Hành trình đánh bại iPhone giành ngôi vương của Android

Chiếc điện thoại Android đầu tiên được giới thiệu ngày 23/9/2008, hợp tác cùng nhà mạng T-Mobile của Mỹ. Thiết bị có tên G1 so với ngày nay khá “lạ thường” với thiết kế cồng kềnh, bàn phím trượt và trackball phong cách BlackBerry bên cạnh màn hình cảm ứng.

Dù vậy, nó chính là mẫu máy khởi đầu cuộc chiến thế kỷ nảy lửa giữa iOS và Android. Đầu năm 2011, Android đã trở thành nền tảng di động phổ biến nhất tại Mỹ. Thậm chí, cố CEO Apple Steve Jobs còn tuyên bố “chiến tranh hạt nhân” chống lại Android.

Apple đã tạo ra cuộc cách mạng smartphone với iPhone nhưng sau đó Android lại thống trị thị trường thông qua vô số hợp tác với nhà mạng và giá bán thấp hơn. Trong quý đầu năm nay, 86% smartphone thế giới bán ra chạy Android, theo dữ liệu từ hãng nghiên cứu Gartner.

Đây thực sự là chiến thắng ngoạn mục nếu xét đến việc nhóm phát triển Android hoàn toàn bị lu mờ khi iPhone ra mắt. Theo Fred Vogelstein, tác giả cuốn sách về cuộc chiến giữa Apple và Google, cả hai phát triển smartphone gần như cùng lúc. Google đã mua lại Android, khi ấy là một startup nhỏ, năm 2005 để giành được vị trí rõ nét hơn trên thị trường. Năm 2006, nhóm phụ trách Android của Google thiết kế hệ điều hành riêng và chiếc điện thoại nhìn giống BlackBerry.

Sau đó, Jobs công bố thiết bị hoàn toàn khác biệt vào tháng 1/2007. Người đứng đầu Android, Andy Rubin, lúc đó đang ngồi trong xe hơi. Anh đề nghị tài xế dừng lại để theo dõi sự kiện trên mạng. “Cha đẻ” Android được cho là đã nhận xét iPhone là thứ bỏ đi và sẽ không làm ra thiết bị như vậy.

Cả nhóm quay lại bàn phác thảo và thiết kế lại điện thoại Android đầu tiên. Model phát hành năm 2008 cũng có màn hình cảm ứng như iPhone nhưng bản thân thiết bị không phải là mối đe dọa với Apple mà chính là chiến lược đứng sau.

Không như “táo khuyết”, Google tạo ra Android như một hệ điều hành nguồn mở, đồng nghĩa các nhà sản xuất có thể sử dụng và điều chỉnh linh hoạt Android trên thiết bị của mình. Năm 2010, thị trường smartphone tràn ngập các mẫu máy hấp dẫn từ Motorola, Samsung, HTC với đủ mức giá phong phú. Chỉ có vài mẫu do đích thân Google sản xuất, bao gồm dòng Nexus và gần đây là dòng Pixel.

Nhà phân tích Tuong Nguyen của hãng nghiên cứu Gartner nhận định: có cả một quân đội nhà sản xuất đứng sau để phát triển những loại sản phẩm Android khác nhau. Đối với Jobs, điều đó nghe thật “dị giáo”. Ông tin vào việc kiểm soát thận trọng trải nghiệm người dùng. Song, trải nghiệm Android lại khác biệt từ thiết bị này qua thiết bị khác.

Trong một cuộc điện thoại năm 2010, nhà sáng lập Apple nhận xét “Android đang bị phân mảnh”. Dù vậy, có lẽ ở hậu trường, ông đang cảm thấy bị đe dọa. Trước đây, Microsoft từng vượt qua Apple khi cung cấp hệ điều hành cho các hãng sản xuất máy tính.

Vogelstein nói: “Tôi cho rằng Steve Jobs thực sự lo ngại Google sẽ làm điều tương tự Microsoft đã làm”.

Trong cuốn tiểu sử xuất bản không lâu sau khi Jobs qua đời năm 2011, ông được cho là đã phát động cuộc chiến chống Android mà ông gọi nó là “sản phẩm ăn cắp”. Ông thề “dành từng xu” trong hàng tỷ USD của Apple để chỉnh đốn điều sai trái này.

Nó không phải lời hăm dọa. Apple dành nhiều năm để chiến đấu với Android trong các cuộc chiến bản quyền với những hãng như Samsung, Motorola. Dù vậy, không nỗ lực nào có thể làm nản chí đồng sáng lập kiêm CEO Google Larry Page. Khi được hỏi về tuyên bố chiến tranh của Jobs năm 2013, ông trả lời: “Nó có hiệu quả đến đâu rồi”.

Lời giải đáp thực sự có lẽ là hai bên đều chiến thắng. Gần đây, Google chạm mốc 2 tỷ thiết bị Android hoạt động hàng tháng, giúp những sản phẩm hái ra tiền như Gmail, Google Search và Google Maps làm “vua” trên smartphone tương tự trên desktop. Trong khi đó, Apple tiếp tục chiếm gần như toàn bộ lợi nhuận ngành công nghiệp nhờ sở hữu phân khúc cao cấp. Công ty kiếm được nhiều tiền từ iOS hơn Google kiếm từ Android.

Quý đầu năm 2017, Apple ghi nhận doanh số 36 tỷ USD từ iPhone, iPad. Alphabet, công ty mẹ Google, báo cáo doanh thu gần 3,1 tỷ USD trong cùng kỳ từ danh mục “khác”, bao gồm sản phẩm phần cứng và Google Play.

Song, Google không phải công ty phần cứng. Họ là một công ty quảng cáo. Android đang hỗ trợ Google kiếm thêm nhiều hơn doanh thu quảng cáo di động. Chuyên gia Nguyen nhận định: “Apple cố gắng bán điện thoại hay máy tính bảng cho bạn, còn Google chỉ muốn sự chú ý”.