Nghề dệt thổ cẩm làng Teng là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Đây là sự tôn vinh nghề dệt truyền thống của đồng bào dân tộc ở địa phương, đồng thời mở hướng trong việc bảo tồn và phát huy nghề dệt thổ cẩm để phát triển du lịch, cải thiện cuộc sống cho đồng bào dân tộc trên địa bàn.

Nằm phía dưới chân đèo Lâm, bên dòng sông Liêng hiền hòa, từ bao đời nay, bằng đôi tay khéo léo của mình, người dân nơi đây đã dệt những tấm thổ cẩm với sắc màu phong phú và trở thành ngôi làng duy nhất ở Quảng Ngãi có nghề dệt thổ cẩm – làng Teng.

Làng Teng, xã Ba Thành, huyện Ba Tơ là nơi duy nhất của người H’re ở Quảng Ngãi còn giữ được nghề truyền thống độc đáo này. So với các dân tộc thiểu số khác ở Quảng Ngãi thì đời sống văn hóa tinh thần của người Hre rất phong phú và đa dạng. Làng Teng có hơn 200 hộ, chủ yếu là người dân tộc H’rê.

So với các dân tộc thiểu số khác ở Quảng Ngãi thì đời sống văn hóa tinh thần của người Hre rất phong phú và đa dạng. Khi sinh ra đã thấy người mẹ bên khung dệt, miệt mài tuốt từng sợi vải để làm nên tấm khố, khăn choàng. Người con gái lớn lên lại được mẹ dạy cho cách se vải, nhuộm màu. Và cứ thế truyền từ đời này sang đời khác, trở thành nghề truyền thống mang nét văn hóa đặc trưng của làng Teng người H’rê.

Nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người Hrê, xã Ba Thành, huyện Ba Tơ đã tạo nên những sản phẩm phục vụ nhu cầu cuộc sống hằng ngày như may trang phục váy, áo cho phụ nữ; khố, áo cho đàn ông; khăn đội đầu, tấm đắp, tấm địu con, túi đựng đồ dùng và các sản phẩm khác làm từ thổ cẩm là những sản phẩm cần thiết cho sinh hoạt của các gia đình, giữ được nét văn hóa truyền thống và mang lại giá trị kinh tế cho các hộ gia đình làm nghề dệt.

Nghề dệt thổ cẩm truyền thống còn thể hiện nét văn hóa truyền thống, trí thông minh, bàn tay khéo léo và kỹ thuật tinh xảo của người thợ dệt Hrê, được lưu truyền từ lâu đời và được bảo tồn, phát triển. Mỗi sản phẩm thổ cẩm của đồng bào Hrê không chỉ là một sản phẩm hàng hóa thông thường mà còn là sản phẩm tinh thần để người thợ dệt gửi gắm tài năng, khiếu thẩm mỹ, sự thông minh, sáng tạo, tinh thần lao động của mình.

Nghề dệt và sản phẩm dệt thổ cẩm truyền thống khẳng định sắc thái văn hóa truyền thống độc đáo của tộc người Hrê ở Quảng Ngãi, thể hiện qua cách tạo hình hoa văn trên sản phẩm dệt thổ cẩm và trang phục truyền thống của người Hrê. Hoa văn trên đồ dệt thổ cẩm là những họa tiết gắn liền với thiên nhiên núi rừng, sông nước, cây cối, hoa lá và các hoa văn hình học cách điệu như những đường viền màu song song, hình tam giác cân, các hình vuông xếp cạnh nhau. Màu sắc có đen, đỏ, trắng làm chủ đạo. 

Có thể nói, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào dân tộc Hrê ở Quảng Ngãi được hình thành từ rất lâu đời, đến nay vẫn còn lưu giữ nhiều giá trị truyền thống, mang đậm nét đặc trưng văn hóa của người Hrê.

Tình Lê