Khuyến khích phát triển dược liệu gắn với Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP)

Tỉnh đang đầu tư cho việc mở rộng diện tích cây dược liệu gắn với chế biến để tăng giá trị và phục vụ xuất khẩu.

Quảng Trị với nhiều tiềm năng và lợi thế nổi bật hướng đến mục tiêu trở thành vùng dược liệu. Dược liệu được tỉnh Quảng Trị xác định là một trong những cây trồng chủ lực. Giai đoạn từ năm 2022 – 2026, tỉnh đầu tư hơn 52 tỷ đồng để thực hiện Đề án khuyến khích phát triển dược liệu gắn với Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP); qua đó nâng diện tích cây dược liệu từ khoảng 1.500ha hiện nay lên 4.500 ha vào năm 2026.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Trị, cây dược liệu tập trung ở 5 huyện gồm: Hướng Hóa, Đakrông, Cam Lộ, Gio Linh, Vĩnh Linh. Trong đó 40 loài đã được nghiên cứu ứng dụng, sản xuất và khai thác trong tự nhiên để chế biến, tiêu thụ như cây ba kích tím, quế, lan kim tuyến, cà gai leo, an xoa… 

Các mô hình trồng cây dược liệu theo hướng sản xuất hàng hóa đã và đang mang lại hiệu quả kinh tế cao và ổn định đời sống người nông dân. Quảng Trị đang có 32 cơ sở chế biến tinh dầu, dược liệu có quy mô lớn, ngoài ra còn có nhiều cơ sở sản xuất chế biến quy mô hộ gia đình sản xuất theo mùa vụ với nhu cầu nguyên liệu phục vụ chế biến khoảng 6.000 tấn/năm.

Tuy nhiên, việc trồng và mở rộng các mô hình trồng cây dược liệu trên địa bàn tỉnh Quảng Trị quy mô còn manh mún, nhỏ lẻ; các vùng sản xuất dược liệu mang tính hàng hóa tập trung ít, thiếu liên kết bền vững trong sản xuất, chế biến và thị trường tiêu thụ còn gặp nhiều khó khăn.

Trên cơ sở phân tích tiềm năng, lợi thế, điều kiện tự nhiên, khí hậu của từng vùng, Quảng Trị định hình các vùng tập trung dược liệu theo các tiểu vùng sinh thái như: vùng cát tập trung phát triển các loại dược liệu lấy tinh dầu (cây tràm); vùng đồi núi trung du (Cam Lộ, Vĩnh Linh, Gio Linh, Hải Lăng, Triệu Phong...) tập trung phát triển cây sả, nghệ, chè vằng, cà gai leo, dây thìa canh, quế, an xoa; vùng núi cao, dưới tán rừng tự nhiên tập trung trồng sâm cau, đẳng sâm, lá khôi...

Tỉnh xác định có 14 loài cây dược liệu có tiềm năng phát triển gồm: Tràm các loại, nghệ, chè vằng, an xoa, thất diệp nhất chi hoa, giảo cổ lam, sâm cau, sả, dây thìa canh, sâm bố chính, cà gai leo, khôi tía, đảng sâm, quế. 

Để nâng cao giá trị cho cây dược liệu, tỉnh Quảng Trị vừa đầu tư nghiên cứu chế biến sâu vừa gắn kết chặt chẽ với chương trình OCOP. Trong tổng số trên 110 sản phẩm OCOP ở Quảng Trị giai đoạn từ năm 2019 - 2022, có gần một nửa sản phẩm là từ cây dược liệu hoặc có nguồn gốc nguyên liệu từ cây dược liệu.

Cụ thể như: Cà gai leo, chè vằng, an xoa. Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Trị cũng đã chiết xuất thành công hoạt tính và sản xuất thương mại nhiều loại sản phẩm từ cây dược liệu như: Chè vằng hòa tan “Tralavang”, cà gai leo – linh chi hòa tan Cagali, Đông trùng hạ thảo Sa Mù.

Xác định, những sản phẩm OCOP và chế biến sâu từ cây dược liệu ở Quảng Trị, không chỉ có thị trường tiêu thụ khắp các tỉnh, thành trong nước mà còn xuất khẩu nhiều nước khác do đó, Sở NN - PTNT tỉnh Quảng Trị đang xây dựng "Đề án khuyến khích phát triển dược liệu gắn với chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giai đoạn 2022- 2026, định hướng đến 2030".