Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nêu rõ, trước bối cảnh giá dầu thô thế giới và giá xăng dầu thành phẩm thế giới vẫn liên tục biến động, khó dự báo, để góp phần ổn định giá xăng, dầu, kiềm chế lạm phát, góp phần hỗ trợ phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để áp dụng trong năm 2023.
Chính phủ đề nghị Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2023. Thời gian tới, nếu giá xăng dầu thế giới biến động giảm, Chính phủ sẽ nghiên cứu, đề xuất để trình Ủy ban Thường vụ quốc hội phương án điều chỉnh mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn cho phù hợp với tình hình thực tế.
Theo Bộ trưởng, việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần kìm hãm việc tăng giá bán lẻ xăng dầu trong nước, từ đó góp phần giảm chỉ số CPI, kiềm chế lạm phát và hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế khi giá xăng dầu vẫn còn ở mức cao. Tuy nhiên việc giảm thuế cũng có tác động làm giảm thu ngân sách nhà nước.
Trình bày báo cáo thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết Thường trực Ủy ban này nhất trí về sự cần thiết phải tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường trong năm 2023 để tạo điều kiện ổn định kinh tế vĩ mô.
Tuy nhiên, về mức độ giảm, nhiều ý kiến cũng cho rằng trong bối cảnh giá dầu thô thế giới cuối năm 2022 đã có dấu hiệu hạ nhiệt, dự báo giá dầu thô trong năm 2023 cũng thấp hơn mức ước bình quân năm 2022 thì đề nghị của Chính phủ là chưa thực sự thuyết phục.
Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho rằng, Chính phủ cần cung cấp đầy đủ các thông tin, số liệu liên quan đến giá xăng dầu trên thị trường thế giới tại từng thời điểm điều chỉnh giá bán trong nước; đánh giá kỹ hơn về tác động của từng yếu tố...
Chính phủ cần xác định mức thuế bảo phù hợp, bảo đảm thể hiện đúng bản chất của thuế bảo vệ môi trường, tuân thủ các cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị COP26, thể hiện chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với người dân, doanh nghiệp song phải bảo đảm hài hòa về lợi ích.
Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn ở mức giảm 50% mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng (trừ etanol), dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn; giảm 70% mức thuế bảo vệ môi trường đối với dầu hỏa so với mức trần Biểu khung thuế.
Theo đó, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng giảm từ 4.000 đồng/l xuống còn 2.000 đồng/l; với nhiên liệu bay từ 3.000 đồng/l xuống còn 1.000 đồng/l; dầu diesel từ 2.000 đồng/l xuống còn 1.000 đồng/l; dầu hỏa từ 1.000 đồng/l xuống 600 đồng/l...
Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí việc điều chỉnh mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo phương án của Ủy ban Tài chính - Ngân sách. Mức thuế trên được áp dụng từ ngày 1/1/2023 đến hết ngày 31/12/2023.
Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, để đảm bảo không tăng giá xăng dầu trong dịp Tết, đề nghị Ủy ban Tài chính - Ngân sách chủ trì, phối hợp với Ủy ban Pháp luật, Bộ Tài chính khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị quyết để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo Chủ tịch Quốc hội ký chứng thực ngay trong ngày 31/12/2022, để Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1/1/2023.