Tình hình cháy nổ tại Hà Nội trong những năm gần đây tiếp tục diễn biến phức tạp, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Dù lực lượng chức năng đã nỗ lực siết chặt quản lý, song các hành vi vi phạm về phòng cháy, chữa cháy (PCCC) vẫn tồn tại dai dẳng, một phần do mức phạt theo Nghị định 106/2025/NĐ-CP hiện nay còn thấp, chưa đủ sức răn đe.
Trong bối cảnh đó, việc ban hành Nghị quyết “Quy định mức tiền phạt đối với một số hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCCC trên địa bàn TP. Hà Nội” được đánh giá là cần thiết và cấp bách.
Mức xử phạt hiện hành chưa đủ mạnh
Ngày 28/10, tại Hội nghị phản biện xã hội do Ủy ban MTTQ Việt Nam TP. Hà Nội tổ chức, dự thảo Nghị quyết nâng mức phạt đối với vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCCC đã được đưa ra thảo luận.
Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky, Phó Giám đốc Công an TP. Hà Nội, cho biết trong thời gian qua, lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH cùng các cơ quan chức năng đã tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm.
Từ năm 2022 đến nay, toàn Thành phố đã kiểm tra an toàn PCCC tại hơn 220.000 lượt cơ sở, phát hiện trên 273.000 tồn tại, vi phạm; lập biên bản hơn 15.600 hành vi vi phạm; xử phạt hơn 7.000 tổ chức và gần 8.000 cá nhân với tổng số tiền phạt hơn 159 tỷ đồng. Ngoài ra, hơn 4.400 cơ sở đã bị đình chỉ hoặc tạm đình chỉ hoạt động.
Song song với đó, Thành phố áp dụng nhiều biện pháp mạnh như công khai danh tính cơ sở vi phạm, không xem xét chủ trương đầu tư mới đối với các chủ đầu tư chây ì khắc phục vi phạm, yêu cầu ngừng cung cấp điện – nước và chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra khi có dấu hiệu tội phạm. Những biện pháp này thể hiện quyết tâm của lực lượng chức năng trong bối cảnh số vụ cháy nổ vẫn ở mức cao (gần 4 năm qua, Hà Nội xảy ra 3.403 vụ cháy và 5 vụ nổ, khiến 146 người tử vong, 106 người bị thương).
Tuy nhiên, theo đánh giá của Công an Thành phố, mức xử phạt vi phạm PCCC theo Nghị định 106/2025/NĐ-CP còn thấp. Dù có khoảng 20 hành vi đã được tăng mức phạt so với trước đây, nhưng 160 hành vi khác – chiếm tới 88,9% – vẫn giữ nguyên mức cũ. Trong bối cảnh thu nhập và mức sống tại đô thị lớn như Hà Nội ngày càng cao, mức xử phạt này chưa tạo ra sức răn đe đủ lớn. Thực tế cho thấy nhiều chủ cơ sở sẵn sàng nộp phạt rồi tiếp tục vi phạm vì lợi nhuận thu được cao hơn số tiền xử phạt.
Theo Tờ trình do Công an TP. Hà Nội soạn thảo, dự thảo Nghị quyết gồm 2 điều và 4 phụ lục, quy định tăng mức phạt đối với hàng loạt hành vi vi phạm, cụ thể: 82 hành vi sẽ bị phạt gấp 2 lần so với mức phạt hiện hành; 42 hành vi bị phạt gấp 1,6 lần; 9 hành vi tăng lên 1,5 lần; 6 hành vi tăng 1,2 lần.
Đây đều là những hành vi phổ biến, tiềm ẩn nguy cơ cao gây cháy nổ, cần được điều chỉnh mạnh để phù hợp với tình hình thực tiễn tại Thủ đô.
Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky khẳng định việc ban hành Nghị quyết là hoàn toàn đúng thẩm quyền, phù hợp Luật Thủ đô và đáp ứng yêu cầu bức thiết trong công tác đảm bảo an toàn PCCC.
Cần làm rõ thẩm quyền và căn cứ phân nhóm hành vi
Tại hội nghị, nhiều chuyên gia đồng thuận với sự cần thiết của Nghị quyết nhưng cũng kiến nghị hoàn thiện thêm một số nội dung.
PGS.TS Nguyễn Chí Mỳ, nguyên Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, nhấn mạnh tình trạng cháy nổ vẫn diễn biến phức tạp và có xu hướng tăng. Ông dẫn chứng, năm 2023, Thành phố xử lý gần 3.000 trường hợp vi phạm PCCC, thu hơn 40 tỷ đồng tiền phạt; năm 2024 con số vi phạm tăng lên gần 4.900 trường hợp. Theo ông, mức phạt hiện nay “chưa đủ sức răn đe”, đặc biệt tại một đô thị lớn như Hà Nội.
TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đề nghị dự thảo Nghị quyết cần quy định rõ thẩm quyền xử phạt để thuận tiện cho quá trình thực thi và giám sát. Ngoài ra, cần làm rõ vai trò của chính quyền cấp xã, cộng đồng dân cư, doanh nghiệp trong việc giám sát và tham gia thực hiện các quy định về PCCC.
Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ – Pháp luật Phạm Ngọc Thảo đề xuất điều chỉnh lại việc phân nhóm mức phạt. Theo đó, mức phạt cao nhất (gấp 2 lần) nên áp dụng cho các hành vi nguy hiểm nhất và xảy ra phổ biến, nhằm đảm bảo công bằng và thuyết phục.
Dù đa số đại biểu tán thành việc tăng mức xử phạt, nhiều ý kiến cho rằng bên cạnh việc “phạt nặng”, cần đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân và doanh nghiệp; tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật để các cơ sở khắc phục tồn tại về PCCC. Chỉ khi kết hợp đồng bộ giữa xử phạt nghiêm và phòng ngừa chủ động, hiệu quả công tác PCCC mới được nâng lên bền vững.
Việc ban hành Nghị quyết nâng mức xử phạt đối với vi phạm PCCC tại Hà Nội không chỉ là yêu cầu phù hợp thực tiễn mà còn là động thái cần thiết nhằm bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản của người dân Thủ đô. Trong bối cảnh nguy cơ cháy nổ luôn rình rập, tăng chế tài xử phạt mạnh mẽ chính là lời cảnh báo rõ ràng nhất đối với các hành vi coi thường quy định an toàn PCCC.
.svg){kind=icon}
