Phiên điều trần điều tra đặc biệt của Quốc hội đối với lãnh đạo của các chaebol Hàn Quốc sẽ được phát sóng trên toàn quốc từ 10h sáng ngày 6/10 tại Seoul. 18 luật gia - 9 từ đảng cầm quyền Saenuri và 9 từ đảng đối lập - sẽ thẩm vấn các tỷ phú về hàng chục triệu USD đóng góp cho các quỹ do bạn thân của bà Park, Choi Soon Sil kiểm soát.
Sự kiện khép lại một năm dữ dội đối với nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á. Điện thoại Samsung phát nổ, sự sụp đổ của công ty tàu thủy Hanjin và cuộc điều tra vào tập đoàn bán lẻ Lotte làm xói mòn lòng tin của công chúng. Ngành thép và đóng tàu đối mặt với các thách thức, trong khi Thống đốc Ngân hàng Hàn Quốc Lee Ju Yeol cho biết nợ hộ gia đình cao kỷ lục như nguy cơ đối với ổn định tài chính.
 |
Kent Boydston, nhà phân tích kinh tế của Viện Peterson, nhận định: “Với những trì trệ trong các ngành công nghiệp then chốt và sự bất ổn tại Mỹ, đây là thời kỳ giai đoạn nhạy cảm với kinh tế Hàn Quốc và đặc biệt là các chaebol vì họ bị ảnh hưởng không mong muốn từ vụ bê bối Park - Choi. Dù Tổng thống Park có từ chức hay không và giao dịch chính trị nào đứng sau, việc giám sát chaebol không thể biến mất”.
Hôm thứ Bẩy vừa qua, hàng trăm ngàn người biểu tình Hàn Quốc đã diễu hành đến văn phòng bà Park hô to khẩu hiệu “từ chức đi, bỏ tù bà ta” và “chaebol là kẻ đồng lõa”. Không giống như cuộc biểu tình những năm 1980 dẫn đến hành động từ chức của Tổng thống Chun Doo Hwan với cảnh sát chống bạo động và hơi ga, những cuộc biểu tình gần đây chống bà Park thu hút đủ mọi độ tuổi tham gia trong không khí náo nhiệt. Họ hát vang các bài hát nổi tiếng và chèn thêm phần lời “Park không phải Tổng thống của tôi”.
Đây là lần đầu tiên tất cả lãnh đạo chóp bu của các chaebol gia đình lớn nhất quốc gia, những người thường không đối chất trước công chúng, bị triệu tập cùng nhau để cung cấp bằng chứng cho Quốc hội. Câu hỏi quan trọng là có hay không họ quyên góp cho tổ chức của bà Choi theo yêu cầu của Tổng thống Park nhằm tìm kiếm ưu đãi/phê duyệt luật pháp. Nói ngắn gọn, có phải họ đút lót không?
Nhân vật đáng chú ý nhất được thẩm vấn chính là Jay Y. Lee, Phó Chủ tịch Samsung Electronics, con trai và có thể là người thừa kế của Chủ tịch tập đoàn Lee Kun Hee. Trong vài tuần qua, công tố viên đã vài lần bố ráp trụ sở và văn phòng Samsung và Quỹ Hưu trí quốc gia (NPS), quỹ hưu trí lớn nhất Hàn Quốc, cổ đông bên ngoài lớn nhất Samsung Electronics.
NPS hứng chịu chỉ trích vì ủng hộ thương vụ sáp nhập gây tranh cãi giữa Samsung C&T và Cheil Industries năm ngoái. Ngoài Lee và các lãnh đạo chaebol khác, hội đồng điều tra đặc biệt sẽ triệu tập cả các nhân chứng tham gia vào vụ sáp nhập.
Các quan chức cũng khám xét trụ sở Lotte và SK nhằm tìm kiếm bằng chứng liệu có phải họ quyên góp tiền cho quỹ của bà Choi để đổi lấy giấy phép kinh doanh miễn thuế hay không. Chủ tịch Lotte Shin Dong Bin và ông chủ SK Chey Tae Won nằm trong số bị triệu tập. Chưa từng có ai trong 9 tập đoàn chaebol bị kết tội.
Trong cuộc điều tra Tổng thống đương nhiệm đầu tiên của Hàn Quốc, công tố viên cho biết bà Park thông đồng trong kế hoạch gây áp lực lên các tập đoàn lớn để quyên tiền cho các tổ chức, trong khi bà Choi bị kết tội ép buộc và lạm dụng quyền lực. Luật sư của bà Choi bác bỏ gần như mọi cáo buộc trong cuộc họp báo với báo chí địa phương. Tổng thống Park xin lỗi cả nước trên tivi dù khẳng định chưa bao giờ vụ lợi cá nhân trong suốt thời gian nắm quyền.
Phiên điều trần bắt đầu từ thứ Hai (5/12) với các bằng chứng từ văn phòng thư ký và Bộ Tài chính, trong khi đó các cá nhân, bao gồm gia đình bà Choi và cựu Thư ký Tổng thống, sẽ có mặt vào thứ Tư. Sau đó, quốc hội dự kiến bỏ phiếu buộc tội bà Park vào thứ Sáu.
Lãnh đạo Hàn Quốc và các tập đoàn kinh tế đối mặt với cáo buộc tham nhũng hàng thập kỷ kể từ khi cha của bà Park, Park Chung Hee, củng cố đế chế kinh doanh gia đình trong những năm 1970, mang đến “kỳ tích kinh tế” cho đất nước. Năm 1988, Quốc hội triệu tập Chung Ju Yung, cố nhà sáng lập Hyundai, và một vài lãnh đạo khác cung cấp bằng chứng về các khoản quyên góp cho quỹ Ilhae, được thành lập theo yêu cầu của Tổng thống Chun.
“Tôi đưa tiền vì được bảo làm như vậy”, ông Chung nói, theo ghi chép chính thức của phiên điều trần. Ông nói lần đầu ông tình nguyện quyên góp nhưng sau đó “đi theo xu hướng hiện thời”.
Trong số những người bị chất vấn vào ngày mai, có con trai của ông Chung – Chung Mong Koo, Giám đốc Hyundai Motor; Chủ tịch Koo Bon Moo của LG, Kim Seung Youn của Hanhwa, Cho Yang Ho của Hanjin, Shohn Kyung Shik của CJ và Hub Chang Soo, Giám đốc GS Group.
.svg){kind=icon}
