Tháng 8 cũng là lúc nhãn Hưng Yên cho thu hoạch rộ. Trên dọc tuyến phố Hà Nội, các loại nhãn được bày bán la liệt, từ nhãn lai, nhãn Thái đến nhãn Trung Quốc đều có, với mức giá dao động 30.000-60.000 đồng/kg tùy loại. Song đối với nhãn quê, loại quả nhỏ, xấu mã được người sành ăn săn lùng lại cực kỳ hiếm, không phải ai cũng mua được.

Chị Lê Thùy Dung ở khu đô thị Times City (Hai Bà Trưng, Hà Nội), cho biết, gia đình chị đặc biệt thích ăn nhãn quả nhỏ trước đây hay bán tại chợ. Tuy cùi mỏng, quả không được to tròn, đẹp mã nhưng nhãn rất thơm, ngon như mùi mật ong, vị ngọt sắc, sau khi ăn vẫn còn đọng lại ở đầu lưỡi, cùi giòn, ráo nước mà không bị khô, đúng chuẩn vị nhãn quê xưa.

{keywords}
Nhãn quê ngày càng hiếm, được những người sành ăn săn lùng

“Năm nào vào mùa tôi cũng tìm mua nhãn quê để ăn và mang đi biếu, nhưng mấy năm gần đây không dễ mua chút nào. Giá có năm rẻ, năm đắt hơn một chút do mất mùa, khoảng 25.000-35.000 đồng/kg nhưng tôi mua vì chất lượng ăn ngon, chứ không vì đắt rẻ”, chị Dung nói.

Chị kể, tại khắp các chợ hiện nay, nhãn quê rất hiếm, có khi tìm đỏ mắt không thấy một quả nào. Nhãn bày bán chủ yếu là nhãn lai, quả to nhiều khi to bằng ngón chân cái, cùi dày nhưng không có vị ngọt thơm đặc trưng như nhãn quê. “Cảm giác ăn nhãn lai như ăn thịt gà công nghiệp, còn nhãn quê như gà ri xịn ấy” - chị Dung ví von.

Vì thế, nhiều khi để mua được nhãn này, chị phải lùng mua hoặc nhờ đặt tại các vườn ở quê mới có.

Theo ghi nhận của PV. VietNamNet, tại các chợ dân sinh hay những sọt hoa quả bán rong dọc các tuyến phố Hà Nội, nhãn quê quả nhỏ, xù xì cực kì hiếm và hầu như không có. May mắn thỉnh thoảng mới tìm được một vài hàng nhưng cũng chỉ có số lượng ít, giá dao động 25.000-40.000 đồng/kg.

{keywords}
Tuy quả nhỏ, xấu mã nhưng nhãn quê đặc biệt thơm ngon, cùi giòn, được nhiều người chọn mua để ăn hoặc đi biếu

Thừa nhận điều này, chị Vũ Hà Linh, chủ một vườn nhãn ở Khoái Châu (Hưng Yên) cho hay, nhà chị có hẳn 1 mẫu chuyên trồng nhãn lai, tuy nhiên giống nhãn quê lâu năm chỉ còn giữ được 2 cây duy nhất, có tuổi thọ đến 20 năm. Đây là giống nhãn cho quả nhỏ, cùi mỏng, săn, vỏ xù xì xấu mã hơn nhãn lai nhưng đặc biệt hương vị rất thơm ngon, ngọt đậm, mọng nước, mười quả vị đều như nhau cả mười.

“Hiện nhãn lai đã vào mùa thu hoạch nhưng nhãn quê thì muộn hơn, khoảng nửa tháng nữa nhãn mới chín ngọt. Năm nay mất mùa, một cây nhãn quê nhà tôi cho thu khoảng 70 kg quả, trong khi mọi năm được hơn 1 tạ. Khách VIP đều đã về đặt trước mấy tháng để ăn với đi biếu rồi nên tôi chỉ dư 20-30 kg thôi”, chị Linh nói.

{keywords}
Nhãn quê có giá dao động 25.000-60.000 đồng/kg

Chị cũng cho biết, giờ ở Hưng Yên tìm đúng chuẩn nhãn quê còn khó nữa là ở những nơi khác. Cả một khu có khi chỉ còn sót lại vài cây già cỗi. Trước đây người ta chặt đi nhiều, lai ghép tạo thành giống nhãn mới quả to, vỏ mỏng, cùi dày, mã đẹp cho năng suất cao hơn nhưng hương vị vẫn không thể bằng giống cũ, nên nhãn quê ngày nay càng hiếm, được giới sành ăn săn lùng hoặc mang đi biếu.

Năm nay, giá nhãn quê dao động 30.000-40.000 đồng/kg. Nhiều nơi hỏi chị đổ sỉ nhưng đây là hàng quà, khách đã đặt trước hết, không đủ để giao số lượng lớn, chị Linh cho hay.

Tương tự, chị Nguyễn Thu Loan bán hoa quả ở chợ Nghĩa Tân (Cầu Giấy, Hà Nội) cũng cho biết, khoảng một tháng nay chị chuyên bán nhãn Thái, nhãn lồng, còn giống nhãn quê lâu năm quả nhỏ không phải hôm nào cũng có, hôm nhiều thì gom được 20kg, ít thì chục kg. Tuy cùi mỏng khó nhằn nhưng hương vị thơm ngon thì không giống nhãn nào bằng nên cứ có hàng là hết ngay.

{keywords}
Tại các chợ, nhãn Thái, nhãn lai được bày bán la liệt có giá dao động 30.000-60.000 đồng/kg tùy loại

“Nhãn quê này tôi phải tìm mua tại các vườn lâu năm ở Quốc Oai mới có được vài cây. Giờ người ta chuyển qua buôn nhãn lai, nhãn Thái quả to, cùi dày, dóc hạt cho năng suất cao nên giống nhãn quê cực hiếm, hầu như không có. Năm nay nhãn mất mùa nên không có nhiều, tìm khắp chợ không có quả nhãn quê nào ấy chứ”, chị Loan nói.

Mùa thu hoạch nhãn quê thường chậm hơn giống nhãn lai khác khoảng 1 tháng, lúc đấy nhãn mới xuống nước, cho quả ngọt đậm.

“Trước đây nhãn quê khá rẻ, chỉ vài nghìn một cân nhưng nay lại trở nên quý hiếm nên giá đắt hơn, dao động 30.000-50.000 đồng/kg nên khách ở các cơ quan thường đặt trước tôi 2-3 tháng để giữ hàng mang đi biếu”, chị Loan kể.

Nhật Thanh