- Năm 1895, nhà soạn nhạc vĩ đại người Pháp Camille Saint-Saëns đã tới Thành phố Hồ Chí Minh, ra Côn Đảo và hoàn thiện vở nhạc kịch Hoàng hậu Frédégonde tại đây. Vở nhạc kịch được công diễn tại Paris năm 1895 với 8 xuất diễn. Từ đó tới nay chưa từng được diễn lại.
Hoàng hậu Frédégonde ("Hoàng hậu vô danh") là câu chuyện về một giai đoạn lịch sử có thực của nước Pháp thời tiền Trung Cổ, một giai đoạn lịch sử của nhiều biến động và giao tranh xoay quanh vương quyền. Giữa những xung đột ấy, những giá trị nhân bản nhất, thuộc về bản chất yêu thương và thù hận của con người, được bộc lộ qua những diễn biến tâm lý mãnh liệt.
Nữ ca sĩ giọng mezzo-soprano Sophie Leleu sẽ vào vai Hoàng hậu Frédégonde |
Frédégonde, xuất thân là một cô hầu phục vụ cho Audovera, vợ của vua Hilperic. Bằng những mưu kế riêng, Fredegonde đã chinh phục được tình cảm của Hilperic và thuyết phục được ông ly dị rồi đưa Audovera vào tu viện. Âm mưu hôn ước thành công đã một bước đưa Frédégonde trở thành vị hoàng hậu giàu có và quyền lực tại Pháp. Và đây là lúc câu chuyện bắt đầu.
Sau hôn lễ, Frédégonde đã tạo sức ép buộc hoàng tử Merowig, con trai của vua Hilperic, đưa Brunhilda (hoàng hậu của xứ Austrasia cũng là chị gái của Audovera) sau khi bị cướp ngôi, vào một tu viện ở Rouen. Cuộc đảo chính này đã bị thay đổi bởi một sự kiện bất ngờ: Mérowig rơi vào tình yêu sâu đậm với Brunhilda. Vì vậy, anh quyết định không vâng lời cha mình dưới danh nghĩa của tình yêu và chống lại Frédégonde khát máu.
Người dân của Brunhilda lúc đó đã công nhận Merowig làm vua mới của họ và tuyên bố chiến tranh giữa Austrasia và Neustrasia. Trong cơn tức giận, Frédégonde đe dọa sẽ từ bỏ Hilpéric nếu ông không phản ứng chống lại cuộc nổi loạn của Merowig. Đối mặt với người cha đã từ chối mình, trong cơn mắc kẹt và điên cuồng, Merowig đã tự sát, để lại Hoàng hậu Brunhilda sau đó cũng bị tiêu diệt hoàn toàn.
Nhạc trưởng Patrick Souillot sẽ chỉ huy âm nhạc cho vở diễn |
Có mặt trong cuộc họp báo công diễn vở nhạc kịch vào chiều 12/10 diễn ra tại Lãnh sự quán Pháp, nhạc trưởng Patrick Souillot chia sẻ: "Tuy là một tác phẩm dựa trên giai đoạn lịch sử có thật, nhưng vở Frédégonde mang màu sắc kịch chứ không phải mang màu sắc lịch sử. Đây là một tác phẩm mà âm nhạc có tính sử thi hoành tráng, mang nhiều màu sắc khác nhau, có màu sắc thép, có tính chất hiện đại, có màu sắc du dương với nhạc cụ đa dạng."
Ảnh hưởng từ miền đất nhiều huyền bí và văn hóa Á Đông đặc trưng tại Côn Đảo, Saint-Saëns đã để lại nhiều dấu ấn trong vở nhạc kịch với việc sử dụng các nhạc cụ như chiêng lớn, tam-tam, hoặc âm điệu từ kèn gỗ trong màn 5.
Nhạc trưởng Patrick Souillot và đạo diễn Caroline Blanpied tại Họp báo |
Nhạc trưởng Trần Nhật Minh là người dàn dựng hợp xướng và trợ lý chỉ huy cho vở nhạc kịch lần này. Anh cho biết, vở được phục dựng trên tổng phổ chứ không có bản ghi âm, với sự tham gia của 40 bạn nhỏ Dàn hợp xướng thiếu nhi Hàn Quốc tại Tp HCM và Đoàn nhạc kịch, Dàn nhạc giao hưởng HBSO cùng các diễn viên người Pháp và Việt Nam.
Là người kết nối và mang Hoàng hậu Frédégonde về Việt Nam, nhạc trưởng Trần Vương Thạch tâm sự ông đã được Nhà hát Opera Paris hỗ trợ cung cấp tổng phổ của vở nhạc kịch. Ông đã vô cùng xúc động khi nhận 5 cuốn tổng phổ sạch sẽ, giấy vẫn còn tốt dù đã trải qua hơn 100 năm. Tìm kiếm danh sách khách cập cảng Sài Gòn năm 1895, ông đã thấy cái tên Saint-Saëns, sau đó nhà soạn nhạc người Pháp lại tiếp tục ra Côn Đảo và hoàn thiện vở nhạc kịch tại đây.
Nhạc trưởng Trần Vương Thạch cho biết sau hai đêm diễn vào lúc 20h00 ngày 20 & 21/10 tại Nhà hát Thành phố Hồ Chí Minh, nếu có điều kiện, đoàn sẽ tiếp tục diễn ở Vùng Tàu và Côn Đảo, sau đó là tính tới việc đưa sang Pháp.
Toàn bộ vở nhạc kịch 5 màn sẽ được biểu diễn bằng tiếng Pháp.
Vân Sam