Thủ phạm gây thảm kịch kinh hoàng về sau được xác định là Kim Dae-han, 56 tuổi, một cựu tài xế taxi thất nghiệp. Kim bị liệt một phần cơ thể do đột quỵ hồi tháng 11/2001 và bị hãng taxi sa thải ngay sau đó.

{keywords}
Hình ảnh kẻ phóng hỏa Kim Dae-han do camera an ninh tại ga tàu điện ngầm ghi được. Ảnh: BBC

Lúc phóng hỏa trên tàu điện ngầm, Kim được tin đang trong tình trạng tâm thần bất ổn. Trước đó, hắn đã tỏ ra bất bình với việc chữa trị bệnh của mình và có nhiều biểu hiện bạo lực cũng như trầm cảm.

Kim khai với cảnh sát rằng, bản thân muốn tự sát nhưng chọn làm điều đó ở một nơi đông người vì không muốn chết một mình.

Theo các nhân chứng, sáng ngày 18/2/2003, Kim lên chuyến tàu điện ngầm 1079 ở đường ray số 1, tại nhà ga Banwoldang ở thành phố Daegu, mang theo một chiếc túi lớn đựng một thùng sữa màu xanh chứa đầy chất lỏng bên trong. Về sau, người ta mới biết, thứ chất lỏng bên trong thùng thực tế là xăng, do cựu tài xế taxi dùng số tiền tương đương 6 USD để mua.

Khi đoàn tàu rời ga lúc khoảng 9h53, Kim bắt đầu dùng một chiếc bật lửa cố đốt thùng sữa và đe dọa mọi hành khách có ý định ngăn cản hắn. Trong lúc vật lộn, thùng đựng xăng bị đổ, khiến chất lỏng rò rỉ và bắt lửa. Lúc này, đoàn tàu đang di chuyển vào ga Jungangno ở trung tâm Daegu, thành phố lớn thứ ba của Hàn Quốc và từng được chọn là một trong 10 địa điểm tổ chức giải bóng đá thế giới World Cup năm 2002.

Dù bị lửa bám cháy vào lưng và chân nhưng Kim cùng một bộ phận hành khách trên tàu điện ngầm 1079 đã tìm được cách thoát thân. Song, do lửa bùng lên rất nhanh qua phần cách nhiệt giữa các lớp nhôm làm vỏ toa tàu, các vật liệu nhựa trong đệm ghế và tay bám cũng như lớp thảm nhựa dày trải sàn tàu, chỉ trong vòng 2 phút, cả 6 toa tàu chìm trong biển lửa và khói, khiến nhiều người bị mắc kẹt bên trong.

Giữa lúc cấp bách, viên lái tàu Choi Jeong-hwan, 31 tuổi lại mắc sai lầm là không thông báo tức thì với các quan chức phụ trách hệ thống tàu điện ngầm địa phương về vụ hỏa hoạn.

{keywords}
Khói bốc lên ngùn ngụt từ phía dưới ga tàu điện ngầm Jungangno. Ảnh: AP
{keywords}
Khói độc gây trở ngại nghiêm trọng cho công tác cứu hộ. Ảnh: AP

Khi nhìn thấy khói bao trùm trên màn hình giám sát, các quan chức ở ga Jungangno mới gọi điện đàm cho Choi Sang-yeol, lái tàu 1080 và khuyên ông nên cẩn trọng vì đang có cháy trong ga. Chỉ 4 phút sau, đoàn tàu 1080 tiến vào sân ga và dừng ngay bên cạnh đoàn tàu 1079 đang bốc cháy. Các cánh cửa mở ra trong thời gian ngắn, rồi đóng chặt lại nhằm tránh bị nhiễm khói độc hại đang tràn ngập sân ga.

Tuy nhiên, một thiết bị phát hiện cháy tự động đã cắt điện cung cấp cho cả 2 đoàn tàu, ngăn tàu 1080 rời ga Jungangno. Ông Choi đã 3 lần phát đi thông báo khuyến nghị các hành khách trên tàu 1080 ở nguyên tại chỗ trong khi ông nỗ lực liên lạc với cấp trên. Cuối cùng, ông mới khuyến cáo mọi người "chạy càng nhanh càng tốt, đi bất kỳ đâu".

{keywords}
Các nhân viên cứu hộ đang đưa xác những người thiệt mạng ra ngoài. Ảnh: Korea Times
{keywords}
Ảnh: Korea Times

Viên lái tàu sau đó mới mở các cánh cửa và chạy thoát thân. Trong lúc vội vã, ông đã rút mang theo cả chìa khóa chính, ngắt nguồn cung cấp điện cho các cửa toa tàu vận hành, khiến hành khách bị khóa nhốt bên trong. Kết quả điều tra hé lộ, 79 hành khách đã bị mắc kẹt bên trong đoàn tàu 1080 và tử nạn.

{keywords}
Xe cứu thương và đội ngũ nhân viên y tế túc trực phía ngoài chờ sơ cứu cho những người bị thương. Ảnh: knewsn.com
{keywords}
Ảnh: knewsn.com

Việc thiếu thiết bị chữa cháy cần thiết càng làm cho thảm họa thêm tồi tệ. Các đoàn tàu điện ngầm Daegu không được trang bị bình cứu hỏa, trong khi các ga tàu thiếu các vòi phun nước và hệ thống chiếu sáng khẩn cấp. Nhiều nạn nhân đã bị mất phương hướng trong bóng tối, giữa nhà ga ken đặc khói độc và bị chết ngạt trong lúc tìm kiếm lối ra. Hệ thống thông gió khẩn cấp tại ga Jungangno cũng không được thiết kế đầy đủ.

{keywords}
Lính cứu hỏa đang tìm kiếm những người sống sót trong đống đổ nát. Ảnh: BBC
{keywords}
Ảnh: BBC

Hơn 1.300 lính cứu hỏa và nhân viên cứu hộ đã mất nhiều tiếng đồng hồ vật lộn kiểm soát đám cháy. Đến 13h38 chiều cùng ngày, đám lửa mới được dập tắt. Song, khói độc dày đặc đã ngăn cản họ tiến sâu vào ga tìm kiếm và giải cứu các nạn nhân thêm 3 tiếng rưỡi sau đó.

{keywords}
Hai đoàn tàu đỗ cạnh nhau bị lửa thiêu rụi. Ảnh: knewsn.com
{keywords}
Cây rút tiền và các ô cất giữ đồ bị ám khói bụi sau sự cố. Ảnh: Korea Times

Mức độ nghiêm trọng của vụ hỏa hoạn khiến nhà chức trách khó thống kê chính xác số nạn nhân tử vong. Hầu hết họ đã bị thiêu cháy đến mức khó nhận ra và đòi hỏi phải phân tích ADN để nhận diện. Tổng cộng 192 người được tin đã thiệt mạng trong sự cố. Một trường hợp trong số đó chỉ tìm thấy hành lý và không có vết tích ADN để lại. Gần 150 người khác cũng bị thương.

{keywords}
Thân nhân than khóc bên di ảnh của một nạn nhân tử nạn tại ga tàu Jungangno. Ảnh: AP

Do thảm kịch xảy ra vào cuối giờ cao điểm buổi sáng nên hầu hết nạn nhân là sinh viên hoặc phụ nữ trẻ đang làm việc trong các cửa hàng và khu mua sắm ở trung tâm thành phố. Nhiều người số họ vẫn kịp thông báo cho người thân bằng điện thoại di động về tai nạn trước khi vĩnh viễn ra đi.

{keywords}
Gia đình của các nạn nhân vẫn chưa nguôi ngoai nỗi đau 5 năm sau sự cố. Ảnh: Korea Times

Ngoài thủ phạm phóng hỏa, 10 tiếng sau sự cố, cơ quan điều tra đã bắt giữ lái tàu 1080. Đến ngày 26/2/2003, họ cũng bắt giam lái tàu 1079, người đã chạy trốn trong khi trị thương tại bệnh viện. Thêm 6 quan chức thuộc tập đoàn tàu điện ngầm Daegu bị khởi tố, trong khi giám đốc doanh nghiệp này bị cách chức.

Tháng 8/2003, Tòa án quận Daegu tuyên phạt 2 lái tàu lần lượt 4 và 5 năm tù giam vì tội ngộ sát vì không sơ tán các hành khách an toàn. Thủ phạm phóng hỏa Kim phải lĩnh án tù chung thân vì tội đốt phá và giết người. Các bị cáo còn lại lĩnh án 3 năm tù giam hoặc án treo vì tội sơ suất, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Tuấn Anh