Các nhà khảo cổ đã phát hiện một mạng lưới các đường hầm, tạo thành một thành phố ngầm, bị chôn vùi sâu dưới dinh thự của hoàng đế La Mã Hadrian ở gần Rome.

{keywords}
Một góc di tích khu dinh thự của Hoàng đế La Mã Hadrian hồi thế kỷ thứ 2 sau Công nguyên. 

Nhóm nghiên cứu đã bắt đầu lập sơ đồ mạng lưới hầm ngầm và tin đây là những con đường từng được sử dụng cho xe bò kéo chuyên chở nô lệ, thực phẩm và các hàng hóa khác phía dưới lãnh địa rộng gần 120 hécta của hoàng đế La Mã.

{keywords}
Nhóm nghiên cứu đã bắt đầu lập sơ đồ mạng lưới đường hầm dưới khu dinh thự.

Hoàng đế Hadrian đã cho xây dựng khu dinh thự ở Tivoli, gần Rome vào thế kỷ 2 sau Công nguyên. Khu dinh thự này bao gồm 30 tòa nhà được dùng làm các cung điện, doanh trại, nơi tắm nước khoáng, rạp hát và thư viện. Mỗi tòa nhà trong số đó đều có các vườn chăm tỉa công phu, bể bơi và vòi phun nước bao quanh.

{keywords}
Hệ thống đường hầm này được sử dụng cho xe bò kéo chuyên chở nô lệ, thực phẩm và các hàng hóa khác.

Theo bản đồ do chuyên gia hang động Marco Placidi và một nhóm thuộc Hiệp hội khảo cổ học Sotteranei di Roma lập nên, đường hầm chính rộng chừng 3 mét, trải dài hơn 800 mét về phía đông bắc trước khi chuyển hướng sang phía nam và dẫn tới một đoạn đường vòng 700 mét. Các chuyên gia nhận định, đoạn đường vòng này có thể đóng vai trò như nơi quay đầu cho các loại xe kéo.

{keywords}
Đường hầm chính rộng gần 3 mét, trài dài hơn 800 mét về phía đông bắc trước khi chuyển hướng sang phía nam và dẫn tới một đoạn đường vòng 700 mét. 

Đường hầm chính được đặt biệt danh là Strafa Carrabile (nghĩa là Con đường ngầm vĩ đại ở Italia). Nó lớn hơn mọi đường hầm khác từng được phát hiện trước đây phía dưới khu dinh thự. Các nhà khảo cổ học đã khám phá ra sự tồn tại của nó khi tìm thấy một cái hố bị vùi lấp dưới các bụi cây dọc một lối đi tới gian trưng bày chính.

Vì một phần của đường hầm bị đất đá và gạch vụn rơi xuống theo thời gian chắn lối, nên nhóm khảo cổ đã phải huy động cả robot điều khiển, được trang bị các camera để thám hiểm những vùng họ không thể tiếp cận được.

{keywords}
Một số đường hầm bị đất đá theo thời gian chắn lối khiến các nhà nghiên cứu khó tiếp cận và phải sử dụng robot hỗ trợ thám hiểm.

Trong quá trình khai quật, các nhà khảo cổ học cũng đã phát hiện một đường hầm khác lớn hơn, rộng hơn 4,8 mét và có thể được sử dụng như một con đường đôi. Tuy nhiên, do có quá nhiều đất đá chắn lối nên nhóm nghiên cứu chưa thể thâm nhập và xác định đường hầm này dẫn tới đâu.

Khu dinh thự của hoàng đế La Mã Hadrian được xây dựng ở Tibur (ngày nay là Tivoli), cách Rome khoảng 32km về phía đông. Nó bắt đầu được đưa vào sử dụng vào năm 117 sau Công nguyên và đóng vai trò như một nơi nghỉ dưỡng của hoàng đế Hadrian trong thời gian tại vị. Cuối giai đoạn trị vì của mình, hoàng đế Hadrian thường điều hành đất nước từ nơi này và cho xây dựng tại đây một cung điện để tổ chức các cuộc tiếp kiến trang trọng. Khi đế chế La Mã sụp đổ, cung điện bị cướp phá và hủy hoại, nhưng hệ thống đường hầm ngầm vẫn "gần như không bị ảnh hưởng".

Khu dinh thự này đã được tổ chức UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới vào năm 1999. Giới chức địa phương đang nỗ lực dọn sạch các đường hầm và dự kiến mở tour du lịch cho khách tham quan nơi này vào cuối năm nay.

Tuấn Anh (Theo Daily Mai)