Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) của Mỹ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2023 được xem là chính sách mang tính bước ngoặt, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của ngành xe điện tại Mỹ. Nhưng đồng thời, đạo luật này cũng khiến cho nhiều mẫu xe điện hoặc xe PHEV (plug-in hybrid) của các nhà sản xuất ô tô tại nước ngoài khó có thể đủ điều kiện để nhận khoản trợ cấp xe điện toàn bộ hoặc một phần trong năm 2024. 

GMC Hummer EV.jpg
Tổng thống Mỹ Joe Biden bên cạnh mẫu xe điện Hummer EV tại nhà máy General Motors.

Với tất cả những điều khoản mới vừa có hiệu lực từ 1/1/2024, trước mắt sẽ chỉ có 9 mẫu xe bán tại Mỹ đủ điều kiện nhận được toàn bộ khoản tín dụng thuế 7.500 USD (khoảng 182 triệu đồng) trong năm 2024.

Đó là các mẫu xe điện Cadillac Lyriq, Chevrolet Equinox EV (sắp bán), Chevrolet Blazer EV , Chevrolet Silverado EV, Ford F-150 Lightning, Tesla Model 3 Performance, Tesla Model Y Performance và Tesla Model X. Còn Chrysler Pacifica PHEV là mẫu xe không phải xe điện duy nhất đủ điều kiện.

General Motors thống trị danh sách với 4 mẫu xe, trong khi Tesla đứng thứ hai với 3 mẫu, mặc dù chỉ có phiên bản Performance của Model 3 và Model Y mới đủ điều kiện. Đáng chú ý, mục đích của khoản trợ cấp 7.500 USD này nhằm giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận được với xe điện hơn.

Tuy nhiên, 9 mẫu xe đủ điều kiện đều có giá bán tương đối đắt, mẫu xe rẻ nhất trong danh sách này là Chevrolet Equinox EV (sắp bán) đã có giá bán 48.995 USD (khoảng 1,9 tỷ đồng).

Cadillac Lyriq EV.jpg
Các mẫu xe được hưởng khoản tín dụng thuế xe điện toàn phần đều thuộc về các nhà sản xuất ô tô Mỹ.

Còn với 9 mẫu xe khác được nhận khoản tín dụng thuế xe điện một phần 3.750 USD, các nhà sản xuất ô tô của Mỹ vẫn chiếm số đông, nhưng danh sách sẽ có thêm sự xuất hiện của một nhà sản xuất ô tô đến Đức và một của Nhật Bản. 

Cụ thể, danh sách này gồm có BMW X5 xDrive50e PHEV, Nissan Leaf, Ford Escape PHEV, Ford E-Transit, Jeep Wrangler 4xe PHEV, Jeep Grand Cherokee 4xe PHEV, Lincoln Corsair Grand Touring PHEV, Rivian R1S và Rivian R1T.

Ngoài danh sách các mẫu xe đủ điều kiện để được hưởng toàn bộ hoặc một phần khoản tín dụng thuế, các điều khoản nghiêm ngặt của IRA cũng khiến nhiều mẫu xe từng đủ điều kiện trong năm 2023 như Audi Q5 TFSI e Quattro PHEV, BMW 330e, Ford Mustang Mach-E, Genesis Electrified GV70, Volvo S60 Recharge... bị loại bỏ khỏi danh sách trợ cấp từ năm 2024.

Đây cũng chưa phải là danh sách các mẫu xe được hưởng khoản tín dụng thuế hoặc bị loại bỏ cuối cùng bởi còn nhiều mẫu xe điện mới dự kiến sẽ được ra mắt trong năm  2024

Tại thị trường Mỹ, thương hiệu ô tô điện Việt là VinFast cũng đang kinh doanh mẫu xe VF 8 nhưng chưa đủ điều kiện được hưởng khoản tín dụng thuế của nước này, song VinFast cho biết mẫu VF 8 đã đủ điều kiện để được chương trình ưu đãi hoàn thuế xe sạch tại một số bang của Mỹ.

Như các thông tin đã đăng tải trước đó, các điều khoản của Đạo luật IRA quy định xe điện hoặc PHEV phải được sản xuất ở khu vực Bắc Mỹ (Mỹ, Mexico hoặc Canada) mới được xem xét hưởng các khoản tín dụng thuế. Nhờ vậy chính sách mới đã loại trừ ưu đãi với nhiều mẫu xe điện được sản xuất từ châu Âu và châu Á.

Nissan Leaf EV.jpg
Nissan Leaf là mẫu xe duy nhất mang thương hiệu Nhật Bản được hưởng một phần tín dụng thuế xe điện tại Mỹ.

Chưa hết, đầu tháng 12 năm ngoái, Chính phủ Mỹ tiếp tục siết chặt các điều kiện để được hưởng ưu đãi tín dụng thuế của Đạo luật IRA bằng cách quy định tỷ lệ phần trăm pin đến từ "thực thể nước ngoài đáng lo ngại (FEOC)". Theo Bộ Năng lượng Mỹ công bố, các nước thuộc nhóm FEOC gồm có Trung Quốc, Nga, Triều Tiên và Iran.

Cụ thể, năm 2024, các mẫu xe điện có bộ phận pin được sản xuất hoặc lắp ráp tại các nước thuộc nhóm FEOC sẽ chỉ nhận được khoản tín dụng một phần là 3.750 USD (khoảng 91 triệu đồng). Từ năm 2025, những mẫu xe điện vẫn sử dụng các loại linh kiện chứa khoáng chất quan trọng do FEOC chiết xuất, xử lý hoặc tái chế đều sẽ bị loại bỏ hoàn toàn khỏi chương trình ưu đãi tín dụng thuế.

Cũng từ năm 2024, một chiếc xe điện hoặc PHEV phải có ít nhất 60% linh kiện pin được lắp ráp ở khu vực Bắc Mỹ và 50% khoáng sản quan trọng được khai thác, xử lý tại Mỹ hoặc tại một quốc gia có hiệp định thương mại. Những yêu cầu về tỷ lệ phần trăm này sẽ tăng thêm 10% mỗi năm.

Ngay cả khi một chiếc xe điện nào đó đáp ứng được các quy định trên, đạo luật này cũng sẽ khống chế nhiều điều kiện khác kèm theo như chỉ áp dụng cho các mẫu xe giá dưới 55.000 USD (khoảng 1,33 tỷ đồng) với xe sedan thông thường và tối đa 80.000 USD (khoảng 1,94 tỷ đồng) với SUV, xe bán tải. Ngoài ra, IRA còn thay đổi cách cấp khoản tín dụng thuế xe điện và giới hạn thu nhập của người mua xe.

Theo CarBuzz

Bạn có góc nhìn (hoặc có trải nghiệm) nào về vấn đề trên? Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!