Bài viết của chuyên gia marketing Phạm Vũ Tùng về cách xuất hiện cũng như những giá trị mà VinFast có thể mang lại cho người tiêu dùng và ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.
Thuế về 0% - giá xe vẫn “trên trời”
Sở hữu một chiếc xe ô tô đã luôn là một ước mơ cháy bỏng của bao người Việt. Nhưng chưa bao giờ ước mơ này nằm trong tầm tay chúng ta. Sau nhiều năm được hưởng sự ưu đãi về chính sách của chính phủ thì ngành công nghiệp ô tô trong nước vẫn dừng lại ở mức độ lắp ráp với một tỉ lệ nội địa hoá khiêm tốn. Điều này khiến chi phí sản xuất xe ở Việt Nam đang cao hơn xe nhập khẩu nguyên chiếc từ các nước ASEAN khoảng từ 10-20%. Sự lòng vòng trong việc đổ lỗi cho sản lượng thấp và không có nhà cung cấp dẫn đến chi phí cao dường như là một bài toán không có lời giải và việc giá xe luôn ở mức cao và chỉ có tăng là một thực tế người Việt buộc phải chấp nhận.
Ngay cả khi những hàng rào thuế quan dần được gỡ bỏ, thậm chí thuế xuất nhập khẩu xe từ các nước ASEAN về 0% từ năm 2018, giá xe vẫn “trên trời”.
Trả lời câu hỏi của báo giới về việc tại sao một dòng sản phẩm của một hãng xe Nhật Bản không hề giảm dù được hưởng thuế suất thuế nhập khẩu 0% từ năm 2018 đối với xe nhập khẩu từ Indonesia, Phó Giám đốc khối hoạch định Chiến lược của hãng xe này tại Việt Nam khẳng định: Rất khó để phân tích bởi đây là do tính toán của doanh nghiệp!
Thực tế, đa số các nhà sản xuất xe ô tô tại Việt Nam đều là các nhà đầu tư nước ngoài. Bởi vậy, việc định giá bán xe ở mức cao để đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp là điều dễ hiểu. Cách định giá này khiến những tuyên bố vì người tiêu dùng của các hãng xe ngoại không còn ý nghĩa. Và kết quả là dù thuế nhập khẩu giảm về 0% từ năm 2018 nhưng giá xe tại Việt Nam không những không giảm mà còn có xu hướng tăng.
VinFast, người thay đổi cuộc chơi?
Trong bối cảnh đó, việc bà Lê Thị Thu Thuỷ, Chủ tịch Công ty VinFast - thương hiệu ô tô của Việt Nam thuộc tập đoàn Vingroup - tuyên bố sắp ra mắt dòng xe Pre có giá thấp hơn đối thủ đến 30% đã khiến thị trường “nổi sóng”. Đặc biệt, dòng sản phẩm mới này trải rộng tất cả các phân khúc A, B, C đến D. Điều này có nghĩa là giấc mơ sở hữu ô tô đang gần hơn bao giờ hết với người dân Việt Nam.
Hiện VinFast đã công bố 35 mẫu xe concept để người tiêu dùng bình chọn ra 7 mẫu cơ sở (từ ngày 15-24/1/2019 tại http://www.binhchonmauxe.vinfast.vn/) nhằm phát triển và đưa vào sản xuất thương mại cho dòng Pre. Việc “trưng cầu dân ý” của nhà sản xuất ô tô Việt này một mặt thể hiện sự tôn trọng đối với khách hàng, một mặt cũng giới thiệu sự phong phú các mẫu xe mà họ sẽ đưa vào sản xuất, điều mà các hãng xe ngoại chưa bao giờ làm.
Trước đó, VinFast cũng đã có khởi đầu ấn tượng với màn ra mắt 2 mẫu xe cao cấp LUX tại Paris Motor Show. Hai mẫu xe sang này cũng đã được nhà sản xuất trợ giá khá “bạo tay”, giảm đến 40% trong thời gian đầu ra mắt.
Vậy nhìn nhận thực tế, sau hơn 1 năm ra mắt ồn ào, VinFast đã làm được những gì?
Nhà máy sản xuất xe hiện đại với diện tích 335 ha đã gần như hoàn chỉnh, các dây chuyền chạy thử vào tháng 3 và 4/2019, chính thức vận hành vào tháng 6 và giao hai mẫu xe cao cấp và một mẫu xe cỡ nhỏ vào tháng 9/2019. Xe máy điện cũng đã được sản xuất và được phân phối rộng rãi ngay từ cuối năm ngoái.
Và giờ, họ đang khởi đầu cho một bộ sưu tập mới - dòng Pre với đầy đủ 4 phân khúc A,B,C và D sẽ ra mẳt trong năm 2020.
Đó là một tốc độ đáng kinh ngạc, một việc chưa có tiền lệ ở Việt Nam!
Bởi đối với các thương hiệu xe nhập linh kiện lắp ráp tại Việt Nam, để có một dải sản phẩm đầy đủ từ phân khúc A đến D, từ sedan đến CUV, SUV, từ bình dân đến cao cấp phải mất hàng chục năm vừa làm vừa thăm dò thị trường. Nhưng VinFast chỉ cần đúng 18 tháng để triển khai 10 mẫu xe trải đủ 4 phân khúc và chủng loại.
Ngoài ra thông thường để nghiên cứu, thiết kế, chế tạo một mẫu xe oto, các hãng cần thời gian từ 2 năm đến 2 năm rưỡi. VinFast chỉ cần 1 năm.
Tuy về thẩm mỹ mỗi người có quan điểm khác nhau nhưng phải thừa nhận rằng, các mẫu xe cao cấp do Vinfast giới thiệu có thiết kế hiện đại, các chi tiết tinh xảo và được chăm sóc kỹ lưỡng trong khi thiết kế của dòng xe nhỏ vừa vặn và thực dụng. VinFast đã biết tận dụng nguồn lực, nguồn sáng tạo trên thế giới, lựa chọn sao cho phù hợp với thương hiệu và thị trường của mình để rút ngắn các công đoạn nghiên cứu, phát triển, sản xuất, xác lập một qui trình tối ưu. Điểm cộng là toàn bộ qui trình này sẽ thừa hưởng chất lượng quốc tế.
Điều đó cũng có nghĩa là bên cạnh hiệu ứng truyền thông có phần ồn ào thì giá trị thực đang dần hình thành và hiện hữu. “Làm được - làm thật” phải là giá trị cốt lõi của thương hiệu này.
VinFast và cuộc “chơi lớn”
Muốn quản trị được chi phí và từ đó đưa ra được mức giá hợp lý thì nhà sản xuất ô tô phải nắm được thiết kế, quy trình và dây chuyền sản xuất, mạng lưới các nhà cung cấp. Đối với VinFast, các thiết kế do các studio danh tiếng thế giới đảm nhận, sẽ chuyển giao cho người Việt và các cộng sự, dây chuyền sản xuất và qui trình sản xuất do VinFast nắm 100%.
Còn đối với mạng lưới các nhà cung cấp linh kiện phụ trợ thì như ông Võ Quang Huệ, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Vingroup đã tuyên bố trong Hội thảo - Triển lãm công nghiệp ô tô và cơ hội phát triển mạng lưới sản xuất Việt Nam tại Hà Nội ngày 12/10/2017 rằng: Mục tiêu của VinFast đặt ra trong dài hạn là tỷ lệ nội địa hóa đạt 60%. Như vậy, VinFast sẽ luôn ưu tiên trên 400 nhà cung cấp trong nước, cũng như làm hết khả năng có thể để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào mạng lưới của VinFast.
VinFast sẽ ưu tiên mua các linh phụ kiện của các nhà sản xuất tại Việt Nam, sẽ hỗ trợ, hợp tác với các nhà sản xuất hiện nay và các nhà sản xuất mới để đẩy mạnh việc sản xuất ngày càng nhiều các linh phụ kiện ô tô với công nghệ hiện đại nhất để có thể sử dụng cho sản phẩm của mình. VinFast cũng sẽ dành riêng 30% diện tích cho các nhà cung cấp tại dự án Tổ hợp sản xuất ô tô VinFast ở khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải (Hải Phòng). Vì vậy việc quản lý chi phí, giá thành để đưa ra mức giá hợp lý là khả thi.
Còn một yếu tố quan trọng nữa là sản phẩm VinFast phải được người tiêu dùng Việt ủng hộ để nâng sản lượng xe, từ đó nâng sản lượng chi tiết phụ trợ giúp giảm giá thành.
Việc này chắc không khó, một khi VinFast đã vì người tiêu dùng thì người tiêu dùng không bao giờ ngoảnh mặt với họ.
Phạm Vũ Tùng
“VinFast là một thương hiệu Việt. Sự sống còn, phát triển của họ là do thị trường và người tiêu dùng Việt, vì vậy theo lẽ tự nhiên họ sẽ hết lòng vì người dùng Việt. Nó không giống như các thương hiệu nhập khẩu, bất lắm thì họ rút khỏi thị trường Việt Nam, thanh lý thiết bị và ghi một khoản lỗ hay lãi nào đó trên sổ kế toán, vậy là xong, họ vẫn có thể phát triển ở nơi khác". |