Mẹ tôi là vấn đề lớn nhất của Apple

* Bài viết của Kevin Roose, phóng viên The New York Times, nói về một trong những nguyên nhân Apple giảm doanh số.

Vấn đề lớn nhất mà Apple đang đối mặt không phải thị trường Trung Quốc, Ấn Độ hay các đối thủ Samsung, Huawei mà chính là việc người dùng không muốn nâng cấp iPhone.

Face ID trên iPhone X là một trong những tiến bộ hiếm hoi được Apple giới thiệu trong vài năm qua. Ảnh: Getty Images.

Doanh số iPhone thấp đã làm Apple bốc hơi 75 tỷ USD trên thị trường chứng khoán trong tuần rồi. Tim Cook đổ lỗi cho Trung Quốc, nền kinh tế đang có dấu hiệu chững lại và đối đầu trực tiếp với Mỹ trong cuộc chiến thương mại trị giá hàng trăm tỷ USD.

Nhưng vấn đề lớn hơn đối với Apple đang tồn tại gần trụ sở của họ, trong một thị trấn nhỏ ở Ohio. Đó là nơi mẹ tôi sống.

Bà là một người đã nghỉ hưu, tương đối am hiểu về công nghệ và là một người dùng lâu năm của Apple, sử dụng nhiều sản phẩm của hãng này trong những năm qua.

Tôi đã học cách đánh máy trên chiếc Apple IIGS tại văn phòng của bà, mẹ tôi cũng là một người dùng iMac thế hệ đầu tiên. Hiện tại, bà vẫn dùng iPhone để kiểm tra Facebook, Instagram, trò chuyện với bạn bè, chơi bài và trò Words With Friends.

Điện thoại của mẹ tôi không phải phiên bản mới, đó là chiếc iPhone 6S đã 3 năm tuổi, nó thiếu một số tính năng mới nhất. Bà không thể chụp ảnh ở chế độ chân dung với việc sử dụng camera kép, tính năng chỉ xuất hiện từ iPhone 7 Plus trở đi, cũng không thể mở khóa điện thoại bằng khuôn mặt vì nó mới có trên iPhone X ra mắt năm 2017. Thời lượng pin trên máy của bà cần được cải thiện hơn, đôi lúc máy đầy bộ nhớ. Bà cũng có một chiếc Apple Watch thế hệ đầu và MacBook Air nhiều năm trước. Tất cả đều không có kế hoạch nâng cấp.

"Điện thoại của mẹ có mọi thứ mẹ cần", mẹ tôi giải thích khi tôi gọi và hỏi lí do không nâng cấp phiên bản mới hơn. "Tại sao phải trả 800 USD cho một chiếc mới chỉ để cập nhật? Nhu cầu của mẹ không quá phức tạp".

Với nhiều người dùng, iPhone X và các thế hệ mới hơn không tạo ra quá nhiều khác biệt so với những chiếc iPhone đời cũ. Ảnh: The Japan Times.

Hầu hết nhà báo công nghệ (trong đó có tôi) là những người cập nhật sớm, thích các tiện ích mới và sẵn sàng bỏ tiền ra để có trải nghiệm tốt hơn một ít. Với một số người trong nhóm này, thông báo của Apple là cú sốc, một hiểm họa tiềm tàng của công ty làm ra iPhone.

Nhưng đối với mẹ tôi và những người ở trong hoàn cảnh như bà, việc iPhone bán chậm hoàn toàn không ảnh hưởng gì. Trên thực tế, điều này rất bình thường và không liên quan gì đến Trung Quốc.

Trong thông điệp gửi giới đầu tư, Tim Cook thừa nhận nhu cầu nâng cấp iPhone thấp hơn dự kiến, người dùng đã thích nghi được với việc nhà mạng ít trợ giá iPhone và những lợi ích từ chương trình thay pin iPhone giá rẻ. Công ty từ chối bình luận về vấn đề này.

Apple cũng đang đối mặt với sự cạnh tranh từ các đối thủ như Samsung và Huawei, vốn đã tung ra hàng loạt sản phẩm Android giá rẻ tràn ngập thị trường quốc tế và có chức năng tương tự iPhone. Đồng thời những vấn đề liên quan đến cuộc chiến thương mại của tổng thống Trump với Trung Quốc cũng như suy thoái kinh tế ở nước này.

Nhưng tác động lớn nhất đến kết quả kinh doanh của Apple có thể đến từ những người dùng không chịu nâng cấp iPhone. Vào năm 2015, theo thống kê của BayStreet Research, trung bình mỗi chiếc iPhone sẽ được nâng cấp sau 2 năm. Khoảng thời gian này hiện đã tăng lên 3 năm và dự kiến sẽ tiếp tục tăng thêm.

Bên trong Apple Store tại Bắc Kinh (Trung Quốc). Ảnh: The New York Times.

Nhiều vấn đề Apple đang đối mặt cũng là khó khăn đối với các nhà sản xuất điện thoại khác. Thành phần của smartphone mới hơn như bộ nhớ, màn hình sẽ có chi phí đắt hơn. Điện thoại tân trang và qua sử dụng dễ mua hơn, trong khi các nhà mạng không trợ giá mua điện thoại mới nhiều như trước.

Những tính năng do Apple mang đến cũng góp phần tạo nên tình trạng này. iOS 12 được thiết kế để cải thiện hiệu suất của iPhone cũ, trái ngược với xu hướng trước đây là phiên bản hệ điều hành mới sẽ làm chậm thế hệ trước. Khả năng chống nước và màn hình tốt hơn cũng giúp iPhone có độ bền vậy lý cao hơn. Danh sách tính năng mới bị thu hẹp. Ngoại trừ Face ID và emoji mới, hầu như không có gì iPhone mới có thể làm nhiều hơn thế hệ ra mắt vài năm trước.

Tất cả những điều này khiến cho các nhà đầu tư lo ngại nhưng là tin tốt đối với những người như mẹ tôi, nhóm khách hàng hài lòng với điện thoại của mình và ít nâng cấp.

Một chiếc iPhone được sử dụng lâu dài thậm chí còn tốt hơn cho lợi nhuận dài hạn của Apple. Theo Brian Barrett của trang Wired, "một chiếc iPhone tồn tại lâu hơn sẽ giữ khách hàng lại trong hệ sinh thái iOS", họ sẵn sàng trả tiền cho Apple Music, iCloud và các dịch vụ khác.

Chu kỳ thay thế iPhone dài hơn có thể chỉ là hiện tượng tạm thời, các công nghệ mới hơn, chẳng hạn như 5G xuất hiện sẽ dẫn đến việc các ứng dụng phổ biến không hoạt động tốt trên thiết bị cũ.

Nhưng hiện tại, trong khi các nhà đầu tư không hài lòng với doanh số của Apple, chúng ta nên xem đây là dấu hiệu tích cực, thúc đẩy hãng phải mang đến cho khách hàng những chiếc điện thoại mạnh mẽ hơn, đáng tin cậy hơn trong thế hệ kế tiếp.

Khi tôi hỏi điều gì sẽ khiến cho mẹ chấp nhận nâng cấp iPhone, bà nói rằng nếu có tính năng mới hoặc các ứng dụng yêu thích không thể hoạt động nữa. Nhưng cuối cùng bà cho rằng điều đó ít khả năng xảy ra. "Cho đến khi mẹ làm rơi và hỏng điện thoại, có lẽ mẹ vẫn giữ nó".