'Nô lệ' robot: Con người sẽ ra sao?

Robot ngày càng trở nên phổ biến và dường như chúng đã và đang trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta, như cùng tham gia vào công việc, và con người đã làm việc cùng với những cỗ máy từ hàng thập kỷ trước. Liệu rằng loài người sẽ ra sao khi trong tương lai chúng ta sẽ trở thành “nô lệ” cho những con robot?

Khi con người bị đe doạ

Theo Wall Street Journal, một số công ty lớn tại Mỹ, trong đó có Pilot Travel, Verizon hay GameStop, đang sử dụng phần mềm để thực hiện công việc ghi chép sổ sách kế toán doanh nghiệp.Thay vì 80 nhân viên, họ hiện chỉ cần 10 người nhờ sự hỗ trợ của những robot ghi chép sổ sách.

Dựa trên danh sách tổng hợp các công việc mà robot có thể thực hiện với mức độ giỏi và kém, các nhà khoa học chỉ ra những ngành nghề mà robot có khả năng “cướp” khỏi tay con người. Nghiên cứu thấy được những nghề này thường không yêu cầu kiến thức hay kỹ năng đặc biệt. Những ngành nghề dễ bị máy móc hóa nhất bao gồm quản lý hành chính, lái xe taxi, thu ngân, bảo vệ, bộ phận lau dọn khách sạn.

Nhiều việc làm sẽ bi thay thế bởi các robot

Trí tuệ nhân tạo và robot không chỉ thử thách những công việc lao động chân tay mà chúng đang bắt đầu “cướp” cả những công việc mang tính chuyên môn. Phóng viên tài chính và thể thao, nhân viên tiếp thị trực tuyến, bác sỹ phẫu thuật, bác sỹ gây mê và chuyên gia phân tích tài chính là những vị trí dễ bị robot thay thế nhất.

Theo ước tính của nhóm nghiên cứu, trong vòng 20 năm tới, robot sẽ thay con người đảm nhiệm khoảng 35% khối lượng công việc trên thế giới.

Tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu ngày càng gia tăng

Chỉ tính riêng tại Nhật Bản, một đất nước về công nghệ, công việc được thực hiện bởi một nửa số người lao động trên toàn Nhật Bản có thể sẽ được thay thế bởi Trí thông minh nhân tạo (A.I) hay robot trong vòng 10 tới 20 năm nữa, theo một ước tính mới đây của một viện chính sách Nhật Bản và các nhà nghiên cứu tại Đại Học Oxford vương quốc Anh.

Họ đã tính toán được số lượng nghề nghiệp mà trong đó hơn 66% lượng công việc có thể được hoàn thành bởi AI hay robot. Và 49% lượng người lao động Nhật có thể sẽ bị thay thế bởi máy tính. Những nghiên cứu tương tự cũng cho thấy tỉ lệ là 47% tại Mỹ và 35% tại Anh.

Vào tháng 11/2015, chuyên gia kinh tế trưởng Andrew Haldane của Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) đã dự đoán công nghệ tự động hóa có thể khiến 15 triệu việc làm tại Anh biến mất trong thời gian tới.

Cuộc cách mạng mới về công nghiệp

Một khảo sát quốc tế mới đây chỉ ra rằng, 4/10 người trẻ lo sợ máy móc hiện đại có thể “cướp” nghề nghiệp của họ trong 10 năm tới. Đó là lý do khoảng 80% số người tham gia khảo sát nói rằng, họ phải chủ động, thường xuyên trau dồi các kỹ năng mới không có trong chương trình dạy của nhà trường để bù đắp những lỗ hổng của bản thân. Sự phát triển chóng mặt của khoa học công nghệ khiến nhiều bạn trẻ lo sợ nguy cơ mất việc vào tay robot và những hệ thống máy móc thông minh.

Trong khi các chuyên gia dự đoán rằng hàng loạt người không may mắn sẽ bị mất việc trong tương lai gần thì một số khác lại nói sự phát triển của vi tính sẽ chỉ đơn giản loại bỏ các công việc cũ và tạo ra những cái mới hoặc thậm chí tạo ra nhiều việc làm hơn. Công nghệ mới có nghĩa là những sản phẩm và dịch vụ mới ra đời. Điều này đã được chứng minh trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp trước đây.

Cuộc cách mạng lần thứ 4

Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) mới đưa ra cảnh báo rằng, con người đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp thứ tư và thị trường lao động đã có sự biến đổi lớn so với cách đây một thập kỷ.

Chủ đề chính thức của hội nghị WEF 2016 là “Làm chủ cuộc cách mạng công nghiệp thứ tư”. Điều đó có nghĩa là “làm sao hòa trộn và làm chủ những công nghệ đang xóa nhòa ranh giới giữa các lĩnh vực vật lý, kỹ thuật số và sinh học”.

Tự động hóa đang là một vấn đề quan tâm của diễn đàn kinh tế 2016

Khi robot và trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng trở nên thông minh và thay thế con người trong nhiều lĩnh vực, lực lượng lao động chủ yếu là con người sẽ rơi vào thế bị động và mất việc làm. Theo một báo cáo tại WEF nhan đề “Tương lai của việc làm”, từ nay đến năm 2020 sẽ có 5 triệu việc làm bị mất đi trong 15 nền kinh tế đã và đang phát triển, có 7,2 triệu việc làm bị mất đi, sa thải, trong khi chỉ có 2,1 triệu việc làm mới được tạo ra - chủ yếu trong các lĩnh vực chuyên môn cao như tin học, toán học, kiến trúc, kỹ thuật... để bù lại. 

Đầu tiên, những người được nhận vào làm mới sẽ có mức lương thấp hơn. Dần dần, khi công ty và các doanh nghiệp nhận ra việc sử dụng robot và công nghệ mới có lợi về chi phí hơn, họ sẽ sa thải bớt nhân viên.Số phụ nữ bị mất việc sẽ nhiều hơn nam giới vì phụ nữ khó thích nghi với công nghệ mới trong các công việc làm mới.

Chuyên gia kinh tế Andy Haldane của Ngân hàng trung ương Anh (BoE) cho rằng những tiến bộ về công nghệ sẽ khiến các nhân tài trên thế giới bị thui chột, tình trạng thất nghiệp tăng cao cùng với xu thế bất bình đẳng trong xã hội.

Phụ nữ bị ảnh hưởng lớn rất bởi robot

Thậm chí, nhiều chuyên gia cho rằng nếu việc phát triển robot cũng như trí thông minh nhân tạo ngày càng tăng thì lãi suất có khả năng sẽ giảm.

Chuyên gia từng đoạt giải Nobel, ông Edmund Phelps nhận định quá trình thay đổi này có thể sẽ rất “đau đớn” và diễn ra trên diện rộng. Việc có lợi thế cạnh tranh khi ứng dụng công nghệ mới sẽ khiến nhiều công ty, nền kinh tế áp dụng chúng nhanh hơn. Cuộc cách mang này đã là một xu thế và ông Phelps cho rằng chính phủ nhiều nước nên chuẩn bị cho sự biến đổi này. 

Nam Hải