W-Vũ Mừng ảnh 2.jpg
 Lớp học xóa mù chữ tại thôn Lùng Chin Thượng, xã biên giới Thàng Tín, tỉnh Tuyên Quang

Và cũng trong cái lạnh ấy, giống như mọi buổi tối khác, đêm nay ánh đèn điện của lớp học xóa mù chữ lại sáng rực ở Nhà Văn hóa. Từ đây hướng mắt về các nẻo đường đi trong thôn, cũng đã thấy loáng thoáng ánh đèn pin đội đầu của người đi học chữ. Từng vạt sáng dài dập dềnh theo bước chân của người lên đường tới lớp mỗi lúc một nhiều hơn và mỗi lúc một sáng hơn, rõ hơn!

Cuối tháng 5/2025, lớp học xóa mù chữ ở thôn Lùng Chin Thượng, xã Thàng Tín, tỉnh Tuyên Quang được mở với 26 học viên, phần lớn là các chị, các mẹ đã có tuổi, ngày lên nương, tối tới trường. Một vài người trong số họ có con đang học tại trường bán trú của xã. Vậy là tối về, mẹ học lớp xóa mù, con học lớp chính khóa, có khi mẹ quên nét chữ lại quay sang hỏi con. Hai mẹ con cùng học!

Phụ trách lớp học là hai thầy giáo đặc biệt: Trung úy Lăng Thanh Quang và Đại úy Vũ Văn Bắc (Đồn Biên phòng Thàng Tín). Quãng đường từ Đồn về tới lớp học chừng gần 2 chục cây số, vắt vẻo trên lưng chừng những đỉnh núi cao vút mờ xa và chen đặc cây rừng. Thế nên, cứ chập tối, khi sương đêm mới chỉ là là mặt đất, hai thầy giáo đã tất tả vượt mấy triền núi, tụt vài con dốc lên đường tới lớp.

Những ngày đầu lớp học được mở, cán bộ xã, thôn, cùng các thầy, cô giáo phải tất tả xuống từng nhà vận động. Nhiều người khăng khăng: Có tuổi rồi đi học ngại lắm! Thầy cô phải lựa lời thuyết phục, lớp chỉ mở buổi tối, đi học không gặp ai thì sẽ không ngại. Nhiều khi vào thế bí, các thầy nhờ luôn học sinh là con em của đồng bào đang học tập tại trường vận động chính phụ huynh, ông bà của mình ra lớp. Nhờ vậy, 100% số người chưa biết chữ trong thôn đều đã đăng ký đi học.

Thôn Lùng Chin Thượng, xã biên giới Thàng Tín, tỉnh Tuyên Quang có 105 hộ, với hơn 400 nhân khẩu đồng bào dân tộc Mông, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, nên việc vận động và duy trì lớp học đối với các thầy, cô giáo càng trở nên quan trọng.

Tại lớp học cũng có những học viên lớn tuổi, các con đều đi làm ăn xa đành phải gửi lại cháu cho ông bà. Thế nên, cũng có khi bà địu cháu đến lớp, cháu xem bà đánh vần. Cứ tới 7h tối là cả lớp bắt đầu học. Nhiều lần học viên đi làm nương rồi vào lớp học ngay, tan giờ học mới trở về nhà.

Nửa đời người gùi nặng trên lưng, nay mới được ngồi thẳng để tập tô con chữ, chị Vàng Thị Pà chăm chú dõi theo nét phấn đang vỡ ra thành chữ cái trên bảng, rồi bảo: Quả bí thì dài mà viết tên nó lại ngắn. Vì giá đỗ nó cong nên trên đầu nó có dấu ngã loằng ngoằng!

Cả lớp cười ồ. Thầy giáo cũng cười theo, bảo: Thế mà đúng thật!

W-Vũ Mừng ảnh 1.jpg
Trung úy Lăng Thanh Quang hướng dẫn học viên tập đọc

Còn với chị Hoàng Thị Dính, suốt mấy chục năm không biết chữ, không biết viết tên, mỗi lần làm giấy tờ lại ngại ngùng, rụt rè xin cán bộ cho lăn tay vào hộp mực đỏ để điểm chỉ. Có dạo cán bộ khuyến nông mang tới cẩm nang mùa vụ, hướng dẫn gieo trồng giống lúa mới, nhưng chị không hiểu trong đó là những gì. Mùa ấy, cứ gieo thôi, còn được mùa hay không thì lại “cầu trời”! Giờ thì khác rồi, nhìn chị cầm cây bút mà thấy như cầm được một phần cuộc đời mà trước đây chị chỉ biết buông tay.

Không chỉ dạy chữ, hai thầy giáo Lăng Thanh Quang và Vũ Văn Bắc còn trở thành "cầu nối" để truyền tải chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đến từng học viên bằng cách gần gũi, dễ hiểu nhất.

Với người dân Lùng Chin Thượng, các anh không chỉ là cán bộ Đồn Biên phòng mà còn như những người thân trong nhà, kiên nhẫn giảng từng con chữ, lắng nghe từng nỗi niềm, chia sẻ từng câu chuyện đời thường của bản làng. Vì thế, mỗi buổi học không chỉ là giờ học chữ, mà còn là những giờ sinh hoạt cộng đồng, nơi có chuyện mùa vụ, chuyện giữ rừng, chuyện làm ăn và cả những câu chuyện về người tốt, việc tốt quanh mình.

Trung úy Lăng Thanh Quang cho biết, xóa nghèo cho người dân vốn đã là nhiệm vụ quan trọng, luôn khiến cán bộ, chiến sĩ của Đồn trăn trở. Nhưng xóa mù chữ cũng không kém phần cấp thiết. Bởi suy cho cùng, chính tình trạng mù chữ là căn nguyên sâu xa dẫn đến cái nghèo.

"Khi chưa biết đọc, biết viết, người dân khó nắm bắt chủ trương, chính sách, khó tiếp cận kiến thức sản xuất, càng khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn của lạc hậu, mặc cảm và khép mình. Thế nên, bản thân em không chỉ coi đây là nhiệm vụ, mà hơn cả, đó là sự gắn bó chân thành với đồng bào vùng biên. Bởi chúng em là Bộ đội mà!", Trung úy Lăng Thanh Quang bày tỏ.

Còn Đại úy Vũ Văn Bắc chia sẻ, năm nay là lần đầu tiên anh đứng trên bục giảng với vai trò thầy giáo, đúng dịp 20/11. Lần đầu được người dân địa phương gọi là thầy Đại úy Vũ Văn Bắc vừa háo hức, vừa xúc động. Niềm vui không chỉ được dạy chữ cho người dân, mà còn là cảm giác được góp phần gieo kiến thức, gieo niềm tin và hy vọng vào đời sống của đồng bào nơi biên cương.