Bức tranh ảm đạm

Năm 2023, số lượng sản phẩm âm nhạc giảm đáng kể. Mùa hè, thường được giới truyền thông gọi là 'chảo lửa tháng 6', năm nay chỉ có vài bài ballad nổi lên như: Mưa tháng Sáu, Cô ấy của anh ấy...

Những tháng cuối năm vốn là lúc thị trường sôi động nhất bỗng vắng lặng lạ thường. Nếu năm 2022 có những ngày 5 - 6 nghệ sĩ ra sản phẩm, năm nay có ngày không có sản phẩm nào. Vài sản phẩm nổi bật tính từ tháng 10 có EP Đan Xinh in love (Binz), album Loi choi (Wren Evans), MV Anh là ngoại lệ của em (Phương Ly)...

Dù không thiếu sản phẩm tốt, thị trường vẫn vắng những gương mặt, sản phẩm mang tính biểu tượng hoặc cú nhảy vọt. Những hiện tượng âm nhạc thực sự như Ngày mai người ta lấy chồng hay À lôi khan hiếm, nhường chỗ cho 'hiện tượng TikTok' chóng vánh, dễ nghe kiểu Ưng quá chừng, Cắt đôi nỗi sầu...

Các giải thưởng âm nhạc uy tín tìm 'đỏ mắt' đề cử xứng đáng. Nhiều cái tên lần đầu xuất hiện trong các đề cử nhờ ít đối thủ cạnh tranh.

untitled111.jpg
Vắng bóng nhiều thương hiệu chương trình âm nhạc quy mô.

Là người tham gia nhiều dự án truyền thông, anh Hồng Quang Minh cho rằng năm nay là quãng thời gian hợp lý để các nghệ sĩ tạm dừng để điều chỉnh, hoạch định lại chiến lược phát triển. Bối cảnh kinh tế và công nghệ khiến nhiều xu hướng nghe, xem thay đổi.

Nhiều MV đầu tư tiền tỷ, chưa kể chi phí làm truyền thông từ vài trăm triệu đến hàng tỷ đồng vẫn thất bại ê chề, lượt xem thua những video đơn giản với kinh phí vài triệu đến vài chục triệu đồng. Vì vậy, bài toán thu chi của các ê-kíp có thể thay đổi mạnh trong năm 2024.

Một thế hệ Z rực rỡ 

Dù kém sôi động, thị trường năm nay gây chú ý với dấu ấn hiện hữu của nghệ sĩ thế hệ Z như: Tăng Duy Tân, Wren Evans, Phương Mỹ Chi, tlinh, HIEUTHUHAI, Pháo, Double2T, Grey D, Vũ Phụng Tiên… 

Trong đó, Tăng Duy Tân, HIEUTHUHAI và Pháo giữ vững phong độ. Họ có những sản phẩm tốt, nhất là album Ai cũng phải bắt đầu từ đâu đó của HIEUTHUHAI.

artwork dsp album.jpg
Năm thành công của Wren Evans.

Wren Evans với album Loi choi và tlinh với album Ái là 2 gương mặt tiêu biểu thế hệ Z nổi bật nhất năm. Họ mang đến kiểu âm nhạc có tính cá biệt cao, phá vỡ hầu hết khuôn khổ, công thức, mô-típ âm nhạc truyền thống. Một điểm chung khác, khó ấn định hay đóng khung hai album thuộc thể loại, dòng nhạc cụ thể nào vì chúng được đào sâu hoặc pha trộn nhiều dòng nhánh, chất liệu khác nhau.

Dù khẳng định thực lực trước đó, Wren Evans đến nay mới tiếp cận đại chúng. Video Từng quen hút 27 triệu lượt xem trên YouTube. MV nếu lúc đó của tlinh cũng thu về 56 lượt xem trên YouTube, vượt nhiều ngôi sao khác. 

Phương Mỹ Chi lột xác với cú bật Vũ trụ cò bay. Sản phẩm khiến khán giả quên ca sĩ từng là "cô bé dân ca", từ đó thuận lợi theo đuổi phong cách âm nhạc mới kết hợp nhạc điện tử và chất liệu văn hóa dân tộc.

Double2T, Rhyder nổi bật nhất cuộc thi Rap Việt 2023, thậm chí giải quán quân và hiện tượng À lôi của rapper người Tày còn giúp vực dậy một mùa Rap Việt ảm đạm. Wren Evans, tlinh, Tăng Duy Tân, Phương Mỹ Chi... cũng là những cái tên có mặt trong Giải thưởng Làn sóng xanh 2023.

Dù chưa thể kết luận điều gì, việc các nghệ sĩ thế hệ Z tỏa sáng, phủ sóng thị trường năm 2023 vẫn có thể là những dấu hiệu đầu tiên của cuộc soán ngôi cùng cú lật mình của thị hiếu âm nhạc làm thay đổi các nền tảng số, đơn vị quảng cáo và tiếp thị âm nhạc như thị trường Âu - Mỹ cách đây vài năm.

Scandal nổi cộm

Năm 2023, scandal 'át vía' chất lượng nghệ thuật. Vụ việc ca sĩ Hoàng Thùy Linh trả lời nhà báo gây tranh cãi. Sự cố của Hoàng Thùy Linh không chỉ ảnh hưởng đến liveshow mà MV mới nhất Miền đất hứa chỉ thu về con số khiêm tốn 2 triệu lượt xem trên YouTube sau 1 tháng phát hành.

Từ ngôi sao mới nổi, Hiền Hồ ra loạt 4 sản phẩm Khóc ở trong club và Phóng xe đêm, Từ bỏ nhắm mắt lao đi và tao với mày chấm hết với hoạt động quảng bá rầm rộ, bài bản vẫn như đá ném ao bèo, lọt thỏm giữa thị trường. 

sankaa 3136.jpg
Đen Vâu tiếp tục xuất hiện trong MV mới của Hoàng Thùy Linh.

Vụ ca sĩ Jack chi 5 tỷ đồng cho người môi giới để gặp danh thủ Lionel Messi gây tranh cãi suốt thời gian dài. Đến nay, do phía môi giới và Jack nói trái ngược nên tính hợp pháp của việc hình ảnh Messi xuất hiện vài giây trong MV Từ nơi tôi sinh ra vẫn là dấu hỏi. Sau những tranh cãi, sản phẩm này thu về số liệu ảm đạm.

Năm nay, thực trạng bản quyền vẫn căng thẳng. Các pháp nhân như HT Productions (quản lý ca sĩ Đan Trường), Big Arts Entertainment (quản lý Tăng Duy Tân, Vũ Phụng Tiên), ACV Entertainment... liên tục đưa ra cảnh báo vi phạm bản quyền.

Người trong nghề không còn ngần ngại 'chỉ mặt, gọi tên' nhau vì vấn đề bản quyền. Nhạc sĩ Đỗ Hiếu và ca sĩ Noo Phước Thịnh tranh cãi, từ mặt. Ca sĩ Xesi và 'O Sen' Ngọc Mai đối đáp gay gắt. Người đẹp Nam Em nhiều lần bị tố hát 'chùa'. Cá biệt, ông bầu Hoàng Tuấn còn đâm đơn kiện 3 ca sĩ Thái Trinh, Bằng Cường và Dương Edward, hiện đã giải quyết êm xuôi.

'Từng quen' - bài hit gần nhất Wren Evans

Năm 2023, các đêm nhạc 'ăn nên làm ra'. Liveshow Chân trời rực rỡ của Hà Anh Tuấn có nghệ sĩ Kitaro chạm mốc 20.000 khán giả cho 2 đêm diễn, Show của Đen 2 của rapper Đen Vâu hút 10.000 khán giả, 2 đêm 1589 ở TP.HCM và Hà Nội của ca sĩ Trung Quân có 15.000 khán giả tham dự, chưa kể các liveshow khác như Một mình bao la của nhạc sĩ Đỗ Bảo, My Soul 1981 của Mỹ Tâm, Tựa như gió phiêu du của nhạc sĩ Đức Trí...

Đối lập bức tranh kinh tế không quá khả quan, khán giả rất chịu chi tiền nghe nhạc 'sống'. Giá vé cao nhất các đêm nhạc không rẻ như: Một mình bao la - 6,2 triệu đồng, Chân trời rực rỡ - 5,2 triệu đồng, Born Pink World Tour Hanoi - 9,8 triệu đồng, The Wild Dreams Tour - 4 triệu đồng... vẫn bán chạy. Thậm chí, 2 đêm nhạc của BlackPink ở Hà Nội hút 67.000 khán giả, doanh thu hơn 13,6 triệu USD, là một trong những show mang lại doanh thu cao nhất cho tour diễn thế giới của nhóm nhạc này.

Đặc biệt, 2 trường hợp gây tranh cãi với khâu tổ chức nghiệp dư của đêm nhạc thuộc The Wild Dreams Tour nhóm Westlife và Đại nhạc hội K-pop Open Air #2 bị hủy. Những sự kiện này gây ảnh hưởng lớn đến khán giả cùng uy tín của thị trường tổ chức biểu diễn Việt Nam trong mắt đối tác quốc tế.

Lê Thị Mỹ Niệm