Ngày 20/2/2023 vừa qua, Theo Baker (18 tuổi), sinh viên năm nhất Đại học Stanford, đã trở thành người trẻ tuổi nhất nhận được George Polk- một trong những giải thưởng báo chí danh giá nhất nước Mỹ.

Vừa vào Stanford, Baker đã ứng tuyển Stanford Daily.

Giải thưởng George Polk ghi nhận những phóng viên gan dạ và táo bạo tiến hành những cuộc điều tra “đào sâu gốc rễ, đa phương pháp, kích thích tư duy và tạo được tầm ảnh hưởng".

Nam sinh và tờ Stanford Daily nhận được giải thưởng này cho loạt bài điều tra các cáo buộc sai phạm trong công trình nghiên cứu khoa học của Chủ tịch Đại học Stanford Marc Tessier-Lavigne.

Khi vừa thi đỗ Stanford, Baker đã ứng tuyển và trở thành biên tập viên điều tra cho Stanford Daily- tờ báo do sinh viên điều hành tách khỏi sự kiểm soát của trường từ 1973.

Quá trình điều tra

Câu chuyện được hé lộ vào ngày 29/11/2022 trong bài điều tra của tờ Stanford Daily do Baker tiến hành.

"Tôi tham gia vào một diễn đàn xuất bản ấn phẩm khoa học và tìm thấy một vài cuộc thảo luận về các công trình nghiên cứu của thầy Marc Tessier-Lavigne. Tôi đã tìm đến các chuyên gia và nhờ họ xem xét".

Theo đó, 3 bài báo được xuất bản trên tạp chí Science và tạp chí Nature của chủ tịch Stanford chứa "những vấn đề nghiêm trọng". Một số bài nghiên cứu của ông Marc Tessier-Lavigne có những hình ảnh bị thay đổi và chỉnh sửa.

Chủ tịch Stanford Tessier-Lavigne.

Sự việc ngay lập tức gây chấn động Stanford và cộng đồng nghiên cứu khoa học. Cùng ngày, Đại học Stanford đã mở cuộc điều tra về những cáo buộc được nêu chi tiết trong Stanford Daily.

Baker sau đó tiếp tục đưa tin, tiết lộ khả năng những hình ảnh bị thay đổi trong các bài báo khác do Tessier-Lavigne đồng tác giả. Sinh viên này cũng kêu gọi ông từ chức và nhà trường mở rộng điều tra.

Vào ngày 17/2/2023, Baker xuất bản một bài báo khác, tiết lộ những cáo buộc rằng ông Tessier-Lavigne đã không công khai những phát hiện về dữ liệu giả mạo trong một bài báo năm 2009 xác định nguyên nhân tiềm ẩn gây thoái hóa não ở bệnh nhân Alzheimer mà ông là tác giả chính.

Ngay lập tức, Chủ tịch Tessier-Lavigne gửi một bức thư tới toàn thể giảng viên và nhân viên của Đại học Stanford để công kích bài báo của Baker, gọi nó là “đầy rẫy những điều sai trái”. Đại học Stanford đang tiếp tục điều tra sự việc.

"Chúng tôi chỉ đưa ra sự thật. Sự công bằng, trung thực và thấu đáo là điều quan trọng nhất với nhật báo", Tổng biên tập Stanford Daily nói về tác động của cuộc điều tra đến "chiếc ghế" của ông Tessier-Lavigne.

Về phần mình, Baker cho biết cậu chỉ muốn đi đến tận cùng những gì đã xảy ra. 

Thừa hưởng tố chất gia đình

Chàng sinh viên trẻ điển trai Theo Baker trở nên nổi tiếng sau sự việc. Trả lời tờ BuzzFeed News, Theo Baker cười chất phác khi được hỏi liệu thành công và sự xuất chúng có phải được đặt nền tảng bởi gia đình.

Được biết, cha Baker là phóng viên theo dõi các vấn đề Nhà Trắng của tờ New York Times trong khi mẹ làm công tác biên tập ở tờ New Yorker.

Baker (bên phải) phỏng vấn một một Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa.

“Tôi thực sự rất may mắn khi có những hình mẫu tuyệt vời. Tôi có lợi thế lớn ở chỗ tôi biết báo chí đúng đắn là phải như nào. Tuy nhiên, tôi luôn tự đấu tranh cho những câu chuyện của mình, tự tìm nguồn, tự biên tập và viết chúng".

“Ngay từ đầu, tôi đã phân định rất rõ ràng rằng cha, mẹ sẽ không tham gia vào việc tôi đang điều tra. Và họ đã tôn trọng điều đó và tôi thực sự vui vì điều đó vì tôi có quyền sở hữu tác phẩm này".

Ông ngoại truyền cảm hứng để Baker đến với báo chí.

Baker cũng cho biết, chính tình yêu làm báo của ông ngoại quá cố (người mà Baker mô tả là luật sư thương mại nhưng có tố chất nhà báo) đã thôi thúc cậu gia nhập Stanford Daily.

Tài năng và thuận lợi như vậy, chàng trai năm nhất không chắc liệu bản thân có muốn nối nghiệp gia đình sau khi tốt nghiệp. Cậu thậm chí còn chưa quyết định chuyên ngành học của mình.

“Tôi tham gia rất nhiều khóa học khác nhau về khoa học máy tính, cũng như tiếng Anh, lịch sử và triết học. Tôi rất tệ trong việc đưa ra quyết định của mình và đang trải nghiệm mọi thứ”, Baker nói với BuzzFeed News.

Tử Huy