Hàng trăm xe gỗ ùn ứ ở cửa khẩu vì ‘công văn lạ’

- Cả trăm xe tải chở gỗ Lào đang kẹt cứng ở Cửa khẩu quốc tế La Lay (tỉnh Quảng Trị). Một lượng rất lớn gỗ nhập khẩu khác có nguy cơ bị dồn ứ tại các cửa khẩu sau khi Bộ Tài chính yêu cầu phải kiểm tra 100% mặt hàng này.

Hàng trăm xe gỗ nhập khẩu ùn ứ ở Cửa khẩu La Lay (Quảng Trị).

Tài xế căng bạt ăn ngủ dưới gầm xe

Báo VietNamNet nhận được thông tin từ nhiều doanh nghiệp ở miền Trung, phản ánh việc hàng loạt xe tải chở gỗ nhập khẩu từ Lào bị dồn ứ ở các cửa khẩu.

Tình trạng này thậm chí còn có thể kéo dài sau khi Bộ Tài chính có công văn yêu cầu kiểm tra 100% mặt hàng này lúc nhập, xuất khẩu.

Đầu tháng 1/2015, nhóm PV VietNamNet trực tiếp có mặt tại Cửa khẩu quốc tế La Lay (tỉnh Quảng Trị). Tại đây, phóng viên ghi nhận hàng loạt xe tải chở gỗ tròn nối đuôi kéo dài nằm chết dí ở hai đầu cửa khẩu. Nhiều tài xế đành căng bạt dưới gầm xe ăn nghỉ để chờ đợi.

Theo thông tin từ các doanh nghiệp, số gỗ bị dồn ứ tại đây đã gần nửa tháng và vẫn chưa biết lúc nào được thông quan. Lý do là lượng hàng quá lớn, quân số hải quan không thay đổi trong khi yêu cầu của Bộ Tài chính lại phải bốc dỡ, kiểm tra 100% khiến doanh nghiệp thực sự như ngồi trên đống lửa.

Nhóm công nhân, lái xe này phải dựng bạt chờ đợi cả chục ngày ở cửa khẩu vì thủ tục thông quan quá chậm.

Ông Trần Phát Đạt, Chủ tịch Hội doanh nghiệp huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) sốt ruột dẫn đoàn đến mục sở thị lô gỗ đang chết dí đầu cửa khẩu La Lay. 38 xe gỗ của công ty ông về đây từ ngày 29/12/2014 nhưng vẫn dồn ứ, chưa thể thông quan.

“Mỗi ngày tôi mất 2 triệu cho mỗi xe gỗ ở đây và vẫn chưa biết bao giờ mới thông quan được. Đây là lô hàng nhỏ, sắp tới còn những lô hàng lớn với hàng trăm xe gỗ.

Cái quan trọng là hàng hóa bị kẹt khiến các kế hoạch sản xuất, hợp đồng với đối tác bị ảnh hưởng. Việc làm của các công nhân, lao động ở đơn vị cũng bị đe dọa nếu nguyên liệu không có để phục vụ sản xuất”, ông Trần Phát Đạt sốt ruột cho biết.

Không riêng gì ông Đạt, nhiều doanh nghiệp khác ở Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Trị... cũng rơi vào cảnh ngồi trên đống lửa khi hàng loạt xe gỗ bị kẹt cứng ở cửa khẩu. Tình hình có thể trở nên căng thẳng khi tết Nguyên đán đã cận kề.

Ảnh hưởng nghiêm trọng cho DN

Theo tìm hiểu, ngày 30/12/2014, Bộ Tài chính ban hành công văn số 19128/BTC-TCHQ do Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn ký gửi Cục Hải quan và Cục thuế các tỉnh thành.

Công văn về việc ‘Xử lý thuế hàng nhập khẩu nhưng tái xuất quá 365 ngày’ được cho là lý do khiến một lượng lớn gỗ nhập khẩu đang dồn ứ tại La Lay và những nơi khác.

Tại văn bản này, Bộ Tài chính yêu cầu Cục Hải quan các tỉnh không thực hiện hoàn thuế đối với các mặt hàng rượu, bia, thuốc lá, gỗ nhập khẩu sau đó tái xuất nhưng quá hạn 365 ngày.

Trong thời hạn 365 ngày, thì phải kiểm tra 100% lô hàng khi nhập khẩu và tái xuất mới xét hoàn thuế cho các mặt hàng này.

Lâu nay, hải quan áp dụng quy định quản lý rủi ro, đối với gỗ, chỉ kiểm hóa 5-10% lô hàng. Nay buộc phải kiểm hóa 100% gây ra khó khăn, khó thực hiện và DN thiệt hại rất lớn.

Ông Trần Phát Đạt cho biết thêm, công văn nêu trên đang thực sự gây khó cho cả doanh nghiệp và lực lượng hải quan.

“Gỗ là mặt hàng phục vụ sản xuất không chịu thuế nhập khẩu nhưng lại được gộp chung vào với rượu, bia, thuốc lá để quản lý là không đúng với pháp luật hiện hành, cụ thể là Nghị định 87 của Chính phủ.

Hai nữa, trong các quy định của Chính phủ về việc hoàn thuế không quy định thời gian, ngày tháng hoàn thuế, bởi việc đó phụ thuộc vào đầu ra của hàng hóa. Nếu không bán được hàng thì đương nhiên hàng bị ứ đọng, thậm chí nhiều năm. Quy định không được hoàn thuế khi quá hạn 365 ngày là phi thực tế và trái luật”, ông Đạt cho biết.

Đáng chú ý, việc Bộ Tài chính yêu cầu phải kiểm tra 100% lô hàng nhập, xuất đã khiến cho các DN phải khóc ròng và cơ quan hải quan cũng rất khó thực thi. Và thực tế đã gây cản trở thông quan hàng hóa, ùn ứ ở cửa khẩu.

“Quy định thông quan hàng hóa chỉ trong thời gian 8 tiếng, nếu lâu hơn thì không quá 2 ngày. Nếu kiểm hóa 100% lô hàng thì sẽ trái với những cải cách hành chính, hải quan điện tử lâu nay đang áp dụng.

Những lô hàng lớn buộc phải mất thời gian dài kiểm tra khi DN phải bốc dỡ toàn bộ xuống để cán bộ hải quan kiểm tra từng thanh gỗ. Điều này là không thể thực hiện khi lực lượng, phương tiện, bến bãi hiện nay tại các cửa khẩu không thể đáp ứng. Đề nghị Bộ Tài chính xem xét và sửa đổi”, ông Đạt nói thêm.

Hải quan cũng gặp khó

Trong khi đó, theo ghi nhận của VietNamNet, lực lượng hải quan tại các cửa khẩu cũng gặp rất nhiều khó khăn với yêu cầu của Bộ Tài chính.

Việc áp dụng quy định mới đã gây ra tình trạng ùn ứ, nhiều DN thiệt hại rất lớn khi bị buộc phải kiểm hóa 100%, trong khi nhân lực, phương tiện, bến bãi tại Cửa khẩu không đáp ứng.

“Nghiệp vụ hải quan có các tiêu chí phân luồng, quan điểm là phải rút ngắn thời gian thông quan ngắn nhất có thể. Xu hướng cải cách thủ tục hành chính của chính phủ cũng như yêu cầu của Tổ chức thương mại thế giới, hải quan thế giới là phải rút ngắn thời gian làm thủ tục”, ông Nguyễn Quang Long, Phó chi cục trưởng Chi cục Hải quan La Lay cho biết.

Theo ông Long, một khi cơ quan quản lý cấp trên có công văn chỉ đạo thì hải quan buộc phải thi hành. Tuy nhiên, ông cho biết thêm thời gian thông quan sẽ phải kéo dài nên việc hàng hóa ách tắc là chuyện tất yếu.

Ông Long cũng cho hay, hiện những vướng mắc, khó khăn khách quan trong quá trình thực hiện chỉ đạo này đã được Chi cục Hải quan La Lay báo cáo lên Cục Hải quan Quảng Trị, và Cục cũng đã có báo cáo gửi Tổng cục Hải quan.

“Thực tế trong quản lý có nhiều văn bản không phù hợp (thực tế) nên mình (hải quan) phản hồi, nếu đúng thì sẽ phải điều chỉnh, sửa đổi. Lực lượng hải quan cũng không phải chỉ xử lý mỗi rượu bia, thuốc lá và gỗ, mà còn rất nhiều công việc quan trọng khác”, ông Long cho biết.

Duy Tuấn - Cao Thái