Huy động 4,7 tỷ USD làm sân bay Long Thành

Tháng 7 vừa qua, Bộ GTVT đã trình Thủ tướng báo cáo nghiên cứu khả thi cảng hàng không quốc tế Long Thành. Theo đó, có 3 phương án đề xuất đầu tư.

Phương án 1: Nhà đầu tư khai thác sân bay sử dụng vốn vay ODA. Phương án này giúp nhà đầu tư tiếp cận nguồn vốn vay rẻ hơn, tuy nhiên hiện chỉ có thể tiếp cận được vốn ODA của Nhật Bản và Hàn Quốc thông qua việc Chính phủ đi vay và cho doanh nghiệp vay lại.

Phương án này có nhược điểm sẽ làm tăng nợ công và phải sử dụng tư vấn, nhà thầu xây lắp của nước cho vay.

Phương án 2: Giao cho Tổng công ty Cảng hàng không VN (ACV) đầu tư bằng vốn doanh nghiệp. Với lợi thế là doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 95% cổ phần và đang quản lý 21 cảng hàng không trên cả nước, việc ACV đầu tư sẽ giúp Nhà nước kiểm soát được tài sản chiến lược của quốc gia, chủ động điều hành, đảm bảo an toàn, an ninh.

Phương án này không làm tăng nợ công do không sử dụng vốn ODA và dự án có thể triển khai ngay công tác thiết kế kỹ thuật để khởi công đầu năm 2021, hoàn thành vào năm 2025.

Phó tổng giám đốc ACV Đỗ Tất Bình cho rằng, việc ACV làm chủ đầu tư sân bay Long Thành sẽ có nhiều ưu điểm.  ACV có lợi thế đã có tiền sẵn, đơn vị có thể huy động được 1,5 tỷ USD để làm sân bay Long Thành và không phải vay mượn nên có thể chủ động triển khai.

ACV sẽ đầu tư hết các hạng mục thứ yếu bao gồm cả khu bay, đường cất hạ cánh và nhà ga để đảm bảo tính đồng bộ cho sân bay, đạt tiến độ khai thác.

Ngoài ra, các tổ chức hàng không quốc tế đã khuyến cáo một nhà ga nên giao cho một nhà khai thác để đảm bảo đồng bộ thông suốt. ACV đã là nhà quản lý 21 cảng hàng không cả nước, là công ty cổ phần với 95,4% vốn nhà nước, trong khi đó Long Thành là nhà ga lớn nhất trong mạng lưới sân bay quốc gia, ACV đầu tư khai thác là phù hợp. 

Cần 4,7 tỷ USD để xây dựng sân bay Long Thành

Phương án 3: Đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, khai thác cảng bằng vốn doanh nghiệp theo hình thức đối tác công - tư (PPP), dạng hợp đồng BOT.

Ưu điểm của phương án này là không làm tăng nợ công do không sử dụng vốn ODA và nhà nước có nguồn thu từ việc khai thác tài sản sau khi hết thời hạn hợp đồng BOT. 

Việc lựa chọn nhà đầu tư thông qua đấu thầu được đánh giá là đảm bảo công bằng, minh bạch và tạo cơ hội tham gia cho các doanh nghiệp có năng lực.

Tuy nhiên, việc đấu thầu chọn nhà đầu tư sẽ khiến dự án chậm khoảng 18 tháng, khó hoàn thành vào năm 2025.

Trong báo cáo nghiên cứu khả thi, Bộ GTVT cũng kiến nghị Thủ tướng, Hội đồng thẩm định nhà nước lựa chọn phương án ACV đề xuất, để có thể khởi công công trình vào đầu năm 2021 và hoàn thành trong năm 2025 như nghị quyết của Quốc hội.  

Bộ GTVT cho rằng, ACV chưa thực hiện dự án nào có quy mô tương tự sân bay Long Thành, nhưng đã có kinh nghiệm thực hiện nhiều dự án riêng lẻ như xây dựng đường cất hạ cánh tại sân bay Phú Quốc, Cần Thơ; đầu tư sân đỗ tại Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng; đầu tư nhà ga mới tại T2 Nội Bài, T2 Tân Sơn Nhất...

Nhược điểm của việc giao ACV đầu tư khai thác sân bay Long Thành là các quy định của luật Đấu thầu buộc dự án này phải đưa ra đấu thầu quốc tế.

Chỉ Quốc hội mới có thẩm quyền giao ACV trực tiếp đầu tư, khai thác cảng hàng không Long Thành mà không qua đấu thầu. Ngoài ra, phương án này có thể gây rủi ro tài chính cho đơn vị quản lý cảng trong trường hợp sân bay thực tế khai thác không được như tính toán của phương án tài chính.

Bộ GTVT cũng nêu một hướng khác là giao ACV thành lập doanh nghiệp mới với tỷ lệ vốn chi phối của ACV để đầu tư và sau đó khai thác sân bay Long Thành.

Khai thác sân bay Long Thành chậm nhất vào năm 2025

Tư vấn sẽ khảo sát và lập Báo cáo nghiên cứu khả thi giai đoạn 1- dự án đầu tư sân bay Long Thành hoàn thành vào tháng 6/2019 để báo cáo Chính phủ trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp tháng 10/2019.

Vũ Điệp