Việc bố mẹ giao xe máy, thậm chí cả ô tô cho con chưa đủ tuổi điều khiển không phải là chuyện hiếm, nhưng câu chuyện dưới đây khiến các bậc phụ huynh phải nhìn nhận lại chính mình.
Được sự cho phép của bố mẹ, nhiều học sinh chưa đủ tuổi lái xe máy đã khoác tạm bên ngoài chiếc áo rộng thùng thình để che đi phù hiệu trường học rồi yên tâm phóng xe qua mặt CSGT.
Nhiều người lớn vẫn nhìn thấy hình ảnh trên và dường như không coi đó là việc gì to tát. Tuy nhiên, câu chuyện xảy ra ở huyện Chư Prông (Gia Lai) đã khiến người ta phải suy nghĩ lại.
Năm 2021, bà Rơ Mah Pil (38 tuổi, ngụ xã Ia Lâu, huyện Chư Prông) sắm được chiếc xe mô tô có dung tích xi lanh 109cm3. Người mẹ này đã giao xe cho đứa con trai yêu quý của mình là Rơ Mah Tinh (sinh tháng 10/2006).
Như vậy, Rơ Mah Tinh chưa đủ tuổi điều khiển xe mô tô trên 50cm3 nhưng đã dùng chiếc xe mà mẹ cậu giao cho để sử dụng đi lại hằng ngày.
Ngày 25/10/2023, Rơ Mah Tinh tới dự tiệc tân gia ở nhà ông Kpuih Ban (trú cùng làng Tu, xã la Lâu). Chiều hôm đó, khi trong người đã có hơi men, Rơ Mah Tinh điều khiển xe chở bạn là Niang Kéo và Siu Ngư đi từ hướng xã Ia Lâu đến xã Ia Ga.
Khi đến Km10+90 (đoạn qua thôn Pắc Bó, xã Ia Lâu), do không chú ý quan sát, không làm chủ tốc độ nên xe của Tinh đã tông vào xe mô tô do Rơ Mah Tuyên điều khiển đi ngược chiều.
Hậu quả, Rơ Mah Tuyên, Rơ Mah Tinh, Niang Kéo tử vong tại chỗ, còn Siu Ngư được đưa đi cấp cứu nhưng cũng không qua khỏi.
Kết luận giám định cho thấy, không tìm thấy nồng độ cồn trong mẫu máu của nạn nhân Rơ Mah Tuyên. Trong khi đó nồng độ cồn trong máu của Rơ Mah Tinh là 170mg/100ml, Niang Kéo là 88mg/100ml, Siu Ngư là 77mg/100ml.
Bài học đau xót
Buổi chiều trước khi xảy ra tai nạn, bà Rơ Mah Pil thấy con trai ngồi trên xe mô tô, đầu không đội mũ bảo hiểm, đang nói chuyện với nhóm bạn. Khi đến gần, bà Pil còn ngửi thấy mùi rượu bia trên người con.
Cáo buộc của VKSND huyện Chư Prông cho rằng, bà Rơ Mah Pil dù biết con trai không đủ điều kiện điều khiển xe mô tô nhưng vẫn giao xe cho con đi lại, gây tai nạn làm 4 người chết.
Hành vi của bà Rơ Mah Pil đã phạm vào tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”. Bà Rơ Mah Pil bị truy tố ở khoản 3, điểm a, Điều 264, Bộ luật Hình sự với khung hình phạt là 2-7 năm tù.
Trong vụ án này, phía VKS đã xét đến cả yếu tố đồng phạm. Theo cáo trạng, ông Rơ Lan Gcunh (chồng bị can Rơ Mah Pil) không biết việc Rơ Mah Tinh điều khiển xe đi chơi. Do đó, ông không đồng phạm với vợ về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Trao đổi với PV VietNamNet, luật sư Giang Hồng Thanh (Văn phòng luật sư Giang Thanh) cho biết, luật pháp xác định phương tiện giao thông vận tải cơ giới là nguồn nguy hiểm cao độ. Do vậy người quản lý, sở hữu phải hết sức thận trọng khi giao xe cho người khác.
"Cần phải tìm hiểu kỹ người nhận xe có đủ điều kiện không, nếu không đủ thì nhất quyết không giao, kẻo đến khi có chuyện thì ân hận không kịp", luật sư Giang Hồng Thanh nói.
Trong khi đó, theo Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, không ít bậc phụ huynh giao xe mô tô cho học sinh THCS, THPT sử dụng mà không biết rằng đó là hành vi tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trong trường hợp này, người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện mà gây tai nạn giao thông gây hậu quả nghiêm trọng thì người giao phương tiện sẽ bị xử lý hình sự.
Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, để giảm thiểu những vụ tai nạn giao thông đáng tiếc xảy ra do người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện, việc tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật để nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông, trong đó có phụ huynh học sinh là rất cần thiết.
Điều 264 về tội "Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ":
1. Người nào giao cho người mà biết rõ người đó không có giấy phép lái xe hoặc đang trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy, chất kích thích mạnh khác hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 1 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm:
a) Làm chết 2 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm:
a) Làm chết 3 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 3 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.