Với Järn Harry, chiếc BlackBerry Z10 của ông có tính năng hủy diệt mà iPhone hay Android không thể đọ được: đó chính là đèn đỏ nhấp nháy.

“Khi nhìn vào iPhone, tôi không biết được có tin nhắn hay không”, ông nói. Là người đứng đầu một bộ phận tại hãng phần mềm Comptel, Harry đánh giá đối thủ không thể bì kịp BlackBerry ở khả năng chạy ứng dụng kinh doanh. Ông cũng là fan của tính năng Hub trong BlackBerry 10. Harry còn sở hữu một chiếc iPhone 6.

“Nó hoàn hảo cho công việc của tôi. Nó được định hướng để sử dụng cho doanh nhân”, ông nhận xét về Z10.

Khoảng 1 năm trước, BlackBerry còn cạnh tranh với Apple và Google trên thị trường cá nhân. Song hiện nay, công ty Canada đang tập trung chủ yếu vào khách hàng doanh nghiệp như Harry. Dù giới phê bình cho rằng BlackBerry đang dần trở thành Palm thứ hai, hãng đã hoàn thành thành công giai đoạn đầu của kế hoạch vực dậy. Nếu BlackBerry tiếp tục chú ý đến khách hàng lõi, hãng hoàn toàn có cơ hội quay lại.

Chặng đường dài phải đi

Không nhiều doanh nghiệp tụt hạng nhanh và sâu như BlackBerry. Năm 2009, theo hãng nghiên cứu IDC, BlackBerry còn chiếm giữ 49% thị phần smartphone tại Mỹ nhưng ngày nay con số này còn chưa đầy 1%.

Điều gì đã xảy ra? Tất nhiên đó là iPhone. Smartphone của Apple ra mắt năm 2007 và đến giữa năm 2010 đã vượt qua BlackBerry về thị phần toàn cầu. Ngay sau đó, Google Android qua mặt tất cả. Năm 2012, thị phần “dâu đen” chỉ còn khoảng 4%.

Đầu năm 2013, BlackBerry mua suất quảng cáo trong giải Super Bowl để quảng bá Z10, điện thoại cảm ứng hoàn toàn đầu tiên. Dù nhận đánh giá khá tốt, Z10 không thành công về doanh số. Trong năm tài khóa 2014, doanh thu công ty giảm 38%, lỗ ròng 5,9 tỷ USD. Khi nhìn lại, Robert Glen, Giám đốc phụ trách Tiếp thị thương hiệu toàn cầu của BlackBerry, đánh giá chiến lược nhằm vào người dùng cá nhân là một sai lầm.

Nỗ lực trở về bắt đầu khi ông John Chen, người nổi tiếng vì đã biến Sybase từ số âm lên món hàng 5,8 tỷ USD, lên nắm quyền vào tháng 11/2013. Trên mặt trận tiếp thị, BlackBerry đi theo hướng mới khi thuê công ty gyro làm đại lý quảng cáo mới. Mark Wilson, cựu nhân viên của tập đoàn Avaya, gia nhập BlackBerry từ tháng 1/2014 với tư cách Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách tiếp thị, thay thế Frank Boulben, người rời đi mùa thu năm ngoái.

Tầm nhìn mới của BlackBerry được thể hiện rõ nét trong chiến dịch mới dành cho Passport, hướng đến các chuyên gia trong lĩnh vực y tế:

Hồi sinh thương hiệu BlackBerry là thách thức thực sự. Cách tiếp cận mới của công ty là theo đuổi đối tượng chuyên gia trong các ngành như y tế, chính phủ, bảo hiểm, những người cần tới một công cụ chứ không phải món đồ chơi. Tổng Giám đốc gyro, Christoph Becker, cho biết BlackBerry dành cho “bất cứ ai phải đưa ra quyết định quan trọng”.

Hãng điện thoại Canada biết rõ doanh nhân luôn có thiết bị cá nhân bên mình. Họ có thể sở hữu iPhone với iTunes, song khi làm việc, họ sẽ dùng BlackBerry. Bình luận của Glen phù hợp với những gì ông Chen viết trên CNBC: “Chúng tôi không kỳ vọng bán thiết bị dành cho tất cả mọi người và không mong đợi thu hút được người dùng ưa thích chơi game trên iPhone. Nhưng chúng tôi thực sự muốn mang đến trải nghiệm hợp với các chuyên gia, những người có công việc phụ thuộc vào thiết bị”.

Ramon Llamasm, Giám đốc nghiên cứu smartphone và di động tại IDC, đánh giá chiến dịch mới của BlackBerry là “động thái thông minh”. Dù sự nổi tiếng đã bị xói mòn, BlackBerry vẫn là thương hiệu giá trị trong các ngành ngân hàng, chăm sóc sức khỏe, bảo hiểm. Vì sao khách hàng vẫn dùng BlackBerry? “Công ty vẫn là tiêu chuẩn vàng về bảo mật”.

May mắn cho “dâu đen”, sếp công nghệ thông tin vẫn nhìn iOS và Android với ánh mắt nghi ngờ. Windows Phone vừa vặn hơn song Microsoft đánh mất nhiều thứ với Windows 8 và đang quá tập trung vào người dùng cá nhân.

Đừng gọi đây là một cuộc trở về

Không ai kỳ vọng BlackBerry có thể quay về thời điểm năm 2009. Sau thời gian dài không biết công ty có tiếp tục tồn tại hay bị bán đi và thông báo sa thải 40% nhân lực, mọi thứ bắt đầu ổn định. Các nhà đầu tư tin tưởng hơn, nâng giá cổ phiếu BlackBerry tăng 25% trong năm nay.

Nỗ lực đáng kể nhất của BlackBerry tính đến nay là Passport, mẫu điện thoại màn hình vuông 3.6 inch. Với thiết kế lạ lẫm, Passport được ghi nhận như thiết bị mạnh mẽ.

Thị trường dường như đón nhận tốt sản phẩm này. Vào ngày bán ra đầu tiên, hôm 26/9, đã có 200.000 Passport được đặt trước. Công ty mong đợi có thể bán được 1,4 triệu smartphone BlackBerry 10 trong quý III/2014, phần lớn là Z10. Trong khi đó, quý gần nhất Apple bán tới 35,2 triệu iPhone.

Rick Jordan, Giám đốc bộ phận Bán hàng di động tại Tenet Computer, đối tác lâu năm của BlackBerry, cho rằng khi mọi người cầm Passport trên tay, họ sẽ nhận thấy nó thực sự được tối ưu hóa cho di động. “Người ghét vẫn sẽ ghét nhưng họ ghét vì nó không phải là iPhone hay Android”.

Màn hình rộng trên Passport là lợi thế cho các giám đốc cần phải xem bảng biểu trên điện thoại. Dù vậy, phải thừa nhận đây chỉ là thị trường ngách, không ai tin Passport sẽ bán được 10 triệu máy.

Song như đã làm tại Sybase, ông Chen tập trung vào việc sinh lợi cho BlackBerry thay vì tìm kiếm tăng trưởng mạnh. Đến nay, công ty làm mọi thứ để củng cố nền tảng sẵn có. Hãng có thêm 1 triệu người dùng BlackBerry 10 và có 91 triệu người dùng BBM, tăng 6 triệu so với tháng 3/2014. “Không phải tỷ lệ đột phá song là dấu hiệu tốt cho thấy tham vọng của BlackBerry”, trang tin công nghệ TechCrunch viết về BBM.

Hồi tháng 9, ông Chen từng cho biết công ty đang trong nửa đầu đầu của cái gọi là “8 quý hồi phục”. Một khi thực sự ổn định, BlackBerry có thể “tán tỉnh” khoảng 30% người dùng xem thiết bị như công cụ làm việc thay vì giải trí. Mở rộng sang Trung Quốc là một khả năng dù ông thừa nhận chưa vạch ra chiến lược nào cho thị trường này.

Tất nhiên, nỗ lực của BlackBerry hoàn toàn có khả năng "đổ sông đổ bể". Chẳng hạn, Microsoft bắt đầu tăng tốc trong việc thu hút khách hàng doanh nghiệp đến với Windows Phone hay Apple đang liên kết với IBM để “hất cẳng” BlackBerry trong phân khúc này.

Về phần mình, Jordan tỏ ra thận trọng trước các cơ hội của BlackBerry. “Nói về sự trở lại, họ còn con đường dài phải đi. Mọi thứ không thể xảy ra chỉ sau một đêm, nhưng họ đang làm đúng, chậm rãi và chắc chắn. Một khi con tàu đó thay đổi hành trình và bắt đầu đúng hướng, mọi việc có thẻ thay đổi”.

Trong khi đó, Harry lại háo hức được sở hữu Passport, thiết bị có nguồn cung hạn chế từ giữa tháng 10. “Nó có vẻ là thiết bị đầy thú vị”, doanh nhân này nhận định.