Cụ thể, 10 tháng qua có 51 thẩm phán xin thôi việc vì áp lực lớn, công việc quá nhiều.
Phó Chánh án TANDTC Lê Hồng Quang |
Ông dẫn chứng thực tế ở các tỉnh phía Nam, toà 2 cấp của tỉnh ít án nhất là trên 11.000 vụ, tỉnh có án khá cao là 17.000 vụ, TP.HCM 75.000 vụ các loại.
"Số lượng án nhiều, áp lực lớn, mà chế độ đãi ngộ thấp nên nhiều thẩm phán xin thôi việc ra làm luật sư, có trường hợp chục năm trước ra làm bảo vệ cho văn phòng công chứng. Thực tế có như thế", ông Quang mong các ĐBQH chia sẻ với những áp lực của hệ thống toà án.
Không nể nang không được
Nói về tỉ lệ xử án hành chính thấp so với chỉ tiêu đề ra, ông Quang cho hay, thời gian gần đây có xu hướng gia tăng số vụ phức tạp. Việc này liên quan đến đất đai, giải tỏa đền bù, tái định cư... chính quyền ra nhiều quyết định hành chính, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người dân, không thoả mãn nên dân khiếu kiện chính quyền.
Còn việc án hành chính ách tắc, theo ông Quang là do bị đơn - tức người bị khởi kiện là Chủ tịch UBND tỉnh hoặc người đứng đầu, triệu tập ra toà cực khó.
"Các vị cứ nghĩ rằng khi bước ra toà thì vị thế bị thấp. Các ông Chủ tịch, Phó bí thư tỉnh nằm trong Thường trực tỉnh uỷ mà phải đến toà để thẩm phán trung cấp xét xử thì thấy vị thế mình bị thấp nên việc đến toà cực khó", ông lý giải.
Từ việc không đến toà, không đối thoại được, không cung cấp chứng cứ nên các vụ án này phải hoãn nhiều lần hoặc chất lượng xét xử, số lượng phải giải quyết thấp.
Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng, việc này có thể xử lý dứt điểm bằng cách "chúng tôi đã có cuộc giám sát, đề nghị Toà tối cao thống kê giúp đưa ra QH những chủ tịch, phó chủ tịch không đến toà, nằm ở huyện nào, tỉnh nào. Như vậy xử lý được ngay".
Phó chánh án TANDTC sau đó hứa sẽ có ý kiến về việc này để Chánh án TANDTC chỉ đạo.
Tiếp tục giải trình về ý kiến của ĐBQH về việc trong quá trình thẩm định các vụ án hành chính có nể nang không, ông Quang cho rằng: "Ông Chủ tịch 'to' như thế, thẩm phán bé như thế, không nể nang không được. Nhưng hiện nay bản lĩnh của thẩm phán tốt rồi. Nể nang nhưng không vì thế mà không xử được, chỉ có điều là bị ách tắc".
Theo ông Quang, chính vì thế nên tạo áp lực rất lớn cho thẩm phán. "Nhiều thẩm phán, chánh án, phó chánh án khi tái nhiệm thì cấp uỷ không chuẩn y, hoặc là khó khăn trong hiệp y, hoặc nói những lý do không nằm trong luật như đồng chí này có điều tiếng, thái độ, đồng thời có nhiều đơn thư, Thường vụ không hiệp y, thế là xong", ông Quang nêu thực tế.
Đây là khó khăn cho toà án trong giải quyết án hành chính. Chính điều này cho thấy tỉ lệ xử án hành chính không cao là có lý do.
'Điều tra đồng chí, đồng nghiệp rất khó khăn'
Chúng ta không phải không thương cán bộ của mình nhưng phải xử lý nghiêm để răn đe, Viện trưởng VKSND tối cao nhấn mạnh.
Thu Hằng