Lâm Đồng hưởng lợi nhờ phát triển nông nghiệp công nghệ cao

Lâm Đồng là tỉnh Nam Tây Nguyên có diện tích tự nhiên hơn 9.783 km2; dân số 1,3 triệu người. Là tỉnh có tiềm năng và lợi thế về tài nguyên đất đai, nguồn nước, nguồn nhân lực và điều kiện sinh thái phù hợp để phát triển sản xuất nông nghiệp quy mô hàng hoá với các loại nông đặc sản ưu thế so với các vùng khác như: cây công nghiệp dài ngày (chè, cà phê, dâu tằm…), bò sữa, cá nước lạnh, rau, hoa, quả cao cấp có nguồn gốc ôn đới và á nhiệt đới.

Với quyết tâm phát huy tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, tạo bước phát triển đột phá trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, cùng với việc dự báo về thời cơ của quá trình hội nhập quốc tế. Tại Hội nghị giữa nhiệm kỳ của Đảng bộ tỉnh khóa VII (năm 2003) Tỉnh ủy Lâm Đồng đã xác định nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là một trong 6 chương trình trọng tâm để lãnh đạo phát triển kinh tế -xã hội của địa phương.

Theo đó trong từng giai đoạn phát triển kinh tế xã hội, các chương trình, Nghị quyết chuyên đề phát triển nông nghiệp công nghiệp công nghệ cao đã được ban hành, triển khai phù hợp, hiệu quả.

Tiếp theo những Nghị quyết chuyên đề về phát triển nông nghiệp các giai đoạn trước, ngày 27/10/2022, Tỉnh ủy Lâm Đồng đã tiếp tục ban hành Nghị quyết 21-NQ/TU, về phát triển nông nghiệp toàn diện, bền vững và hiện đại trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đến năm 2025, định hướng đến 2030.

Hiện Lâm Đồng được đánh giá là địa phương đứng đầu về mức độ ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông sản hàng hoá. Trở thành điểm sáng về sản xuất nông nghiệp công nghệ cao của cả nước. 

Tính đến nay, toàn tỉnh đã có 66.150ha ứng dụng công nghệ cao tăng 1,3% so với năm 2022, tương ứng 22% diện tích canh tác toàn tỉnh, trong đó có trên 47.500ha tưới tiết kiệm, 180ha nhà kính nhập khẩu thông minh, 1.000ha sản xuất rau hoa trên giá thể, 630ha ứng dụng công nghệ thông minh, công nghệ số; có 14 doanh nghiệp được chứng nhận là doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; 09 vùng được công nhận đạt tiêu chí vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao.

Ước tính đến cuối năm 2023, toàn tỉnh có khoảng 233 chuỗi liên kết; tổng diện tích áp dụng VietGAP, GlobalGAP,… là hơn 7.560ha, 1.415ha sản xuất áp dụng hữu cơ; có 238 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP gồm: 11 sản phẩm 5 sao, 104 sản phẩm 4 sao, 123 sản phẩm 3 sao; phát triển và thành lập mới 33 hợp tác xã, nâng tổng số hợp tác xã nông nghiệp toàn tỉnh đạt 425 hợp tác xã.

Nông nghiệp thông minh có bước phát triển mạnh mẽ về quy mô cây trồng, vật nuôi giúp người sản xuất thiết lập dữ liệu trên phần mềm điện tử đối với các yếu tố vi khí hậu, môi trường, dinh dưỡng của cây trồng, chip điện tử theo dõi sức khỏe vật nuôi, ...; đồng thời giám sát và điều khiển bằng hệ thống cảm biến IoT. Ứng dụng công nghệ thông minh giúp cây trồng, vật nuôi sinh trưởng tối ưu cho năng suất cao, chất lượng sản phẩm đảm bảo an toàn và hiệu quả kinh tế; góp phần hiện đại hóa ngành nông nghiệp của tỉnh.

Trong sản xuất trồng trọt toàn tỉnh có trên 465 ha ứng dụng công nghệ thông minh (227,3 ha rau; 222,2 ha hoa; 5,5 ha dâu tây và 10 ha chè chất lượng cao); trong đó có 207 ha ứng dụng công nghệ Hortimax Hà Lan (Đà Lạt Hasfarm; Công ty CP PAN Hulic); 10 ha ứng dụng công nghệ CILEME Hà Lan được Công ty CP Viên Sơn; 06 ha công nghệ cảm biến nhập khẩu từ Đài Loan, Italia để canh tác hoa lan hồ điệp; giải pháp TMS của Pháp trong sản xuất 0,18 ha giống hoa các loại; IoT đồng bộ của Israel; ...

Bên cạnh đó, có trên 241,82 ha sử dụng công nghệ IoT của Công ty Mimozatek với chỉ tiêu kỹ thuật công nghệ: Bộ RATA IoT-3G/4G; cảm biến vi khí hậu; chậu giám sát độ ẩm; lượng nước thoát, EC nước thoát cho giá thể; hạ tầng kỹ thuật tưới (van điện tử, cáp tín hiệu, các cảm biến đo mực nước,...); phần mềm quản lý trang trại thông minh. Hiệu quả ứng dụng công nghệ IoT giúp người sản xuất giảm 10-20% lượng thuốc BVTV, phân bón; giảm 30-50% lượng nước tưới và nhân công lao động cho các trang trại; giúp tăng lợi nhuận 15-20% so với sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Trong khâu sơ chế, phân loại nông sản áp dụng nông nghiệp thông minh sử dụng máy rửa và phân loại dựa trên màu sắc và kích thước của sản phẩm được ứng dụng tại một số cơ sở sản xuất. Máy tách màu được áp dụng chủ yếu tại các nhà máy có công suất lớn về chế biến trà, cà phê nhân xuất khẩu, trong đó chè có 4 cơ sở, 13 cơ sở cà phê nhân, 1 cơ sở chế biến điều.Việc áp dụng nông nghiệp thông minh trong sơ chế, chế biến đã giúp tăng hiệu suất và đồng thời giảm chi phí thuê nhân công, chất lượng nông sản tốt hơn so với phân loại thủ công.

Trong chăn nuôi các doanh nghiệp lớn sử dụng máy liên hợp, phối trộn khẩu phần thức ăn hoàn chỉnh theo phương pháp TMR (Total mixing rotation); sử dụng robot đẩy thức ăn tự động tại các trại chăn nuôi bò sữa của Công ty Vinamilk để hạn chế công lao động và đảm bảo thức ăn thường xuyên cho vật nuôi.

Hiện nay, người chăn nuôi bò sữa sử dụng trên 95% máy vắt sữa thay cho việc dùng tay vắt sữa thủ công đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả trong chăn nuôi bò sữa. Công ty Cổ phần sữa Đà Lạt và Công ty Cổ phần sữa Việt Nam sử dụng hệ thống vắt sữa tự động rotary (hệ thống vắt sữa vòng tròn tự động và mỗi lần vắt sữa cho khoảng 40 con bò sữa/01 lần vắt); đồng thời gắn chíp điện tử (SCR) cho 3.700 con bò sữa để theo dõi tình trạng ăn uống, nghỉ ngơi vật nuôi; theo dõi tình hình sức khỏe, bệnh tật; theo dõi phát hiện động dục và sản lượng sữa để kịp thời điều chỉnh chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng, quản lý phù hợp; hệ thống massa tự động, nghe nhạc để kích thích tăng năng suất sữa; ….

Doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là hạt nhân để thúc đẩy phát triển nông nghiệp công nghệ cao, thông minh trên địa bàn tỉnh, đến nay toàn tỉnh có 13 doanh nghiệp được chứng nhận là doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; trong đó: 12 doanh nghiệp thuộc lĩnh vực trồng trọt với quy mô 534,2 ha, sản xuất rau, hoa cao cấp, dâu tây, phúc bồn tử, nhân giống bằng công nghệ nuôi cấy mô và Trang trại bò sữa Vinamilk Đà Lạt của Chi nhánh Công ty TNHH MTV Bò sữa Việt Nam với diện tích 150 ha và quy mô 2.800 con bò sữa.

Phát triển nông nghiệp công nghệ cao, thông minh luôn được tỉnh định hướng gắn liền với hình thành các vùng sản xuất hàng hoá tập trung; UBND tỉnh công nhận các vùng đạt tiêu chí làm nền tảng cho việc nhân rộng sản xuất, tạo bước đột phá để tăng năng suất lao động cũng như năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp.

Đến nay, đã có 08/21 vùng được công nhận đạt tiêu chí vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao với diện tích 1.640,61 ha/tổng quy mô 6.168 ha của 19 vùng sản xuất trồng trọt, 13.850 con bò sữa/tổng quy mô 36.460 con bò sữa của 02 vùng chăn nuôi. Các vùng đã được công nhận, gồm: 02 vùng hoa 308 ha tại Phường 5 và phường 12, Đà Lạt; 02 vùng rau 285 ha xã Lạc Lâm và Lạc Xuân - Đơn Dương; vùng sản xuất chè 376 ha xã Lộc Tân - Bảo Lâm; Vùng sản xuất sầu riêng 300 ha tại xã Hà Lâm -Đạ Huoai; vùng sản xuất cà phê ứng dụng công nghệ cao 371,61 ha xã Đinh Lạc, huyện Di Linh và Vùng chăn nuôi bò sữa xã Tu Tra và xã Đạ Ròn - Đơn Dương quy mô 13.850 con.

Việc tiên phong phát triển nông nghiệp công nghệ cao đã đưa ngành nông nghiệp Lâm Đồng có bước phát triển đột phá với tốc độ tăng trưởng cao và giá trị sản xuất vượt trôị so với mặt bằng chung của cả nước.

Hiệu quả của phát triển nông nghiệp công nghệ cao, thông minh đã góp phần đưa giá trị sản xuất bình quân trên đơn vị diện tích toàn tỉnh đạt bình quân 234 triệu đồng/ha, trong đó sản xuất nông nghiệp công nghệ cao ước đạt bình quân trên 463 triệu đồng/ha (trong đó sản xuất rau đạt trên 02 tỷ đồng, sản xuất hoa đạt từ 3-5 tỷ đồng/ha) tỷ trọng giá trị sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, thông minh chiếm 45% tổng giá trị sản xuất của ngành trồng trọt.

Chênh lệch về mức độ đầu tư, trình độ canh tác, điều kiện sản xuất giữa các vùng, các địa phương được rút ngắn, diện tích canh tác kém hiệu quả giảm rõ rệt từ 33% năm 2016 xuống còn 15% ha năm 2022.