặc laptop và khoảng 250 USD với netbook.

Nhưng với các công ty công nghệ, xu hướng giảm giá này là đòn đau. Các nhà sản xuất máy tính như Dell và Lenovo đang phải vật lộn với suy giảm lợi nhuận trong khi khách hàng săn tìm hàng rẻ. Các nhà sản xuất linh kiện như bộ nhớ và màn hình cũng đang khốn khổ không kém các hãng sản xuất máy tính. Thậm chí, Intel và Microsoft, hai công ty mạnh nhất trong những lực máy tính cá nhân cũng đang điều chỉnh chiến lược thích ứng với thực tế của thị trường máy tính hiện nay.

Suy thoái chắc chắn là yếu tố lớn trong việc giảm giá máy tính, vì vậy khi kinh tế toàn cầu phục hồi, có thể giá máy tính sẽ giảm chậm hơn. Nhưng có những lý do tác động đến việc giảm giá máy tính sẽ không thay đổi đó là tầm quan trọng ngày càng tăng của netbook. Các nhà sản xuất như Asus và Acer từ hơn một năm qua đã đua nhau ra mắt những netbook giá rẻ, thường từ 300 – 600 USD. Và sau khi sản phẩm này bán chạy, HP cùng các nhà sản xuất máy tính hàng đầu khác cũng lần lượt nhảy vào trào lưu netbook. Thậm chí, cả Apple cũng đang xem xét tham gia vào sản xuất netbook. Số lượng netbook sản xuất trong năm nay dự kiến sẽ tăng gấp đôi, từ 10 triệu năm ngoái lên 20 triệu trong năm nay, chiếm khoảng 15% thị trường máy tính xách tay, theo IDC.

Nỗi kinh hoàng với nhiều tên tuổi lớn

Sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của netbook tạo ra thách thức với những hãng công nghệ tên tuổi. Các công ty như HP và Microsoft muốn có phần trong sự tăng trưởng của netbook, nhưng họ muốn tránh để ảnh hưởng đến những mảng kinh doanh hiện có, cũng đang có xu hướng có nhiều lợi nhuận hơn. David Daoud, chuyên gia nghiên cứu của IDC ước tính các nhà sản xuất máy tính chi 15 đến 25 USD cho mỗi netbook chạy hệ điều hành Windows của Microsoft, con số này chưa bằng một nửa so với giá phiên bản Windows XP rẻ nhất cài đặt cho laptop. Còn Brent Thill, nhà phân tích của Citigroup gọi netbook là “xu hướng gây phiên hà” cho hãng phần mềm khổng lồ Microsoft.

Mặc dù netbook luôn rẻ nhưng chúng ngày càng mạnh mẽ hơn về tính năng và công năng. Ví dụ, netbook Asus Eee PC 901 màn hình 9 inch giá 360 USD có đầy đủ tính năng như laptop thông thường, cũng tích hợp Wifi, webcam để chia sẻ ảnh dễ dàng lên các trang như Flickr. Netbook đã thoát ra khỏi khuôn dạng ban đầu là màn hình từ 7 - 9 inch. Màn hình netbook phổ biến nhất hiện nay là 10 inch, thậm chí bắt đầu có netbook 12 inch, bằng với kích cỡ màn hình của laptop siêu nhỏ nhẹ trong khi giá chỉ bằng 1/3. “Sự nguy hiểm của netbook là ở chỗ khách hàng sẽ đặt câu hỏi liệu có cần phải mua laptop”, Richard Shim, nhà nghiên cứu thị trường của IDC nói.

Hãng sản xuất chip Freescale cũng đang làm việc với các nhà sản xuất về việc tạo ra những máy tính chỉ có 199 USD dự kiến sẽ ra mắt cuối năm nay. Vào ngày 16/2 vừa qua, hãng sản xuất thiết bị đồ họa Nvidia đã thông báo ra mắt các chip đồ họa chạy trên máy tính giá dưới 100 USD nhưng có khả năng xem phim độ nét cao. “Chúng tôi tin là khách hàng có thể có được máy tính khả năng mạnh, trong khi giá không quá 99 USD”, Mike Rayfield, tổng giám đốc bộ phận di động của Nvidia nói.

Giá rẻ có thể vực dậy nhu cầu

Các nhà cung cấp dịch vụ di động ở châu Âu và Mỹ bắt đầu cung cấp netbook cho khách hàng với giá rẻ hoặc thậm chí là cho không với những khách hàng cam kết các điều kiện sử dụng dịch vụ dữ liệu. Hãng bán lẻ RadioShack đã bán netbook Acer Aspire One với giá 150 USD kèm theo dịch vụ hai năm của AT&T. Giá này còn rẻ hơn 50 USD so với khách hàng của AT&T mua di động iPhone.

Ở khía cạnh tích cực, máy tính giảm giá mạnh có thể sẽ vực dậy nhu cầu. “Mức giá máy tính giảm mạnh rõ ràng mang lại cơ hội bán nhiều hơn cho các khách hàng mới”, Ezra Gottheil, chuyên gia phân tích của hãng Technology Business Research nói vậy. Đó là lý do tại sao iSuppli dự đoán rằng mặc dù suy thoái kinh tế, sản xuất máy tính xách tay vẫn sẽ tăng 12% trong năm nay, với khoảng 156 triệu chiếc trên toàn cầu.

Theo Businessweek