Ninh Bình, mảnh đất cố đô nghìn năm văn hiến, không chỉ nổi bật bởi cảnh sắc thiên nhiên kỳ vĩ mà còn là nơi hun đúc tinh thần học tập và truyền thống khoa bảng. Qua nhiều thế hệ, vùng đất này đã sản sinh nhiều nhân tài, góp phần làm rạng danh nền giáo dục Việt Nam.
Nhằm tiếp tục gìn giữ và phát huy những giá trị quý báu đó, tỉnh Ninh Bình đã triển khai nhiều hoạt động ý nghĩa, nổi bật là Triển lãm "Văn Miếu - Quốc Tử Giám với truyền thống khoa bảng Ninh Bình" diễn ra từ 15/11 đến 25/12/2024. Triển lãm không chỉ tái hiện những dấu ấn giáo dục lịch sử mà còn truyền cảm hứng học tập đến thế hệ trẻ hôm nay.
Triển lãm giới thiệu quá trình hình thành và phát triển của Văn Miếu - Quốc Tử Giám, biểu tượng văn hóa - giáo dục tiêu biểu của Việt Nam, đồng thời vinh danh truyền thống khoa bảng Ninh Bình qua các thời kỳ. Với hai chủ đề lớn, triển lãm tái hiện rõ nét những giá trị tinh hoa của giáo dục và tinh thần hiếu học.
Chủ đề 1: “Văn Miếu - Quốc Tử Giám: Tinh hoa đạo học Việt Nam” giới thiệu vai trò của Văn Miếu - Quốc Tử Giám như ngôi đền tri thức hàng đầu, nơi ghi danh những hiền tài qua các hành trình khoa cử, với những nhân vật tiêu biểu như vua Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông, Lê Thánh Tông và nhà giáo Chu Văn An.
Chủ đề 2: “Truyền thống khoa bảng Ninh Bình” tập trung vào dấu ấn giáo dục khoa cử tại địa phương, với hơn 200 người đỗ đạt từ thời phong kiến và những đóng góp nổi bật của 10 vị Tiến sĩ. Các nhân vật tiêu biểu như Thái phó Trương Hán Siêu, Ninh Tốn, Phạm Thận Duật và Vũ Phạm Khải được vinh danh, cùng những di tích như Văn Miếu Ninh Bình, Văn từ Yên Khánh, Văn chỉ La Mai.
Phát biểu tại buổi khai mạc, TS. Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám, nhấn mạnh: “Triển lãm giúp công chúng, đặc biệt là giới trẻ, hiểu rõ hơn về truyền thống hiếu học và những danh nhân khoa bảng xuất sắc của quê hương.”
Là kinh đô đầu tiên của nhà nước Đại Cồ Việt thời Đinh - Tiền Lê - Lý, Ninh Bình không chỉ được biết đến với lịch sử hào hùng mà còn là cái nôi của nhiều nhà khoa bảng xuất sắc. Truyền thống hiếu học, trọng hiền tài đã trở thành nét văn hóa đặc sắc, được gìn giữ qua các thế hệ.
Từ khoa thi đầu tiên năm 1075 đến khoa thi cuối cùng năm 1918, Ninh Bình có hơn 200 người đỗ đạt. Những danh nhân tiêu biểu như Trương Hán Siêu, nhà thơ lớn thời Trần; Ninh Tốn, nhà văn hóa nổi bật thời Lê; và Phạm Thận Duật, nhà cải cách lỗi lạc thời Nguyễn, đã để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong lịch sử.
Ngoài ra, các văn miếu, văn từ tại Ninh Bình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tôn vinh học vấn, giáo dục và khoa bảng.
Đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài
Tiếp nối truyền thống hiếu học, trong những năm gần đây, công tác khuyến học, khuyến tài tại Ninh Bình có nhiều chuyển biến tích cực. Quỹ khuyến học khuyến tài Đinh Bộ Lĩnh đã khen thưởng 308 học sinh, sinh viên với tổng số tiền 1,5 tỷ đồng trong năm học 2022-2023. Các cấp hội khuyến học cũng triển khai hiệu quả nhiều chương trình như “Mùa Xuân khuyến học”, “Tháng 8 khuyến học” và “Học bổng cùng em vượt khó”, trao học bổng trị giá hàng tỷ đồng cho hàng nghìn học sinh, sinh viên.
Phong trào xây dựng các trung tâm học tập cộng đồng và mô hình học tập kiểu mẫu đang được chú trọng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đồng thời thúc đẩy phong trào học tập suốt đời.
Ninh Bình không chỉ lưu giữ truyền thống khoa bảng mà còn không ngừng phát triển các hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Những nỗ lực này góp phần nuôi dưỡng tinh thần hiếu học trong cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ, giúp họ tiếp nối và phát huy giá trị văn hóa, giáo dục của quê hương cố đô.
.svg){kind=icon}
