- Căn cứ vào kết quả tổng kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể (DSVHPVT) trên phạm vi toàn thành phố, Sở VHTT Hà Nội đã phối hợp với các đơn vị chức năng lập bản đồ DSVHPVT.

Bản đồ DSVHPVT thành phố Hà Nội phản ánh hiện trạng toàn bộ 1793 DSVHPVT đã được kiểm kê. 

Ngoài lời nói đầu và phụ lục, bản đồ có kết cấu 3 phần cơ bản: Phần đầu là thể lệ Atlas trình bày tổng quan về các DSVHPVT của Hà Nội, tiêu chí để các di sản được xác định là DSVHPVT ưu tiên bảo vệ, điều kiện để các di sản được xác định là ưu tiên bảo vệ khẩn cấp...

{keywords}

Phần hai là những DSVHPVT tiêu biểu của Hà Nội với các hình ảnh, điểm xuyết, chú giải cơ bản về các DSVHPVT đã được UNESCO vinh danh gồm: Hội Gióng, Ca trù, Kéo co ngồi, Kéo mỏ và một số di sản đã được đưa vào danh mục DSVHPVT quốc gia như: Hội làng Lệ Mật, Hội đền Hát Môn, Tri thức chữa bệnh bằng thuốc Nam của người Dao, Tiếng lóng và nghề đóng cối xay lúa, Hát Trống quân, Hát và múa Ải Lao, nghề thêu phục chế... 

Phần ba là đóng góp quan trọng nhất của cuốn Atlas với những tấm bản đồ tỷ lệ 1:10000 về hiện trạng các DSVHPVT ưu tiên bảo vệ trên địa bàn TP. Hà Nội, bản đồ hiện trạng các DSVHPVT từng quận, huyện, thị xã ở thủ đô...

Theo PGS.TS Nguyễn Văn Huy - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu phát huy di sản văn hóa - đơn vị thực hiện số hóa bản đồ di sản này, thì trên thế giới đã có nhiều quốc gia làm bản đồ liên quan đến văn hóa, còn ở Việt Nam thì Hà Nội là địa phương đầu tiên. "Trước hết, bản đồ di sản văn hóa phi vật thể được lập lên dựa trên kết quả Đề án Tổng kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể được thực hiện trong vòng 3 năm trở lại đây ở Thủ đô. 

Bản đồ này chỉ là một nhánh của hàng trăm công việc tiếp theo để phát huy đề án đó. Có thể thiết lập nhiều loại bản đồ, atlas di sản phi vật thể cho tương lai. Nhìn vào bản đồ, người ta có thể thấy được sự thay đổi trong các di sản văn hóa phi vật thể. Ví dụ thông qua một mặt giấy, chúng ta có thể thấy được một cách nhanh chóng trong 1.793 di sản phi vật thể của Hà Nội có bao nhiêu làng xã thờ Hai Bà Trưng, phân bố ở đâu. Và con số cụ thể thể hiện trên bản đồ là khoảng 17 địa điểm khác nhau.

{keywords}

Từ đây, chúng ta có thể biến bản đồ di sản phi vật thể thành điểm chỉ dẫn rất lý thú cho du lịch. Du khách có thể mường tượng, liên kết các điểm cùng thờ một vị thần linh. Hoặc trong bản đó cũng cho biết Hà Nội có bao nhiêu điểm và phân bố ở những đâu thờ Thánh Gióng ngoài Phù Đổng (Gia Lâm) và Sóc Sơn… Bản đồ có thể góp phần giải thích cho người ta biết lý do vì sao để có được những sự phân bố của vị thần đó. 

Bởi có những vị thần được thờ cúng phân bố dọc theo các con sông, nhưng có vị thần lại gắn liền với nhiều đặc điểm địa lý, lịch sử khác. Nhìn từ loại bản đồ này sẽ phát hiện những bản sắc văn hóa phi vật thể rất riêng của Hà Nội. 

Bản đồ giúp cho người ta tìm cội nguồn, mối liên kết cộng đồng và quan trọng hơn là quản lý cũng như phát huy tốt hơn các giá trị di sản văn hóa phi vật thể", ông Huy cho biết.

Khánh An