- Thị trường cá cược ở Anh đặt niềm tin nhiều nhất ở Haruki Murakami, nhà văn Nhật Bản có nhiều tác phẩm được dịch sang tiếng Việt và bán rất chạy.

Nếu niềm tin này thành sự thật vào chiều tối ngày 10/10 (giờ VN) tới, đây hẳn sẽ là tin vui rộng khắp đầu tiên mà giải Nobel văn chương gây được trong thế giới sách, sau nhiều năm gọi lên những cái tên khiến độc giả lẫn giới phê bình chưng hửng vì lạ lẫm, lẫn tranh cãi về sự xứng đáng.

{keywords}
Tiểu thuyết gia Haruki Murakami lại được giới cá cược dự đoán sẽ đoạt giải Nobel văn chương năm nay.

Dù hàng triệu bản sách mà nhà văn 64 tuổi ở xứ anh đào bán được trên khắp thế giới có gây khó chịu cho những nhà phê bình khắt khe khi cho rằng vì chúng “có mùi bơ sữa”. Thì cái nhìn chung vẫn xem ông như là tác giả lớn nhất trong khu vực văn chương hiện thực huyền ảo và hư vô chủ nghĩa, diễn ra vào nửa cuối thế kỷ 20 vắt sang đầu thế kỷ 21, được khơi hứng đi từ bậc thầy Franz Kafka.

Cái tên Murakami, cũng không nghi ngờ gì, sẽ đưa giải Nobel văn chương về gần với bạn đọc VN hơn bao giờ hết. Rất nhiều tác phẩm của ông, từ cũ đến mới, đã được dịch sang tiếng Việt và bán rất chạy. Có thể kể tới những tập truyện ngắn đầu tiên và cuốn tiểu thuyết giới thiệu tên tuổi ông ở VN Rừng Na Uy. Tiếp đó là những Biên niên ký chim vặn dây cót, Phía nam biên giới phía tây mặt trời, Kafka bên bờ biển…Và gần đây nhất là Nhảy nhảy nhảy, Cuộc săn cừu hoang, 1Q84.

Thực tế thì chuyện Murakami nằm trong danh sách ứng viên sáng giá của Nobel văn chương có lẽ là thông tin cũ nhất mà báo chí đang cung cấp cho độc giả của mình. Nhất là từ năm 2005, khi nhà cái Ladbrokes chuyên tổ chức cá cược trên mạng ở Anh bày ra vụ đánh cược tên người thắng giải Nobel văn chương.

Cái tên Murakami cũng từ đó mà trở đi trở lại trong danh sách của Ladbrokes mỗi năm. Năm ngoái đã có những ngày ông đứng đầu bảng, trên cả tên tuổi của nhạc sĩ – ca sĩ người Mỹ Bob Dylan. Nhưng cuối cùng tên người thắng giải là Mạc Ngôn, nhà văn Trung Quốc, người cũng có tên trong danh sách cá cược vào thời điểm ấy với tỷ lệ “9 ăn 1”.

{keywords}
Ba nhà văn khác nằm trong danh sách dự đoán đoạt giải (từ trái qua): Ngugi Wa Thiong'o, Alice Munro và Philip Roth.

Nhìn từ cuộc vui đỏ đen thì rõ là chẳng có gì đảm bảo cho việc dự đoán chính xác lựa chọn của một nhóm các bậc trí giả ngày đêm miệt mài làm việc trong Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển. Điều mà người ta đánh giá cao ở Ladbrokes là nó đưa được một danh sách dự đoán ban đầu (để mời gọi người chơi cá cược) thường có tên người thắng giải sau đó. Trong khi, các ứng viên được đề cử luôn được viện hàn lâm giữ rất kín và chỉ công bố chi tiết vào 50 năm sau.

Một đại diện của Ladbrokes tiết lộ với tờ Bloomberg Business Week rằng họ tạo ra được bản danh sách, cơ sở cho phi vụ kinh doanh này, là nhờ việc tham khảo các trang blog văn chương, các bài điểm sách và cả Twitter…Sau đó, việc quyết định ai là người sáng giá nhất sẽ thuộc về “quyền lực của thị trường cá độ”.

Nếu quả là vậy thì trò cờ bạc vui vẻ “phi văn chương” có lẽ đang phản ánh một phần quan điểm của độc giả, rằng mới ai xứng đáng là người được tôn vinh trong thế giới văn chương muôn màu muôn vẻ.

Tại thời điểm chiều ngày 8/10 (giờ VN), Haruki Murakami vẫn là cái tên được người cá cược tin tưởng nhất trong số 117 cái tên nằm trong danh sách. Đứng thứ hai và ba là cây viết nữ chuyên viết truyện ngắn người Canada Alice Munro và tác giả người Mỹ Joyce Carol Oates.

Đứng thứ tư là tiểu thuyết gia Hungary Peter Nadas, người vừa ra mắt cuốn tiểu thuyết dài 1.100 trang “Những chuyện song đôi”, trong đó mô tả một cảnh tình dục kéo dài gần 100 trang.

Minh Chánh