Indonesia thành công xưởng ô tô điện, lại lo Việt Nam chậm chân

Mọi con đường đều tới Indonesia

Tập đoàn Toyota (Nhật Bản) tuyên bố đầu tư thêm 1,95 tỷ USD vào Indonesia. Số vốn này được giải ngân từ nay đến năm 2024 để sản xuất một loạt xe hybrid và xe điện. Dự án dự kiến cho ra mắt hơn 10 mẫu xe điện trong 5 năm tới, cùng với đó là xe hybrid (xăng lai điện). Toyota có kế hoạch biến Indonesia thành trung tâm xuất khẩu ô tô của mình, không chỉ cho thị trường ASEAN mà cả những thị trường khác trên thế giới.

Trong khi đó, Mitsubishi (Nhật Bản) cũng cam kết đầu tư 780 triệu USD vào Indonesia tính đến 2025, nhằm tăng sản lượng ô tô từ 220.000 xe lên thành 250.000 xe đồng thời phát triển các mẫu xe hybrid và xe phev (điện lai xăng) mới.  

Nhiều nước trong khu vực tập trung đẩy mạnh phát triển ô tô điện

Công ty Honda (Nhật Bản) cũng cam kết tăng đầu tư 362 triệu USD để phát triển các mẫu xe mới, trong đó có xe điện, tại Indonesia và có kế hoạch chuyển một nhà máy ô tô từ Ấn Độ sang. Giống như Toyota, Honda dự định biến Indonesia thành trung tâm xuất khẩu lớn của hãng này cả xe nguyên chiếc lẫn linh phụ kiện.

Vào cuối năm 2019, Tập đoàn Hyundai (Hàn Quốc) cho biết sẽ đầu tư 1,55 tỷ USD xây dựng nhà máy ở thành phố Bekasi (Indonesia) với công suất lên tới 250.000 chiếc mỗi năm, tập trung vào các mẫu SUV, MPV và xe điện trong tương lai.

Về pin xe điện, vào cuối năm 2020, truyền thông Indonesia đưa tin về việc công ty CATL (Trung Quốc) công bố khoản đầu tư 5,1 tỷ USD để xây dựng nhà máy sản xuất pin tại nước này, dự kiến đi vào hoạt động từ năm 2024. Đây là nhà cung cấp pin cho những chiếc xe Tesla.

Tập đoàn LG (Hàn Quốc) có kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất pin, hợp tác cùng các công ty khai mỏ của Indonesia. Họ đã ký biên bản ghi nhớ cho dự án trị giá 9,8 tỷ USD. Trong khi đó, hãng Tesla (Mỹ) cũng đang đàm phán với Chính phủ Indonesia về kế hoạch xây dựng một nhà máy sản xuất pin tại quốc gia này.

Công xưởng xe điện

Theo giới chuyên môn, tương lai của nhân loại sẽ là xe sử dụng động cơ điện. Xe sử động cơ hybrid và phev chỉ là bước chuyển tiếp trong giai đoạn chờ công nghệ xe điện hoàn thiện. Các dự báo cho thấy, xe điện sẽ xuất hiện nhiều từ 2025 với khoảng 5,5 triệu chiếc trên toàn thế giới và phổ biến trong giai đoạn 2030-2040.

Có thể nói, Indonesia đang trên đường trở thành trung tâm sản xuất xe điện của khu vực và có tham vọng vượt Thái Lan cả về sản lượng lẫn quy mô ngành công nghiệp ô tô trong tương lai.

Các tập đoàn ô tô đã nhìn thấy tiềm năng sản xuất ô tô điện tại Indonesia. Với gần 300 triệu dân và đứng trong top 20 nền kinh tế (G 20) lớn nhất thế giới, kinh tế Indonesia không ngừng phát triển, thu nhập của người dân tăng lên và nhu cầu về ô tô cũng tăng. Đây là thị trường ô tô lớn nhất tại Đông Nam Á. Không những thế, Indonesia còn là thành viên của khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA) với ưu đãi thuế quan 0%, thị trường còn mở ra toàn Đông Nam Á, với khoảng 600 triệu dân và kinh tế đang phát triển.

Indonesia công xưởng ô tô điện tương lai

Quốc đảo này là nước sản xuất quặng nikel hàng đầu thế giới (thành phần quan trọng trong pin xe điện). Bên cạnh đó, Indonesia còn sở hữu nhiều kim loại khác để sản xuất pin như coban và đồng. Việc nước này cấm xuất khẩu kim loại thô từ tháng 1/2020 cũng thúc đẩy các nhà đầu tư đặt nhà máy sản xuất xe điện và pin tại đây dễ dàng tiếp cận nguồn nguyên liệu và giảm chi phí vận chuyển. 

Điều quan trọng, theo một số nguồn tin, Chính phủ Indonesia đang sửa đổi thuế với ô tô. Theo đó, Indo sẽ đánh thuế dựa trên lượng phát thải khí CO2. Xe càng ít phát thải khí C02 thì thuế càng giảm. Như vậy, đương nhiên sản xuất các lại xe sử dụng động cơ hybrid, phew và điện sẽ được hưởng lợi. Nhất là xe điện có phát thải CO2 bằng 0.

Indonesia kỳ vọng, đến năm 2025 sẽ sản xuất được 2.200 chiếc ô tô điện, 711.000 xe hybrid và 2,1 triệu xe máy điện. Điều này giúp làm giảm khoảng 283.000 tấn khí thải CO2.

Hệ sinh thái phát triển xe điện được Chính phủ Indonesia tạo ra thực sự đang hấp dẫn các nhà đầu tư và cạnh tranh với Thái Lan để trở thành trung tâm xe điện của khu vực. Một tập đoàn ô tô Nhật Bản có cơ sở sản xuất tại cả Thái Lan và Indonesia cho hay, lãnh đạo công ty con ở Thái Lan của tập đoàn này rất khó chịu với đồng nghiệp thuộc công ty con tại Indonesia vì đã giành mất cơ hội lớn của họ.

Indonesia đã thành công về phát triển ngành công nghiệp ô tô, với sản lượng đạt 1,2 triệu xe/năm, đứng thứ hai khu vực sau Thái Lan. Với dòng xe chiến lược 7 chỗ ngồi, có dung tích xi lanh nhỏ, không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn xuất khẩu. Nhiều mẫu xe đã xuất khẩu sang Việt Nam như: Mitsubishi Xpander, Toyota Rush, Avanza, Suzuki Ertiga,...

Dựa trên nền tảng này, Indonesia sẽ phát triển ô tô điện, rất phù hợp với xu hướng của tương lai. Với xe điện, tuy còn nhiều vấn đề về công nghệ và hạ tầng cần được giải quyết, nhưng những gì đạt được sẽ là nền tảng giúp Indonesia trở thành trung tâm sản xuất và xuất khẩu xe điện lớn trên toàn cầu. 

Một doanh nghiệp ô tô FDI tại Việt Nam đánh giá, với định hướng và chính sách hấp dẫn, Indonesia có cơ hội trở thành trung tâm thu hút đầu tư nước ngoài phát triển ô tô điện. Khi các tập đoàn lớn đầu tư vào đây, các nước khác sẽ mất đi cơ hội. Và ô tô điện Indonesia có thể sẽ tràn ngập Đông Nam Á thời gian tới.

Việt Nam đang giai đoạn đầu xây dựng ngành công nghiệp ô tô, các tập đoàn lớn đã bày tỏ mong muốn đi thẳng vào ô tô điện để đón đầu. Tuy nhiên, nếu không có cơ chế thúc đẩy thì nguy cơ 1 lần nữa Việt Nam lại chậm chân.

Trần Thủy